روزنه rowzane خبری – تحلیلی
مندرج در ژورنال شماره ۹۵۳ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)
سوسن صابری: معضل بی‌آبی و کم‌آبی در ایران لاینحل مانده و رژیم اعلام کرده که در تابستان باز هم دست به سهمیه‌بندی آب خواهد زد و عمدتاً هم تقصیر را به گردن کم‌توجهی مردم در مصرف آب می‌اندازد. شما این فاجعه زیست‌محیطی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
حسن صالحی: دلایل را البته فقط مصرف زیاد آب اعلام نمی‌کنند؛ بلکه عواملی دیگری نظیر ریزش کم‌باران و یا خشکسالی هم اعلام می‌کنند. طبعاً همه این عوامل می‌توانند در بحران آب در ایران تأثیر داشته باشد؛ ولی مسئله این است که به قول یک کارشناس آب در ایران “نظام حکمرانی آب چرا باید به‌گونه‌ای باشد که با کمترین کاهش بارندگی، این‌قدر آسیب‌پذیر و شکننده شود؟” .
وضعیت ورشکستگی آبی در ایران حاصل چهل و شش سال حاکمیت جمهوری اسلامی است. بسیاری از عواملی که حاکمین اسلامی برای بحران آب در ایران می‌آورند برای دیگر کشورها هم وجود داشته؛ ولی لزوماً به بحران آب منجر نشده است. سه عنصر اصلی محیط‌زیست در ایران یعنی خاک، آب‌وهوا مورد غارت و چپاول بوده است و مافیای حاکم بر ایران این منابع طبیعی را به‌خاطر منافع اقتصادی خود به تاراج برده است. نتیجه این می‌شود که ما امروز می‌بینیم. آلودگی هوا که مجبور می‌شوند مدارس و مراکز کار را ببندند و هر سال مردم زیادی در اثر استنشاق سم می‌میرند، خشک‌شدن رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها، و افزایش خشک‌زایی و فرسایش خاک و پراکنده شدن ریزگردها که زندگی جمعیت زیادی از مردم را تهدید می‌کند. می‌خواهم بگویم مشکل فقط آب نیست یک مجموعه است که اینها بر هم تأثیر می‌گذارد. حکومتی که جنگل‌ها، مراتع و تالاب‌ها را از بین می‌برد معلوم است که این تخریب باعث کاهش ظرفیت ذخیره و تجدید منابع آبی می‌شود.
وقتی مافیای آب به اسم سازندگی و در واقع به‌خاطر سودجویی خود بر روی هر رودخانه‌ای سد زده است و منابع زیر زمینی آبی را بلعیده است معلوم است که نتیجه ورشکستگی آبی می‌شود. وقتی که برای گسترش صنایع نظامی و بدون توجه به تأثیرات درازمدت زیست‌محیطی انتقال آب انجام می‌دهند معلوم است که این به بی‌آبی در حوزه دیگر می‌انجامد. وقتی که سیستم آبیاری مدرن در کشاورزی را رایج نمی‌کنند واضح است که مشکل بی‌آبی به وجود می‌آید. ما در ایران با حکومتی روبرو هستیم که اقتصادش مبتنی بر فساد، دزدی و رانت‌خواری است. سیاست‌هایش مبتنی بر جنگل‌خواری، رودخانه خواری، زمین‌خواری و مراتع خواری و آب خواری و غیره است. حاصل این می‌شود که این حکومت دیگر حتی قادر نیست اولیه‌ترین نیازهای انسانی شهروندان مثل آب و برق را تأمین کند.
سوسن صابری: باتوجه‌به تغییرات اقلیمی و شرایط زیست‌محیطی، یک حکومت مردمی بعد از سرنگونی جمهوری اسلامی، چه اقداماتی را برای حل این معضل باید در دستور بگذارد؟
حسن صالحی: من کارشناس آب نیستم که بتوانم پاسخ همه‌جانبه‌ای به سؤال شما بدهم. ولی شکی ندارم که یک حکومت مردمی که ضمن بهینه‌سازی محیط‌زیست در جهت رفع نیازهای شهروندان عمل می‌کند، می‌تواند پاسخ مناسب برای حل بسیاری از معضلات ایران را بیابد. مسئله اساسی این است که استفاده بهینه از محیط‌زیست هم می‌تواند به بهبود زندگی مردم منجر شود و هم به بهبود شرایط زیست‌محیطی کمک کند. همین امروز بخش قابل‌توجهی از شهروندان در ایران نسبت به مسائل زیست‌محیطی آگاهی دارند و نسبت به تخریب محیط‌زیست توسط رژیم معترض‌اند.
همین‌الان در زمینه اجرای طرح‌های جامع مدیریت منابع آب، استفاده بهینه از منابع موجود و توسعه زیرساخت‌های آبیاری مدرن پیشنهادات بسیار خوبی موجود است؛ ولی تا وقتی که این حکومت مافیایی حاکم است این پیشنهادات به مورد اجرا گذاشته نمی‌شود. شک نداشته باشید که همین شهروندان با این درجه بالا از خودآگاهی در زمینه محیط‌زیست و با استفاده از تکنولوژی مدرن پاسخ‌های مناسب به بحران آب در ایران را خواهند داشت.
