روزنه rowzane خبری – تحلیلی
فعالیت سازمانهای مردم‌نهادی که منتقد سیاست‌های دولت اسرائیل هستند سخت‌تر شده است. دو بنیاد آلمانی فعال در اسرائیل و مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین تجربه‌های متفاوتی دارند.
نیاد آلمانی “رزا لوکزامبورگ” در اسرائیل فعال است. کوهن، مدیر دفتر “بنیاد رزا لوکزامبورگ” در تل‌آویو به دویچه‌وله می‌گوید: «همکاری با سازمانهای مردم‌نهاد محلی برای ما سخت شده است.»
او تأکید می‌کند “بنیاد رزا لوکزامبورگ”، نزدیک به حزب چپ‌های آلمان، تا کنون در اسرائیل با هیچ محدویتی مواجه نشده، اما فعالیت سازمانهای مردم‌نهادی که با آن همکاری می‌کنند محدود شده است: «مشکل اینجاست که سازمانهای مردم‌نهاد اسرائیلی که منتقد سیاست‌های دولت هستند در چند سال اخیر هدف حمله کمپین‌هایی قرار می‌گیرند که توسط سازمان‌هایی نزدیک به دولت برای تخریب آنها سازماندهی شده‌اند.»
کوهن اضافه می‌کند که به ویژه سازمانهای حقوق بشری یا سازمان‌هایی که به چپ‌ها نزدیک هستند، مثلأ سازمانهای مردم‌نهادی که مخالف اشغال سرزمین‌های فلسطینیان هستند به شدت تخریب می‌شوند. به گمان کوهن برخورد با این سازمانهای مردم‌نهاد (سازمانهای غیر دولتی یا ان‌جی‌او) انگیزه سیاسی دارد.
او می‌گوید: «مشکل اینجاست که همکاران ما “خائن به اسرائیل” خوانده می‌شوند و بخشی از جامعه هم همین برداشت را در مورد آنها دارد. اپوزیسیون هم در پارلمان قدرت چندانی ندارد که مانع این حملات غیرقانونی به آنها شود.»
یکی از این ان‌جی‌اوها گروه “سکوت را بشکنید” است که از سربازان اسرائیلی و معلولان جنگی‌ای تشکیل می‌شود که با برنامه‌‌های دولت در مناطق اشغالی و حملات نظامی آن در این منطقه مخالفت می‌کنند.
آمار نشان می‌دهد که نزدیک به ۷۰ تشکل از میان ۳۰ هزار سازمان مردم‌نهاد در اسرائیل، با هدف روشنگری در باره‌ی بحران خاورمیانه فعالیت دارند و از کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا، مانند دانمارک، سوئد، بلژیک و نروژ کمک مالی دریافت می‌کنند.
اتهام همکاری با حماس
شماری از سازمان مردم‌نهاد در چند ماه گذشته به حمایت از سازمان فلسطینی اسلام‌گرای حماس متهم شده‌اند. به عنوان مثال یک کارمند “برنامه توسعه سازمان ملل” چندی پیش به اتهام حمایت از حماس بازداشت شد و پنج ماه زندانی بود.
محمد الحلبی کارمند “ورد ویژن” هم از یک سال پیش تا کنون در اسرائیل زندانی است. الحلبی تابستان گذشته به اتهام حمایت مالی از حماس بازداشت شد. مقامات اسرائیل می‌گویند که الحلبی میلیون‌ها دلار از کمک‌های مالی سازمان “ورد ویژن” را به حماس داده است. گروه حماس در اروپا در فهرست گروه‌‌های تروریستی قرار دارد.
حمد الحلبی اما از زمان بازداشت تا کنون بر بی‌گناهی خود تأکید دارد و اتهامات مطرح شده را رد می‌کند.
“ورد ویژن” هم ضمن پشتیبانی از او با انشتار بیانیه‌ای در تارنمای اینترنتی خود تأکید کرده است: «دادستان پرونده الحلبی تا کنون هیچ مدرکی ارائه نکرده است که اتهامات مطرح شده علیه او را تأیید کند.»
