گفتگوی شهلا دانشفر با کاظم نیکخواه در برنامه سازمانده
شهلا دانشفر: قبلا از اینکه در مورد گامهای عملی در پیشروی انقلاب که موضوع بحث این برنامه است بپردازیم، جا دارد نگاهی به اوضاع سیاسی امروز جامعه داشته باشیم. تبیین شما ازاین اوضاع چیست؟
کاظم نیکخواه: از جوانب مختلفی میشود به مساله وضعیت سیاسی کنونی در جامعه نگاه کرد. کلا بعد از خیزشهای عظیمی که در مقطع اوج انقلاب زن زندگی داشتیم، جامعه یک جهشی را به جلو برداشت و پس از آن شاهد این هستیم که فضای امید در جامعه بسیار فعال و وسیع است. همبستگی اجتماعی بسیار فعال و قابل مشاهه است. فضای سرنگونی، امید به سرنگونی جمهوری اسلامی بسیار گسترده است. در عین حال نکته مهمی که کاملا ملموس است اینست که مردم فقط به سرنگونی نمی اندیشند. چیزی که شاهد هستیم اینست که کل جلوه ها و عوارض جمهوری اسلامی را مردم میخواهند کنار بزنند و دور بریزند. از مدهب تا حجاب تا پایمال کردن ارزشهای انسانی، عقب ماندگی، خرافه، سیستم چپاول، حقوقهای نجومی و اختلاسگران و همه اینها مورد انزجار و زیر ضرب اعتراضات مردم است. شعار جالبی این روزها بازنشستگان میدادند:. میگفتد انگل زاده امریکاس تورمش مال ماست. یعنی صراحتا مردم نفرت خود را از کل حکومت ابراز میکنند و همه آنها را انگل خطاب میکنند. تمام جوانب حکومت را زیرابش را می زنند. حتی در مبارزات به اصطلاح “صنفی” هر روزه بازنشستگان و کارگران و پرستاران، نقد و تعرض به جمهوری اسلامی یک بخش از اعتراضات است. میخواهم بگویم که آن خیزشهای اولیه یک مقدار عقب رفته اما جامعه از خواستها و اعتراض خود به کل وضع موجود عقب ننشسته و حتی هر روز جلوتر آمده است. آن خیزشها اثرات خود را بر فضای کل جامعه و اعتراضات به جا گذاشته و فضای جامعه در ادامه آن اعتراضات بسیار بسیار جلو آمده و مردم آگاهتر و عمیق تر در جدال با حکومت هستند . این بسیار امیدبخش و قابل توجه است و مهترین جنبه ای است که من لازم می دانم روی آن تاکید کنم. .
شهلا دانشفر: در راستای همین تصویری که شما دادید، میشود به اتفاقات همین روزها و روز جهانی زن و مراسم های چهارشنبه سوری در شهرهای مختلف نگاه کنیم. در روز جهانی زن بطور بیسابقه ای در تجمع بازنشستگان تامین اجتماعی در شوش و کرمانشاه، این بازنشستگان هشت مارس روز جهانی زن را گرامی داشتند و در مورد ستمگری بر زنان سخن گفتند. آنها در سخنرانی هایشان از لغو قوانین ضد زن دفاع کردند. علیه تفکیک جنسیتی صحبت کردند. ستم علیه زنان را مورد حمله قرار دادند و در واقع کیفرخواستی علیه کل حکومت و سیستم آپارتاید جنسیتی را بازتاب دادند. همچنین به بیانیه های ویژه به مناسبت روز جهانی زن نگاه کنید. بخش های مختلف کارگری و اجتماعی