آیا کشورهای ثروتمند می‌توانند واکسن کرونا را احتکار کنند؟

یت برودریک، زیست‌شناست مولکولی، عضو یکی از چندین تیمی است که دارند در سراسر دنیا روی ۴۴ پروژه مختلف ساخت واکسن برای بیماری کووید-۱۹ کار می‌کنند.

او و پژوهشگران همکارش برای شرکتی به نام اینویوو کار می‌کنند که در آمریکا مستقر است و هدفش تولید یک میلیون واکسن تا ماه دسامبر است. اما این واکسن‌ها به دست چه کسانی و در کجا خواهد رسید؟

ذهن دکتر برودریک مرتبا درگیر این پرسش است؛ او که اهل اسکاتلند است خواهری دارد که در سرویس سلامت همگانی بریتانیا پرستار است.

او به بی‌بی‌سی گفت “خواهر من هر روز دارد برای کمک به مردم به جنگ این بیماری می‌رود. به همین خاطر یکی از نگرانی‌هایم دسترسی همگانی به واکسن است. این واکسن باید هر چه زودتر آماده شود.”

“احتکار”

اما از همین حالا نگرانی‌هایی بابت “احتکار” احتمالی این قبیل محصولات توسط کشورهای ثروتمندتر مطرح شده است.

ست برکلی، همه‌گیرشناس، از جمله افرادی است که نسبت به خطر “شکاف ایمن‌سازی” هشدار داده‌اند. او مدیرعامل گروهی است که تحت عنوان “ائتلاف واکسن” و به منظور همکاری سازمان‌های خصوصی و دولتی برای افزایش دسترسی به واکسیناسیون در ۷۳ کشور فقیرتر دنیا تشکیل شده است.

یکی از اعضای این گروه سازمان بهداشت جهانی است.

آقای برکلی به بی‌بی‌سی گفت “هرچند که فعلا واکسنی وجود ندارد، اما باید همین حالا در این باره صحبت کنیم. چالش اصلی این است که نه تنها واکسن مورد نیاز کشورهای ثروتمند را تامین کنیم، بلکه آن را به دست افراد نیازمند در کشورهای فقیر نیز برسانیم. قطعا جای نگرانی هست. کالاهای کمیاب همیشه باعث بروز بدرفتاری می‌شوند. در این مورد باید کار درست را انجام دهیم.”

ترس او بی‌دلیل نیست: دسترسی ناعادلانه یکی از ویژگی‌های واکسن‌های قبلی بوده است. اخیرا نیز یکی از روزنامه‌های آلمانی به نقل از یک مقام ارشد دولتی گزارش داده بوده که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، سعی کرده بود تا حق استفاده انحصاری از واکسنی را برای آمریکا کسب کند که شرکت بیوتکنولوژی کیوروک در حال ساختن آن است.

واکسن هپاتیت ب

در مبحث شکاف ایمنی‌سازی، می‌توان به نمونه معروف واکسن هپاتیت ب اشاره کرد، ویروسی که عمده‌ترین دلیل ابتلا به سرطان کبد است و به گفته سازمان بهداشت جهانی نرخ تسری آن ۵۰ برابر ویروس اچ‌آی‌وی است.در سال ۲۰۱۵، تعداد مبتلایان به این ویروس در سراسر دنیا ۲۵۷ میلیون نفر تخمین زده می‌شد.

در سال ۱۹۸۲، روند واکسیناسیون در برابر این بیماری در کشورهای ثروتمندتر آغاز شد، اما تا سال ۲۰۰۰ کمتر از ۱۰ درصد از فقیرترین کشورهای دنیا به این واکسن دسترسی داشتند.تشکیل گروه ائتلاف واکسن در سال ۲۰۰۰ توسط بیل و ملیندا گیتس، و رسیدن به توافق با دولت‌ها و شرکت‌های داروسازی، به کاهش این تاخیر در دیگر موارد واکسیناسیون منجر شده است.یکی دیگر از بازیگران مهم این عرصه “ائتلاف برای ابداعات آمادگی همه‌گیری” است، نهادی مستقر در نروژ که در سال ۲۰۱۷ به منظور تامین نیازهای مالی ساخت واکسن از طریق کمک‌های شخصی و عمومی ایجاد شد.بی بی سی