روزنه rowzane خبری – تحلیلی
در رسانه‌های آمریکا؛ چرا آمار کرونا در ایران از جهان متفاوت است؟کرونا در ایران بعد از چین بیشترین قربانی را گرفته است. میزان مرگ و میر مرتبط با ویروس کرونا در این کشور تا روز چهارشنبه، هفتم اسفند، حدود ۱۴ درصد بوده است. این در حالی است که میزان مرگ و میر در چین، نقطه پیدایش ویروس کرونا، حدود ۲ درصد بوده است. چرا آمارهای اعلام شده در ایران موجب نگرانی و تردید بسیاری از مردم این کشور و ناظران بین‌المللی شده است؟
شبکه ان‌بی‌سی آمریکا در گزارشی به چرایی و چگونگی این تفاوت فاحش آماری پرداخته است. دن دلوس، خبرنگار ان‌بی‌سی گزارش خود را چنین آغاز کرده: “وجود بیشترین قربانی ویروس کرونا در ایران (منهای چین) این پرسش را به وجود آورده که آیا مقام‌های دولت این کشور درباره آمار و ارقام‌ها شفافیت کامل دارند… آمار ۱۴ درصدی مرگ و میر ناشی از کرونا در این کشور با اختلاف بسیار زیادی از سایر نقاط جهان بیشتر است. در استان هوبی چین که مرکز آن، ووهان، نقطه پیدایش ویروس کرونا شناخته می‌شود این میزان حدود ۲ درصد است.”
دکتر ینگ‌جون هانگ، رئیس مرکز مطالعات جهانی بهداشت در دانشگاه ساتن نیوجرسی در این باره به ان‌بی‌سی گفته از نظر او یک علت برای تفاوت آمارها در ایران می‌تواند این باشد که: “آنها در شناسایی و جمع‌آوری آمار مبتلایان عقب‌تر از آمار مرگ و میر هستند”.
دکتر ویلیام شفنر، استاد بیماری‌های عفونی و پزشکی پیش‌گیرانه از مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت ایالت تنسی هم به ان‌بی‌سی گفته: “مشخص نیست که آیا ایران ظرفیت و توان شناسایی دقیق همه مبتلایان را دارد یا نه. چنین کاری نیازمند مراجعه مستقیم به افراد در شهرها و روستاها است تا برای جمع اوری آمار تنها به گزارش بیمارستان‌های بزرگ که بیماران مشکوک را پذیرش می‌کنند متکی نبود”.
“من نمی‌دانم آیا آنها ظرفیت چنین کاری را دارند یا خیر. بسیاری از کشورها این توان را ندارند. ضمن این که ممکن است آنها اصلا این روش مراجعه خانه به خانه را در سنت خود نداشته باشند و برایشان تازگی داشته باشد.”
دکتر شفنر به ان‌بی‌سی گفته یک فرضیه دیگر این است که ممکن است بیشتر مبتلایان افراد مسن‌تر بوده‌اند که به نظر می‌رسد در برابر ویروس کرونا آسیب پذیرترند و به همین دلیل مرگ و میر میان آنها بیشتر روی داده است.
با در نظر گرفتن میانگین سنی متعارف برای زائران مذهبی شهر قم (که نقطه آغاز شیوع ویروس کرونا در ایران معرفی شده) نظریه دوم این استاد دانشگاه وندربیلت تنسی می‌تواند به واقعیت نزدیک‌تر باشد. این که بخش بزرگی از نمازگزاران روزانه اماکن مقدس در قم و زائران غیربومی این شهر از گروه میانسال و کهنسال هستند می‌توانسته بر تفاوت آماری و افزایش میزان مرگ و میر قربانیان در ایران تاثیر گذاشته باشد.
دکتر شفنر سومین فرضیه خود را چنین تشریح کرده: “این احتمال ضعیف‌تر از دو گمانه قبلی است. این که میزان مرگ و میر در ایران به این علت بالا است که آنها خدمات و تجهیزات کافی برای رسیدگی به مبتلایان را ندارند و به همین دلیل آنجا کرونا قربانیان بیشتری می‌گیرد. البته گمان نمی‌کنم این حدس درست باشد چرا که خبر دارم که ایران از سیستم درمانی و پزشکی تقریبا پیشرفته‌ای برخوردار است.”
دکتر جان تورس، گزارشگر پزشکی شبکه ان‌بی‌سی نیوز هم گفته فرضیه جهش ژنتیکی ویروس کرونا در ایران هم منتفی است: “در هیچ جای دیگر جهش ژنتیکی در ویروس کرونا مشاهده نشده. بنابراین فرضیه مرگ و میر بیشتر بر اثر تحول ژنتیکی این ویروس در ایران هم نمی‌تواند درست باشد و به همین دلیل باید این تفاوت فاحش در آمارها را مربوط به نحوه سنجش، عملکرد و در نوع مواجهه ایران با این اپیدمی جستجو کرد.”