به این مناسبت بیانیه دادند. یک تاکید آنها بر بیحجابی سراسری و جشن پیروزی فتح سنگر حجاب این خاکریز اول حکومت بود و بحث دیگر تاکید بر از بین رفتن کل بساط آپارتاید جنسی حاکم بود. و اینها همه مضمون بیانیه ها و گفتمان های مدیای اجتماعی بودند. به عبارت دیگر جامعه نسبت به قبل در جای جلوتری ایستاده است. شما به این اشاره کردید که کارگران حتی در طرح مطالبات صنفی خود، اعتراضشان سیاسی است و کل نظام را مورد نشانه قرار میدهند. دقیقا اینطور است. در مناسبت هایی مثل چهارشنبه سوری و جشن نوروزی هم وقتی نگاه میکنید، مردم در برابر این حکومت ضد شادی و ضد زن می ایستند و شاهدیم که با رفص مختلط و شادی در کف خیابان اعتراضشان را بیان میکنند. حتی در چهارشنبه سوری دیدیم به نشانه ابراز انزجار از اعدامها، طناب دار آتش زدند. یک نمونه اش دایه شریفه یکی از مادران دادخواه و چهره شاخص جنبش دادخواهی بود. ما شاهد حجاب برداشتن و رقص زنان بیحجاب بودیم. اکت های اعتراضی مختلفی که مردم از طریق آنها میخواهد به پایه های این حکومت و سیستم حاکم اعتراض خود را بیان کنند. این مثالها فراوان است و الان هم آخر سال کارگران و بخش های معترض جامعه با اولتیماتوم دادن به ادامه اعتراضاتشان به استقبال سال ۱۴۰۳ میروند.
کاظم نیکخواه: همین جنبه هایی که شما میگویید نشان میدهد که در این جامعه فقط یک جنبشی برای سرنگونی حکومت جریان ندارد. بلکه مساله مردم به زیر کشیدن جمهوری اسلامی به عنوان یک سیستم و نظام چپاولگر، عقب مانده، ضد زندگی، جنایتکار، ضد شادی، ضد ارزشهای انسانی، ضد کودک، ضد زن، ضد حیوانات است. جامعه درست ضد تمام ارزشهای این حکومت و کل سیستم حاکم است. در مقابل حکومتی که میچاپد و تجاوز میکند، و جنایت میکند تا ثروت اندوزی کند، مردم همبسته، فدارکار و متحدانه در کنار هم هستند و همبستگی عمیق انسانی از همه جا میجوشد و بسیار واضح و قابل لمس است. اینها که میگوییم تبلیغات نیست. هرکسی که به این کشور سری بزند، هرکس که در این جامعه زندگی کند هم مچاله شدن مردم زیر فقر کمر شکن را می بیند و هم همبستگی انسانی، فدکاری، و تعرض علیه تمام جوانب حکومت اسلامی را. همین روزها نمونه هایی را که دیدیدم که آخوندی که داشت از خانمی که حجاب نداشت عکس میگرفت، دیدیدم چگونه به او تعرض کردند و این آخوند ناچار شد عبا و عمامه اش را بیندازد و فرار کند! انهم در قم پایتخت ارتجاع اسلامی. چند مورد دیگر هم بود شیراز و چند جای دیگر هم نمونه هایی از این درگیری و تعرض زنان و مردان به اخوندها و پادوهای حکومتی را شاهد بودیم. این فضای جامعه ای است که میخواهد از کل این اوضاع خلاص شود و مصمم است که خودش را از این وضعیت و مناسبات ضد انسانی خلاص کند.