“ورد ویژن” همزمان خاطرنشان کرده که مشغول بررسی جامع و دقیق پروژه‌های خود است: «این بررسی توسط یک شرکت حسابرسی بین‌المللی معتبر انجام می‌شود و تا کنون هیچ مدرکی که نشانگر انحراف منابع مالی “ورد ویژن” برای حمایت از گروه حماس بوده باشد، پیدا نشده است»
“ورد ویژن”، یک سازمان خیریه مسیحی است که چند ماه پیش فعالیت خود در نوار غزه را به طور کامل متوقف کرد. ۱۲۰ کارمند این سازمان در نوار غزه اخراج شدند.
“وضعیت در رام‌الله بهتر است”
در حال حاضر وضعیت سازمانهای مردم‌نهاد فعال در تشکیلات خودگردان فلسطین بهتر از وضعیت همکاران آنها در اسرائیل است. بتینا مارکس، مدیر دفتر “بنیاد هاینریش بل” در رام‌الله به دویچه‌وله می‌گوید: «البته اینجا هم قوانینی برای فعالیت سازمانهای مردم‌نهاد وجود دارد و تشکیلات خودگردان هم هر از گاهی تلاش می‌کنند سر از کار ما درآورد اما ما محدودیتی برای همکاری با سازمانهای حقوق بشری یا مانند آنها نداریم.»
مدیر دفتر “بنیاد هاینریش بل”، نزدیک به حزب سبزهای آلمان، اضافه می‌کند: «فعالیت‌های مالی ما به دقت کنترل می‌شود. ما باید سالی یک‌بار فعالیت‌هایمان از جمله گردش مالی‌مان را مستند کنیم.»
او اضافه می‌کند که “بنیاد هاینریش بل” برای فعالیت در نوار غزه هم تا کنون مشکلی نداشته است: «ما در نوار غزه دو پروژه کوچک با دو سازمان مشهور داریم و من تصور نمی‌کنم که مشکلی پیدا کنیم که اسرائیل بگوید کمک‌های مالی ما به کانال اشتباهی راه پیدا می‌کند. دو سازمانی که ما آنها همکاری می‌کنیم در زمینه حقوق زنان فعال هستند و کاملأ روشن است که هیچ ارتباطی با حماس ندارند.»
بنیادهای “هاینریش بل” یا “رزا لوکزامبورگ” در مقایسه با سازمانهای مردم‌نهاد در مجموع مشکلات کمتری با ساختارهای دولتی اسرائیل دارند. دلیل آن هم این است که این فعالیت بنیادهای سیاسی با کشورهای آنها هماهنگ می‌شود و از این رو اسرائیل نگرانی کمتری در مورد فعالیت آنها دارد. دولت این کشور اما فعالیت‌های سازمانهای مردم‌نهاد در نوار غزه، منطقه تحت کنترل حماس را به دقت دنبال می‌کند.
دولت اسرائیل حتی زمستان گذشته سازمان مردم‌نهاد “دیده‌بان حقوق بشر” را هم سازمانی نامطلوب خواند و یکی از کارمندان این سازمان را از اسرائیل اخراج کرد. سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل آن زمان دلیل این تصمیم را “دستور کار به شدت خصمانه و ضداسرائیلی” این سازمان اعلام کرد.
کوهن از “بنیاد رزا لوکزامبورگ” این توجیه را دارای انگیزه سیاسی می‌داند و می‌گوید: «سازمان‌هایی که با چنین اتهاماتی روبه رو می‌شوند به سختی می‌توانند از خود دفاع کنند. البته این شیوه برخوردی که ما در اسرائیل می‌بینیم چیز تاز‌ه‌ای نیست، روندی است که در بسیاری از کشورها شدت گرفته است. از چین گرفته تا هند و تانزانیا و آمریکای لاتین می‌بینیم که هر روز فضا برای فعالیت سازمانهای مردم‌نهاد تنگ‌تر می‌شود و کار سازمانهای غیروابسته به دولت‌ها سخت‌تر و محدودتر.»رادیو آلمان