دن دلوس، در ادامه گزارش خود به اظهارات متناقض مقام‌های وزارت بهداشت و سایر مقام‌های حکومتی ایران اشاره کرده و نتیجه‌گیری کرده با توجه به سایه بدبینی و عدم اطمینانی که به دولت‌مردان ایران پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی پیش آمده، اکنون کرونا یک بار دیگر توانایی حکومت ایران در رابطه با مدیریت بحران‌ها را زیر سوال برده است؛ این که آیا آنها در ارتباط با شیوع ویروس کرونا با مردم خود و سایر کشورهای جهان صادق‌اند؟
زنجبیل و مایع ضدعفونی سیری چند؟
روزنامه تایمز لس‌آنجلس در گزارشی مربوط به شیوع کرونا در ایران با چند شهروند داخل این کشور گفتگو کرده است.
ملیسا اتحاد و نبی بلوس، گزارشگران این روزنامه از محمد، ۳۱ ساله، معلم زبان انگلیسی پرسیده‌اند که چرا با شیوع ویروس کرونا از تهران به قشم پناه برده.
“همه چیز اینجا ترسناک شده. مردم نمی‌دانند که چه باید بکنند. دولت هیچ کاری نمی‌کند… بنابراین من هم ترجیح دادم به قشم و نزد خانواده برگردم. جایی که احساس امنیت بیشتری می‌کنم.”
لس‌آنجلس تایمز همچون دیگر رسانه‌های آمریکا به اخبار مربوط به ابتلای ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت ایران توجه کرده و با انتشار ویدئوی او که شخصا کرونا مثبت بودن خود را اعلام می‌کند، از این واقعه به عنوان عامل دیگری برای افزایش نگرانی در میان مردم ایران یاد کرده است.
مریم، ۳۱ ساله، جامعه‌شناس از تهران به این نشریه آمریکایی گفته: “سرمنشاء اصلی ترس من بی‌اعتمادی به حکومت است.”
این دختر ایرانی که به گفته لس‌آنجلس تایمز به علت بیماری آسم ترجیح داده فعلا در قرنطینه خانگی بماند گفته: “ما برای سالیان سال سرکوب شده‌ایم. به ما برای سالیان سال دروغ گفته شده. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که نابرابری و بی‌عدالتی اجتماعی حاکم است، برای همین هم یاد گرفته‌ایم که خودمان به فکر خودمان باشیم… در زمان بحران‌های کلانی مثل این، چیزی تحت عنوان جامعه وجود ندارد که شما بتوانید در برابر مصیبت به آن تکیه کنید”.
محمد باقرزاده، خبرنگار روزنامه شرق هم در گفتگوی دیگری با گزارشگران لس‌آنجلس تایمز از مشکلات روزنامه‌نگاران برای دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق گفته و همزمان از کمیاب شدن اقلام بهداشتی و پیش‌گیرانه مانند ماسک و ژل ضدعفونی‌کننده سخن گفته است: “دسترسی به این اقلام برای بخش بزرگی از جامعه ناممکن شده و همزمان قیمت مواد غذایی چون سیر یا زنجبیل، که مصرف آنها توصیه شده، چند برابر شده است”.
بیشتر بخوانید
ایران ‘پایگاه صدور کرونا به خاورمیانه‘
ناتاشا تورک، گزارشگر شبکه سی‌ان‌بی‌سی در دوبی به نقل از حسنیان مالک، از محققان موسسه تلمیر در امارات متحده عربی نوشته: “تعداد جان باختگان در ایران بیانگر آن است که تعداد مبتلایان در این کشور بسیار بیشتر از آماری است که مقام‌های ایران اعلام کرده‌اند.”
آلکس وارد، حبرنگار شبکه وکس هم در گزارشی مشابه به بررسی آمار قربانیان و مبتلایان در ایران پرداخته و با توجه به شناسایی نخستین مبتلایان به ویروس کرونا در کشورهایی همسایه ایران که بسیاری از این بیماران مسافران بازگشته از ایران بوده‌اند به نحوه “مدیریت یا سوءمدیریت” این اپیدمی در تهران و تبعات آن بر خاورمیانه پرداخته است.
“اوضاع در حال وخیم‌تر شدن است. گزارش‌های جدید از انتقال ویروس کرونا از ایران به کشورهای همسایه چون عراق و افغانستان حکایت دارد؛ جایی که نیروهای آمریکایی هم حضور دارند. حتی در کانادا چند مورد از مبتلایان مسافران بازگشته از ایران بوده‌اند. علت، آن طور که به نظر می‌رسد، این است که یا دولت ایران وخامت و جدی بودن قضیه را درک نکرده و یا این که شواهد و مدارک در این رابطه را به کلی نادیده گرفته است. همین فقدان هشداردهی و اقدامات احتیاطی باعث شده که میلیون‌ها سفر و هزاران زائر با تردد به این کشور موجب شیوع ویروس شوند. نتیجه هم آن شده که حالا ایران بعد از چین بدل شده به پایگاه شیوع کرونا در منطقه و شاید جهان”.