شهلا دانشفر: اگر بخواهیم این بخش از بحثی را که داشتیم جمع ببندیم، به نظر شما انقلاب زن زندگی آزادی بویژه در ادامه آن که جنگی برای تداوم آن و برای مقاومت در برابر تعرضات حکومت و حفظ دستاوردهای انقلاب در سال ۱۴۰۲ شاهد بودیم. چه پیشروی هایی داشته؟
کاظم نیکخواه : اشاراتی کردیم. اولا حجاب که پرچم چمهوری اسلامی است دور انداخته شده است. و این یک پیشروی مهم علیه حکومتی است که در واقع حکومت حجاب است. این به خودی خود یک گام بسیار مهم در سرنگونی این حکومت و کلا در امر آزادی زنان از تعرضات مذهبی و اسلامی است. بعلاوه فضای اتحاد و همبستگی اجتماعی و طبقاتی بسیار تقویت و عمیق شده است. مردم زن و مرد حتی به همراه کودکان دبستانی متحدانه علیه کل حکومت هستند. همچنین موضع مردم نسبت به جمهوری اسلامی و آخوندها و عواملش بسیار تعرضی تر شده است. کاملا واضح است که حکومت در برابر مردم به موضع دفاعی افتاده، صفوفش یک مقدار زیادی به هم ریخته، اختلافاتشان اشکارا بالا گرفته است. در پرتو این وضعیت است که شاهدیم اعتصابات و اعتراضات کارگری در بخشهای مختلف جامعه گسترش پیدا کرده است. و این خود این امیدواری را ایجاد میکند و گویای اینست که ادامه این انقلاب قطعا خیزشهای خیابانی در کنار اعتصابات کارگران نفت و پتروشیمی و فولاد و پرستاران و تجمعات بازنشستگان و معلمان پیش خواهد رفت و در این صورت امکان تقابل با مردم برای حکومت بسیار مشکل و میشود گفت غیر ممکن است. این جنبه ها فضای آینده انقلاب را بیان میکند که مردم همین الان جمهوری اسلامی را به موضع دفاعی انداخته اند که می بینیم که بحثها و گفتمانهایشان در مقابل همین اتفاقاتی که اشاره کردیم چه بود و چطور به مخمصه و دردسر افتاده اند.
شهلا دانشفر: با توجه به اشاراتی که کردید. پیشروی هایی که برشمردید. و ما بارها گفته ایم که انقلاب زن زندگی آزدی انقلابی بود که جامعه را شخم زد. انقلابی که در واقع رنسانسی علیه مذهب، علیه خرافه، علیه زن ستیزی و علیه ارتجاع اسلامی که نمادهای آنرا در همین مثالهایی که زدید میشود دید. شما چشم انداز این انقلاب را چگونه می بینید.
کاظم نیکخواه: در ادامه همین نکاتی که شما گفتید و من هم اشاراه کردم این را میخواهم تاکید کنم که همینها نشان میدهد که ما با یک انقلاب اجتماعی روبرو هستیم. ببینید! معمولا انقلابات را به انقلابات اجتماعی و سیاسی تقسیم بندی میکنند. انقلاب سیاسی یعنی انقلابی که فقط میخواهد سرنگونی را دنبال کند یعنی حکومت را به زیر بکشد و به نظام و سیستم حاکم چندان کاری ندارد. و دیگری یعنی انقلاب اجتماعی یعنی انقلابی که میخواهد کل جامعه را عوض کند، ارزشهای اجتماعی را عوض کند، مناسبات اجتماعی را عوض کند. و این انقلاب آشکارا یک انقلاب اجتماعی است. به همین دلیل هم شاید در عین حال که سنتها و ارزشهای جمهوری اسلامی را طی این سالها بسیار عقب رانده است، یک مقداری بیشتر طول کشیده است. من فکر میکنم این انقلاب دارد به مراحل نهایی اش نزدیک میشود. یعنی مردم دارند آمادگی پیدا میکنند که در اشکال مختلف و در زمینه های مختلف به جدال نهایی با این حکومت برخیزند. یعنی می دانند که چه میخواهند و چه نمیخواهند. در نتیجه فضا دارد به سمت یک انقلاب عمیق اجتماعی پیش میرود.
