تحریمها مجدد بازگشتند. اینبار رییس جمهوری آمریکا شدتی خاص در اعمال این تحریمها دارد. از طرفی در داخل صدای “ما دکترای دور زدن تحریم داریم” شنیده میشود. اما فرجام این تقابل چه خواهد شد؟
هادی حقشناس معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در گفت و گو با خبرنگار آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی “نفت ما“، معتقد است اینبار برای اینکه حوادث تلخ زمان آقای احمدینژاد رخ ندهد باید کار را به مردم بسپاریم. اگر کار به مردم سپرده شود، از این مرحله عبور میکنیم. این تصمیمها باید اجرایی شوند. در غیر اینصورت با مشکل مواجه خواهیم شد.
حقشناس در پاسخ به این سوال که آیا ایران مثل دوره قبل میتواند تحریمها رو دور بزند یا خیر، گفت: قبل از اینکه در این خصوص سخن بگوییم، باید سوال دیگری را مطرح و بدان پاسخ داد. اینکه اثر تحریم نفت، در اقتصاد ایران یا در بودجه کل کشور چه میزان است؟ بر اساس قانون بودجه سال 98، از بودجه عمومی کشور که حدود 540 هزار میلیارد تومان است، 142 هزار میلیارد تومان آن از طریق فروش نفت باید تامین شود.
وی ادامه داد: . یقینا اعمال تحریم به این معنا نیست که همهی درآمد نفت حذف میشود. یقینا در هر شرایطی بخشی از نفت ایران بفروش خواهد رسید. در این قضیه هیچ شکی وجود ندارد. زمانی داعش نفت سوریه را براحتی میفروخت؛ حال ایران که ابزار فروش بیشتری در اختیار دارد تا نفت خود را بفروش برساند.
این اقتصاددان با اشاره به میزان فروش نفت ایران ابراز داشت: 142هزار میلیارد تومان مذکور را اگر نسبت به بودجه کل کشور بسنجیم که این میزان 1 میلیون 700 هزار میلیارد تومان است، آنگاه بودجه نفت در مقابل بودجه کل کشور عددی زیر 10 درصد خواهد بود. معنای این جمله این است که اگر کل شرکتهای دولتی و دستگاههای اجرایی در سالی که معتقدیم جنگ اقتصادی پیشرو داریم، فقط کمتر از 10 درصد صرفهجویی کنند، درآمد نفتی جبران خواهد شد. مضاف بر اینکه ما همچنان از 40 درصد اقتصاد ایران مالیات اخذ میکنیم. لذا اگر اراده سیاسی در مجلس، دولت و حاکمیت شکل بگیرد که از فرار مالیاتی جلوگیری شود، باز هم بخشی از درآمد نفتی قابل جبران است.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: ما با 15 کشور روابط تجاری مستقیم داریم. روابط تجاری با پاکستان که چندی پیش نخست وزیرش به ایران سفر کرد، یا روابط تجاری با ترکیه و عراق را در نظر بگیریم. همین سه کشور بازاری حدودا 200 میلیون نفری را روبروی ما قرار داده است که میتوانیم به آنها کالا صادر کنیم و کالای مورد نیاز را در مقابل دریافت نماییم. البته قرار نیست کالای دریافتی حتما ساخت همین سه کشور باشد. میتوان کالاهای با کیفیتتر که ساخت سایر کشورها هستند را از آنها طلب کرد.
او از توان کولبران سخن به میان آورد و بیان داشت: ما فراموش نکردهایم که کولبران بسیاری از این کالاها را در بدترین شرایط حمل میکردند. اگر دولت تصمیم بگیرد که بازارچههای مرزی را با آذربایجان یا با ترکیه یا شلمچه عراق فعال کند، نیازهای کشور تامین میشود و منشاء درآمدی برای جبران کسری یا نبود پول نفت برای بودجه کل کشور باشد. باید بدانیم اقتصاد ایران هجدهمین اقتصاد بزرگ جهان است. اگر دیگران در جهان رتبهای بالاتر دارند، دلیل عمده این رتبه بهتر به تجارت خارجیشان باز میگردد. ولی اگر ایران رتبه 18 را دارد، بخش زیادی از اقتصادش درونگرا است و وابستگی حداقلی به بیرون دارد.
وی با پیش کشیدن بحث تحریم و نقش دولت و مجلس در کاهش عوارض آن گفت: این تحریم بالاخره زمانی به اتمام میرسد. به نظر میرسد اگر دولت، مجلس و حاکمیت یک عزم و اراده سیاسی واحدی را داشته باشند، میتوان با تدبیر از این مرحله با حداقل عوارض عبور کرد.
این نماینده ادورا ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی، در واکنش به این سوال که آیا کشتیهای ایران باید خودشان را برای دور زدن تحریمها آماده کنند یا خیر، پاسخ داد: نیازی نیست که هیچ کشتی ایران تحریمها را دور بزند. همه کشتیهای ما با پرچم ایران در همه بنادر دنیا تردد میکنند. دور زدن تحریمها شیوههای دیگری دارد. با کشتیهای ایرانی چنین کاری انجام نخواهد شد.
وی ادامه داد: شیوههای دور زدن تحریم زیاد است که نیازی به بازگو کردن آنها نیست. بالاخره زمانی که در جنگ هستیم شیوههای مقابله با دشمن را علنی نمیکنیم. ما اگر فقط به کولبران کردستان و نه به قایقهای موتوری بندرعباس، نه به مرزنشینان همسایه پاکستان، اعلام کنیم که نیاز کشور را تامین کنند، یقینا چنین کاری براحتی اتفاق میافتد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اینبار برای اینکه حوادث تلخ زمان آقای احمدینژاد رخ ندهد باید کار را به مردم بسپاریم. اگر کار به مردم سپرده شود، از این مرحله عبور میکنیم. این تصمیمها باید اجرایی شوند. در غیر اینصورت با مشکل مواجه خواهیم شد. این نیاز کشور است که به ما حکم میکند تا به بخش بازرگانی مرزها با کشورهای همسایه توجه داشته باشیم. به جا اینکه دنبال تجارت در کانادا و برزیل و آرژانتین باشیم، بهتر است تجارت را با کشورهای همسایه شروع کنیم.