در ادامه گزارش وکس، آلکس وارد به هم‌جواری ایران با کشورهای جنگ زده‌ای چون سوریه و یمن اشاره کرده و این نگرانی را برجسته کرده که اگر ویروس کرونا از طریق ایران به این دو کشور و اردوگاه‌هایی که میلیون‌ها آواره جنگی در آنها اسکان یافته‌اند برسد آن گاه این اپیدمی کرونا ابعاد جدیدی به خود خواهد گرفت.
“قضیه حتی ترسناک‌تر می‌شود وقتی به این نکته توجه کنیم که ابعاد بحران در ایران ممکن است بسیار وسیع‌تر از آنی باشد که می‌دانیم. اسحاق بوگوچ، مدرس و محقق بیماری‌های عفونی در دانشگاه تورنتو و همکارانش در پیش‌نویس یک گزارش تحقیقی با استناد به آمارهای اعلام شده از سوی مقام‌های ایرانی و گزارش‌های مربوط به انتقال ویروس کرونا از طریق مسافران ایرانی به کشورهای دیگر تخمین زده‌اند که تعداد افراد آلوده شناسایی نشده در ایران باید بیش از ۱۸ هزار نفر باشد.”
مقاله تحقیقی که در گزارش وکس به آن اشاره شده از سوی آقای بوگوچ در پایگاه پیش‌نویس‌های مقالات علمی مربوط به سلامتی و پزشکی منتشر شده و از آنجا که هنوز از ممیزی متخصصان این پایگاه عبور نکرده در بالای آن توصیه شده که یافته‌هایش را نباید به عنوان گزاره‌های علمی تلقی کرد.
در این مقاله آقای بوگوچ و همکارانش ضمن تشریح مدل علمی استفاده شده و منابع آماری به کار گرفته در آن نتیجه‌گیری کرده‌اند که با توجه به در نظر گرفتن تعداد بسیار کم تردد هوایی میان ایران و کانادا و همچنین آمارهای مربوط به مسافران ایرانی به امارات، لبنان، سوریه و آذربایجان، طی ۶ هفته گذشته، موارد ابتلا به بیماری کووید-۱۹ که ناشی از ابتلا به ویروس کرونا است، در ایران باید ۱۸ هزار و ۳۰۰ نفر باشد.
این گروه از محققان دانشگاه تورنتو هشدار داده‌اند که با توجه به یافته‌های آنها و در نظر گرفتن زیرساخت‌های ضعیف و شکننده بهداشتی در خاورمیانه بحران کرونا در ایران می‌تواند زمینه‌ساز بحران بزرگتری در منطقه شود.
تقاضای ایرانی-کانادایی‌ها برای تخلیه از تهران
وبسایت سیتی‌نیوز تورنتو در کانادا از درخواست ایرانی-کانادایی‌هایی “گیر افتاده” در تهران نوشته که از دولت کانادا خواسته‌اند برای خارج کردن آنها از ایران خدمات کنسولی در اختیارشان بگذارد.
لورا عثمان، خبرنگار کانادا نیوز با یکی از این شهروندان کانادایی در تهران گفتگو کرده است. مشهود ناصری، ۶۴ ساله، به او گفته که هفته گذشته و پس از مطلع شدن از فوت مادرش به تهران سفر کرده و قرار بوده با پرواز هفته آینده (دوم مارس) به کانادا بازگردد.
“اما حالا متوجه شدم که پرواز من لغو شده است”.
به گزارش این نشریه کانادایی، پرواز برگشت آقای ناصری از تهران به دوبی و سپس از دوبی به نیویورک و از آنجا به تورنتو بوده است اما اکنون امارات متحده عربی خبر داده که تمامی پروازهای خود به ایران و بالعکس را دست کم برای یک هفته لغو کرده است.
آقای ناصری از دولت کانادا خواسته که به او کمک کند برای بازگشت به این کشور به او کمک کند و حتی گفته بنا دارد اگر شده از طریق کشتی خودش را به یکی از کشورهای همسایه ایران برساند چرا که اکثر پروازهای بین‌المللی به ایران لغو شده است.سیتی‌نیوز تورنتو، روز چهارشنبه، ۲۶ فوریه، همچنین گزارش کرد که پنجمین مورد آلوده به ویروس کرونا در کانادا در تورنتو شناسایی شده که مربوط به یک ایرانی است که به تازگی از این کشور به کانادا بازگشته است.بی بی سی
