روزنه rowzane خبری – تحلیلی
رادیو فردا:آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۹ شهریور اعلام کرد که ایران به محدودیت‌های تعیین شده در چارچوب توافق هسته‌ای میان تهران و شش قدرت جهانی پایبند بوده است.
این سومین گزارش آژانس از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در ژانویه گذشته درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است که تیرماه سال ۱۳۹۴ در وین مورد توافق ایران و گروه پنج به علاوه یک قرار گرفت.
آقای ترامپ این توافق را «بدترین توافقی که تاکنون دیده»، توصیف کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آژانس در گزارش خود تصریح کرده که میزان اورانیوم با غنای پایین ایران تا روز ۲۱ اوت (۳۱ مرداد) ۸۸ کیلو و ۴۰۰ گرم بوده که بسیار پایین‌تر از ۲۰۲ کیلوگرم و ۸۰۰ گرم تعیین شده در توافق اتمی وین است.
ایران بر اساس این توافق اجازه ندارد تا اورانیوم را بیش از ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند.
میزان ذخایر آب سنگین ایران که از آن در راکتورهای تولید پلوتیونیوم استفاده می‌شود ۱۱۱ تن بوده که پایین‌تر از محدودیت ۱۳۰ تن تعیین شده در برجام است.
ضمنا در گزارش آژانس اشاره شده که ایران تولید آب سنگین را در روز ۱۷ ژوئن از سرگرفته است. فعالیت این راکتور از ۲۷ آوریل به خاطر تعمیرات متوقف شده بود.
ایران تاکنون دو بار از محدودیت‌های تعیین شده برای داشتن ذخایر آب سنگین پیش از انتقال فوری آن به عمان تخطی کرده است.
به گزارش رویترز، منتقدان چنین ترتیباتی می‌گویند انتقال دادن صرف مواد یاد شده به خارج و انبار کردن تولید اضافی در عمان برای فروش به خریداران بالقوه کافی نیست. اما طرف‌های مذاکره با ایران تاکنون با چنین راه‌حلی مشکلی نداشته‌اند.
در ماه ژوئن، اندکی پس از اینکه آژانس در گزارش خود اعلام کرد که ذخایر آب سنگین ایران به سطح ۱۲۸.۲ تن در اواسط ماه مه رسیده است، تهران گفت که ۲۰ تن از ذخایر خود را به خارج منتقل می‌کند.
گزارش روز پنجشنبه آژانس تایید می‌کند که ایران به وعده خود عمل کرده است.
تهران پس از دو سال مذاکرات نفس‌گیر با کشورهای آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا و آلمان پذیرفت که بسیاری از فعالیت‌های هسته‌ایش را محدود و راکتور آب سنگین اراک را بازطراحی کند.
در مقابل کشورهای عضو گروه پنج به علاوه یک تحریم‌های فلج کننده بر ضد تهران را لغو یا آنها را کاهش دادند. با این حال از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا، واشینگتن گفته که در صدد بازنگری در توافق یاد شده است.
دولت ترامپ از هشت ماه پیش تاکنون دوباره پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است ولی احتمال می‌رود که در گزارش ماه اکتبر خود رویکرد دیگری در پیش بگیرد.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، هفته گذشته به مقر آژانس در وین رفت و درباره بازرسی احتمالی آژانس از پایگاه‌های نظامی ایران با یوکیو آمانو، مدیرکل آن، مذاکره کرد.
ایران بازرسی از پایگاه‌های نظامی‌اش را رد کرده و آن را «آرزوی آمریکا» دانسته است.
———-
بی بی سی:آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش تازه خود پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تائید کرده است.
این سومین گزارش آژانس در مورد پایبندی ایران به توافق هسته‌ای پس از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا است.
اخیرا آمریکا درباره پایبندی ایران به تعهداتش هشدار داده بود. آمریکا از آژانس خواسته بود که همه توان خود را برای نظارت بر ایران به کار بگیرد.آمریکا همچنین خواهان بازرسی آژانس از پایگاه‌های نظامی ایران است که ایران به شدت با آن مخالف است.
تائید اخیر آژانس کمی پس از آن صورت گرفت که یک مقام این نهاد، که از او نام برده نشد، به خبرگزاری رویترز گفت: “ما صرفا برای ارسال یک پیام سیاسی از یک سایت نظامی مانند پارچین بازدید نمی‌کنیم.”
ایالات متحده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تحت فشار قرار داده است تا به منظور اطمینان از اینکه ایران تعهدات خود در چارچوب برجام را زیر پا نمی‌گذارد، خواستار بازرسی از سایت‌های نظامی ایران شود.
هفته گذشته نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، با سفر مقر آژانس انرژی اتمی در وین، با مدیرکل آژانس دیدار کرد. خانم هیلی پس از این ملاقات گفت که مراکز متعددی در ایران وجود دارد که بازرسی نشده و افزود که “این یک مساله است.”
در پی انتشار خبر سفر خانم هیلی، مقامات ایرانی با استناد به گزارشهای آژانس بین‌المللی تاکید کردند که ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کرده است. برخی مقامات ایرانی با واکنش تند نسبت به سفر نیکی هیلی به وین و اظهارات منتسب به او، گفتند که خواست آمریکا برای بازرسی از مراکز نظامی از جمله پارچین خواب و خیال است.
خانم هیلی درباره واکنش ایران گفت: “برای من خیلی جالب است که ایران نگران سفر من به وین است. اگر آنها چیزی برای پنهان کردن ندارند، نباید نگران سوالاتی باشند که از آژانس میپرسم.”
وی افزود که آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام یا نقض آن پیش‌داوری ندارد و در پی یافتن “بیشترین اطلاعات ممکن” بوده است.
