همزمان با سپری شدن ساعات پایانی تعطیلات آخر هفته بازار جهانی نفت و نامشخص بودن سرنوشت تولید تاسیسات آسیب دیده عربستان از حمله پهپادی روز شنبه شبه نظامیان حوثی، گمانهزنی کارشناسان در مورد سرنوشت قیمت نفت در پی آغاز معاملات روز دوشنبه به اوج خود رسیده است.
یک روز پس از حمله ۱۰ پهپاد حوثیهای مورد حمایت تهران به پالایشگاههای بقیق و میدان نفتی خریص، مسجل شده که تولید نفت عربستان سعودی ۵.۷ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی با اعلام رسمی این خبر تایید کرده که این رقم معادل ۵۰ درصد تولید نفت توسط شرکت ملی نفت این کشور یعنی آرامکوست.
در عین حال، تولید گاز این کشور نیز ۵۶.۶ میلیون متر مکعب در روز افت کرده است. شرکت آرامکو مدعی شده که ارزیابی دقیق برای تعیین موعد احیاء تولید از تاسیسات آسیب دیده، حداقل به ۴۸ ساعت زمان نیاز دارد.
این بزرگترین حمله به زیرساختهای نفتی عربستان پس از شلیک موشکهای اسکاد عراق به دستور صدام حسین در جریان جنگ اول خلیج فارس و سال ۱۹۹۱ تاکنون محسوب میشود.
بیشتر بخوانید:انسداد تنگه هرمز؛ از حرف تا عمل
عربستان با سطح تولید روزانه ۹.۸ میلیون بشکه نفت خام در ماه اوت، عرضه ۵ درصد نفت جهان را در اختیار داشته و کاهش ۵۸ درصدی تولید آن بازار جهانی نفت را در آستانه ورود یک شوک جدی قرار داده است.
در این میان بیش از همه کشورهای آسیایی نگران هستند چرا که نزدیک به ۸۰ درصد از صادرات نفت خام عربستان به مقصد کشورهای آسیای شرقی انجام میشود.
اما وزارت انرژی آمریكا اعلام كرده در صورت لزوم با تزریق ذخایر استراتژیك این کشوز مانع از بروز اختلال در بازار جهانی نفت خواهد شد.
اما ارسال هر محموله نفتی از هیوستون آمریکا به مقصد سنگاپور در حال حاضر حدود ۵۴ روز به طول میانجامد ولی نفتکشها فاصله عربستان تا سنگاپور را در حال حاضر طی حداکثر ۲۰ روز طی میکنند.
البته ذخایر استراتژیک عربستان نیز معادل ۱۸۸ میلیون بشکه در روز است که معادل ۳۷ روز تولید پالایشی مجموعه بقیق است.
اما نگرانی اصلی طولانی شدن مدت بازگشت سطح تولید عربستان به سطح عادی است. چرا که این کشور پیش از وقوع حملات روز شنبه ۵۰۰ هزار بشکه پایینتر از سهمیه روزانه اوپک تولید میکرد و در مجموع ظرفیت خالی تولید نفت عربستان بیش از هر کشور دیگری است و حدود ۲.۴ میلیون بشکه در روز برآورد شده است.
این در حالی است که ظرفیت خالی سایر تولیدکنندگان عضو اوپک تنها ۹۰۰ هزار بشکه در روز است و کارشناسان این ظرفیت را برای تولیدکنندگان خارج از اوپک در حد چندین هزار بشکه در روز ارزیابی میکنند.
در چنین شرایطی ایران نیز با ذخایر قابل توجه نفت ذخیره شده در تانکرهای مستقر در آبهای آزاد آماده استفاده از فرصت به وجود آمده در بازار نفت است.
شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش، کپلر، میزان ذخایر نفت روی آب ایران را حدود ۸۴ میلیون بشکه تخمین زده است.
اما تزریق فوری این حجم از نفت به بازار جهانی نیازمند چشمپوشی کوتاه مدت آمریکا از تحریم نفتی ایران است ولی از منظر سیاسی چنین اتفاقی پس از رخداد حملات اخیر حوثیهای تحت حمایت ایران غیرممکن به نظر میرسد.
افزون بر این، بینیازی آمریکا به واردات نفت و بدل شدن این کشور به بزرگترین تولید کننده نفت جهان شاید بر میزان انگیزه این کشور برای حل فوری کمبود در بازار جهانی نفت و تلاش برای کاهش قیمتها تاثیرگذار باشد.
بیشتر بخوانید:دونالد ترامپ و جان بولتون بر سر لغو تحریمهای ایران مشاجره کرده بودند
اما حتی اگر با آزاد شدن به موقع و کمهزینه ذخایر استراتژیک کشورها و نیز فعال شدن سریع ظرفیت خالی کشورهای تولیدکننده نفت، افزایش سطح تنش میان ایران، آمریکا و عربستان در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز هزینه بیمه محمولههای نفتی صادر شده از این منطقه را افزایش خواهد داد.
لذا حتی اگر بازار جهانی نفت با تهدید بلندمدتی در مورد کمبود تولید مواجه نشود ولی بروز یک افزایش کوتاهمدت قیمت اجتناب ناپذیر است.
هر چند که با کند شدن روند رشد اقتصاد جهان به دلیل وقوع جنگ تجاری میان چین و آمریکا، انگیزههای سفته بازی در بازار جهانی نفت کاهش یافته ولی برخی کارشناسان بازار جهانی نفت جهش ۵ تا ۱۰ دلاری قیمت نفت خام را در دقایق اولیه آغاز داد و ستدهای روز دوشنبه غیرمحتمل نمیدانند.
این در حالی است که قیمت جهانی نفت برنت از ۹ سپتامبر روند نزولی به خود گرفته و تا پایان معاملات روز جمعه گذشته با ۲ دلار و ۳۷ سنت کاهش به ۶۰ دلار و ۲۲ سنت رسیده بود.
البته در این میان برخی کارشناسان بدبین بازار نفت نیز معتقدند که حملات اخیر به تاسیسات نفتی عربستان سرآغاز وقوع یک جدال جدی میان این کشور و ایران خواهد بود که در میانمدت بهای جهانی نفت را تا ۱۰۰ دلار افزایش خواهد داد.
در هر صورت بازار جهانی نفت طی ۲۴ ساعت آینده و پس از تجربه هیجان دقایق اول آغاز معاملات، برای تطبیق منطقیتر با تبعات افت تولید نفت عربستان همچنان در انتظار اعلام رسمی شرکت آرامکو مبنی بر مدت زمان لازم برای حصول به سطح عادی تولید، خواهد ماند.یورونیوز