شهلا دانشفر: با توجه به چشم اندازی که در مقابل خودمان می بینیم، با توجه به فضای سیاسی امروز جامعه و دستاوردهایی که اشاره شد که بخشی از آنها در زمینه سازماندهی انقلاب است، برای پیشروی انقلاب و برای جلو برداشتن گامهای بعدی چه تاکیدات معینی دارید؟. بویژه یک پیشروی مهم انقلاب در زمینه سازماندهی عرصه های مختلف مبارزه است که خود را در اعتراضات گسترده ای که در جنبش کارگری، دانشگاهها، و بخش های مختلف جامعه شاهد هستیم نشان میدهد.
کاظم نیکخواه: اگر بخواهم خیلی خلاصه بگویم اولا همین جنبه هایی که اینجا مورد تاکید قرار دادیم و ارزیابی ها را باید به میان جامعه برد. مردم دارند وسیعا میچنگند و مبارزه میکنند جلو میروند ولی این بدان معنا نیست که الزاما همه این چیزهایی را که ما اینجا از آن صحبت میکنیم را می دانند و با این اگاهی دارند جلو میروند. این گفتمان ها را باید وسیعا به میان جامعه برد تا مردم با روشنی و آگاهی بیشتری حرکت خود را ببینند و با اعتماد به نفس بیشتری به جلو گام بردارند. گفتمان ضد مذهب، ضد حکومت مذهبی، اینکه کل سنتهای جمهوری اسلامی باید ریشه کن شود، اینکه اعدام باید برچیده شود، اینکه از حقوق کودکان باید همه جانبه باید دفاع کرد، رابطه زن و مرد باید در تمام زمینه ها برابر باشد و غیره. همه اینها را این گفتمان ها را باید از طریق مدیای اجتماعی، و از هر طریق ممکن به میان وسیعترین بخشهای مردم برد، و در عین حال امید سرنگونی را که در جامعه وسیعا وجود دارد را جلو کشید. با شعار نویسی ها، بیانیه دادن، سالگردهایی مثل هشت مارس و اول مه را گرامی داشتن، روزهایی از این قبیل که روزهایی مردمی و کارگری هستند روزهایی مربوط به انقلاب زن زندگی ازادی هستند و روزهایی ضد جمهوری اسلامی هستند، اینها را باید برجسته کرد. و از طرق مختلف گفتمان ها را به رسانه های اجتماعی و جامعه برد در تجمعات در اعتراضات هرجا که دوستان ما هستند همه جا این گفتمان ها را باید برد و فعال کرد. اینها فضای امید را تقویت میکند. چشم انداز انقلاب را برای بخشهای وسیعتری از مردم روشن تر میکند. و کمک میکند که بتوانیم هرچه سریعتر از شر جمهوری اسلامی و کل این مناسبات و نظام و سنت ضد انسانی که این حکومت نمایندگی میکند خلاص شویم.
شهلا دانشفر: بردن گفتمان ها بدرون جامعه همانطور که اشاره شد فقط در بیانیه ها نیست. بلکه بصورت فعال و عملی و اجتماعی این گفتمانها باید جلو برده شود. با این گفتمانها میشود کارزارها به راه انداخت. با این گفتمانها میشود تشکلهای بیشتری ایجاد کرد. با این گفتمانها میشود سخنرانی های تجمعات و شعارهای که سر داده میشود و بنرهایی که بدست گرفته میشود را مشخص کرد. و حول آنها میشود اتحاد مبارزاتی وسیعتری را شکل داد. از جمله در بیانیه های روز جهانی زن دیدیم که یکی از این تاکیدات بر روی منشور مطالبات حداقلی ۲۰ تشکل و منشور خواستهای پیشرو زنان بعنوان اسناد تاریخی انقلاب و پلاتفرمهای اتحاد مبارزاتی مردمی بود. و محور این منشورها همین موضوعاتی هستند که ما در اینجا بر سر آنها داریم گفتگو میکنیم. گفتمان علیه مذهب، علیه خرافه، علیه اعدام، علیه استثمار، علیه فقر، و تاکید بر داشتن یک زندگی انسانی، اینکه آپارتاید جنسی نباید حاکم باشد ،تبعیض جنسیتی باید برچیده شود و اینکه از بالای سر مردم نباید تصمیم گیری شود وحکومت شورایی همه وهمه محورهای آن منشورها هستند. اینها مضمون همان فراخوانهای اعتراضاتی است که بطور مثال شبکه سراسری زن زندگی آزادی خطاب به جامعه و به مناسبت های مختلف داشته است. اینها مضمون همان فراخوانهایی است که بازنشستگان میدهند و تجمعات اعتراضی شان را حول آن شکل میدهند.