روزنه rowzane خبری – تحلیلی
RadioFarda
تصمیم تازه تهران برای کاهش بیشتر تعهداتش در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» که در روز دوشنبه ۲۷ خرداد اعلام شد، موجی از واکنش‌های جهانی را بدنبال داشته است.
یک سخنگوی نخست‌وزیر بریتانیا در این زمینه گفت که اگر ایران از تعهداتش در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای تخطی کند بریتانیا برای واکنش به آن، تمام گزینه‌های در دسترس را بررسی خواهد کرد.
این خبر پس از آن مخابره می‌شود که در همین روز بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که ایران تا ده روز دیگر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده که پیش‌تر تعیین شده بود، عبور خواهد کرد.
این در حالی است که مطابق برجام، میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده در ایران نباید از سقف ۳۰۰ کیلوگرم بیشتر شود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، یک سخنگوی ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، که نام او ذکر نشده است در واکنش به این تحولات به خبرنگاران گفت: «ما در زمینه نگرانی خود نسبت به برنامه ایران جهت کاهش پیروی‌اش از برجام به روشنی اعلام موضع کرده‌ایم. در صورتی که ایران به تعهدات هسته‌ای خود عمل نکند ما تمامی گزینه‌هایی را که در دست داریم مد نظر خواهیم گرفت».
مطابق برجام، قدرت‌های غربی در قبال ایجاد محدودیت برای فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، تحریم‌ها علیه ایران را برچیدند. اما پس از خروج آمریکا از برجام و افزایش انتقادهای ایران به اروپا در زمینه عدم بهره‌مندی از منافع این توافق، تهران به کاهش تعهدات خود روی آورده است.
به‌جز برتیانیا، شماری از مقام‌های کشورهای مختلف نیز به آن واکنش نشان دادند.
پاتریک لِیهی، عضو دمکرات سنای آمریکا، با انتقاد دوباره از تصمیم دونالد ترامپ دربارهٔ خروج از برجام گفت به خاطر آن تصمیم، در برابر اقدام امروز ایران دست بسته‌ایم.
به گزارش آسوشیتدپرس، این سناتور که از منتقدان سرسخت دونالد ترامپ است روز دوشنبه گفت: «وقتی آن اندازه ابله بودیم که از توافق [هسته‌ای با ایران] خارج شدیم، حالا سخت‌تر است که چیز زیادی بگوییم».
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز گفته‌است که اگر تهدید ایران عملی شود قدرت‌های جهانی باید فوراً سازوکار تحریم‌ها علیه تهران را باز گردانند.
واکنش داخلی
در همین حال، مجتبی ذوالنور، نماینده مجلس شورای اسلامی، به خبرگزاری مهر گفته است در صورتی که اروپا در سه هفته باقی‌مانده از «مهلت ۶۰ روزه»، اقدامی برای حفظ برجام نکند «پروتکل الحاقی را که به عنوان پشت‌قباله برجام، داوطلبانه اجرایی کردیم، به حالت تعلیق در می‌آوریم».
این نماینده که مسئول «کمیته هسته‌ای» در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است، همچنین مدعی شده که «اروپا برای حفظ برجام اراده‌ای ندارد و نمی‌خواهد برای این کار هزینه کند».
مجتبی ذوالنور گفته است در صورت عدم حفظ برجام پس از پایان مهلت ۶۰ روزه، «در وهله اول، درصد غنی‌سازی اورانیوم را تا هر میزانی که نیازمان باشد افزایش می‌دهیم … مثلاً اگر بخواهیم برای زیردریایی‌ها باتری اتمی تولید کنیم باید درصد غنی‌سازی تا بیش از ۶۰ درصد را در دستور کار قرار دهیم».
ذوالنور همچنین از «بازگرداندن رآکتور اراک به وضعیت قبل از برجام»، «تجدیدنظر در همکاری خود با آژانس» و «خروج از ان‌پی‌تی» به عنوان دیگر اقدامات ایران در صورت عدم تأمین منافعش در برجام ظرف سه هفته آینده نام برد.
ایران ۱۸ اردیبهشت امسال و در سالگرد خروج آمریکا از برجام، با اعلام اینکه برخی تعهداتش ذیل برجام را متوقف می‌کند، به اروپا مهلتی ۶۰ روزه برای اجرای تعهداتش داد؛ کشورهای اروپایی در واکنش، اعلام کردند که هیچ ضرب الاجلی را نمی‌پذیرند.
آمریکا پیش از این، کاهش تعهدات جمهوری اسلامی ذیل برجام را برخلاف «قواعد بین‌المللی» دانسته و گفته است که این اقدام نشانگر تلاش ایران است تا «دنیا را به گروگان بگیرد».