و در تجمعاتشان سخنرانی میکنند و شعار اعتراضی سر میدهند. اینها همه اشکال معینی از جلو بردن گفتمانهایی است که اشاره کردیم. اما بدنیست در اینجا کمی هم به لحاظ سازمانیابی گفتگو داشته باشیم. در بعد سازمانیابی تاکیدات شما چیست؟
کاظم نیکخواه: سازمان یابی اشکال و فرمهای مختلفی دارد. اولینش جذب اعضای جدید به حزبی است که این جهت گیریها را نمایندگی میکند. ما اگر بخواهیم انقلاب پیروز شود حزبی مثل حزب کمونیست کارگری باید اجتماعا مورد پذیرش بخشهای مختلف مردم قرار گیرد. جذب اعضای جدید، ایجاد محافل حزبی. محافلی که این گفتمان ها و ایده ها را نمایندگی میکنند، ایده دفاع از زندگی انسانی را، ایده دفاع از ارزشهای انسانی را، باید شکل داد. در عین حال تلاش برای اینکه تشکلهای پیشرویی که وجود دارند تقویت شوند، مردم متشکل باشند. باید بدانیم که بدون سازمان نمیشود انقلاب را تا به اخر چلو برد. این سازمان به درجاتی به اشکالی وجود دارد. به درجاتی مردم متشکلند. و این خودش را در اعتراضات نشان میدهد. اما مهم اینست که این سازمانها را تقویت کنیم و از حالت خودبخودی بیرون بیاوریم. محافل و جمعهای دفاع از سیاستها و ارزشهای پیشرو و چپ و ضد حکومتی و ضد مذهبی را سازمان بدهیم. بر اساس سیاستها و مضمونهای مختلف میشود سازمان و محفل درست کرد. یک جا ممکن است جمع های حزبی درست کنیم. یک جا ممکن است جمعها و تشکلهایی در دفاع از حقوق کودکان، در دفاع از حقوق زنان، و امثال اینها ایجاد کنیم. شرایطی که ایجاد شده در جامعه امکان این ها هست و باید این نوع جمع ها را ایجاد کرد. در عین حال تماس با ما تماس با حزب کمونیست کارگری و کمیته سازمانده و کانال جدید اینها ابعاد و قدمهایی است که میشود برداشت. من الان اینها به ذهنم میرسد. حتما شما مشخص تر توضیحاتی بیشتری در این برنامه یا برنامه دیگر میتوانید بدهید.
شهلا دانشفر: نکات مهمی اشاره شد. بویژه مساله جذب اعضای جدید به حزب. جمع های حزبی ایجاد کردن . چون حزب چتری میدهد به اعتراضات سراسری جامعه . برای تحقق بخشیدن به همان چشم اندازی که در موردش صحبت داشتیم. برای اینکه یک جامعه شاد و انسانی، یک جامعه ای که همین امروز مردم در مبارزات هر روزه خود دارند فریاد میزنند ، جامعه ای مرفه و شاد و سوسیالیستی. برای رسیدن به چنین جامعه ای حزب میخواهیم. به همین دلیل اگر بحث سازماندهی است. اولین مساله تاکید بر سازماندهی حزبی است.تاکید بر تقویت شبکه های حزبی، واحد های حزبی، جذب اعضای جدید به حزب، اجزای این فعالیت است و برای اینکار این امر باید گسترده تر و وسیعتر پیش برود. هر چه در عرصه های مختلف مبارزه متشکلتر باشیم، به همان درجه تاثیر گذاری سیاسی ما در ابعاد ماکرو و در سطح سراسری جامعه گسترده تر خواهد بود. و اتحاد مبارزاتی بخش های مختلف مردم بخش دیگری از این سازماندهی است. همان شعاری که بازنشسته سر میدهد. شاغل و بازنشسته اتحاد اتحاد، لشکری، کشوری ، تامین اجتماعی اتحاد اتحاد، و همان بیانیه های مشترکی که بر سر موضوعات مهم جامعه تشکلهای مختلف کارگری و اجتماعی میدهد که شکل تعین یافته همین اتحاد است.
کاظم نیکخواه : اجازه بدهید یک نکته را که کمتر اینجا روی آن تاکید کردیم تاکید کنم. وآن جنبش علیه اعدام است. ما الان شاهدیم که کارزاری علیه اعدام در سطح بین المللی در جریان است. در داخل ایران هم این کارزار به درجاتی وجود دارد. و این را باید تقویت کرد. هرچه ما بتوانیم ابزار اعدام را از دست جمهوری اسلامی بیرون بیاوریم امکان و چشم انداز پیروزی بسیار قوی ترو جدی تر خواهد شد. اینست که گفتمان ضد اعدام و جمع های ضد اعدام وبرای آزادی زندانیان سیاسی را باید هرچه میتوانیم گسترش دهیم و به این گفتمان دامن بزنیم. .
شهلا دانشفر: تاکید لازمی بود. بخاطر اینکه امروز جنبش علیه اعدام متحد کننده ترین حرکت در این جامعه است. برای اینکه مردم میدانند که باید ابزار اعدام، زندان، و شکنجه را از دست این حکومت بیرون بیاورند، تا انقلاب خود را با قدرت تر به جلو ببرند. مساله بر سر نجات جان انسانها و در عین حال هموار کردن مسیر پیشروی انقلاب و جلو بردن اعتراضات و عقب زن تعرضات سرکوبگرانه حکومت است. از این زاویه جنبش علیه اعدام و متحد شدن علیه اعدام و برای آزادی زندانیان سیاسی بسیار بسیار حیاتی است. و جامعه در همین راستا حرکت میکند. اما وقت برنامه پایان گرفته است و همانطور که اشاره شد در آستانه سال جدید ، سال ۱۴۰۳ قرار داریم. پیام شما به این مناسبت چیست؟
کاظم نیکخواه: یک بار دیگر فرارسیدن سال جدید را از قبل شادباش میگویم. امیدوارم که در سال جدید بتوانیم دست در دست هم جنبش دفاع از انسانیت پیشرو و ارزشهای پیشرو انسانی را هرچه وسیعتر دامن بزنیم. یک جنبش چپ و سوسیالیستی و انسانی برای خلاص شدن از دیکتاتوری و اعدام و جنایت و شکنجه و زندان و عقب ماندگی که این حکومت تماما نمایندگی میکند. و جنبشی در دفاع از رفاه برای همه و آزادی برای تک تک مردم. اینها محورهایی را برای آینده مورد تاکید قرار میدهد که من امیدوار هستم که بتوانیم در سال جدید همه جانبه تر و فعالتر در جمع های های بسیار وسیعتر و بزرگتری به پیش ببریم. من شخصا به آینده و انقلابی که در پیش رو داریم بسیار خوش بینم. جمهوری اسلامی را میتوانیم با حتمال زیاد در همین سال جدید به زیر بکشیم و به جامعه ای برسیم که همه انسانها سزاوار آن هستند جامعه ای شاد و مرفه و انسانی. برای تک تک عزیزان در این راه آرزوی پیروزی دارم.
شهلا دانشفر: کاظم نیکخواه متشکرم که در این برنامه شرکت کردید.