التحریر کشاورزان و مردم در اصفهان- تا حق خود نگیریم، از اینجا نمیریم!

تجمعات چندین هزار کشاورز در بستر زاینده رود و پیوستن مردم به این اعتراضات شهر اصفهان را به حرکت در آورده است. مردم دارند از “التحریر کشاورزان” در اصفهان سخن میگویند. هر روزه هزار تا دو هزار نفر در تجمعات اعتراضی بخاطر خشک شدن زاینده رود و مصائب آن حضور دارند. این اعتراضات از هفدهم آبان ماه آغاز شده است. از روز هجدهم آبانماه کشاورزان شرق و غرب اصفهان در کنار زاینده رود به دو رنگ قرمز و آبی چادر زده و شب را در آنجا سپری میکنند و اعلام کرده اند که اگر پاسخ نگیرند به تحصن و راهپیمایی های اعتراضی خود ادامه خواهند داد. بدین ترتیب طی این دو هفته هر شب جمع بزرگی از کشاورزان همراه با خانواده ها و با حضور جوانانی از شهر در کنار آتش نشسته و ضمن سخن گفتن از درد ها و مشکلاتشان بر سر چگونگی ادامه اعتراضات خود تصمیم گیری میکنند. هم اکنون چادرهای کشاورزان و تحصن شبانه آنها به نقطه ثقل و محل همفکری و تصمیم گیری جمعی و متحد شدن صف اعتراض تبدیل شده است. و جلوه های زیبایی از حرکت جمعی مردم را به نمایش می گذارد. اهمیت این جمع بودن و جمعی تصمیم گیری کردن ها را این کشاورزان در اعتراضات سالهای قبل خود نیز به خوبی تجربه کرده اند. تحصن شبانه کشاورزان و خانواده هایشان در عین حال نمایش همبستگی و اعتراض است.

موضوع اصلی اعتراض کشاورزان به خشکی زاینده رود است که برای مردم این استان تبعات معیشتی بزرگی در پی داشته و به زندگی هزاران نفر صدمات جدی وارد کرده است. خشکی زاینده رود بعلاوه تاثیر مخربی بر محیط زیست و هوا و آب آشامیدنی و فرو نشستن زمین گذاشته است و این درد مشترک زمینه یک همبستگی وسیع مردمی با اعتراضات کشاورزان را فراهم کرده است. یک خواست فوری کشاورزان حقابه پاییزی است. حق‌آبه‌داران حوضه زاینده‌رود، شهرستان‌های لنجان، مبارکه، فلاورجان، نجف‌آباد و اصفهان را شامل می‌شوند.
در کنار این معضلات اساسی سر و کار داشتن با مافیای دلالان مشکل دیگر کشاورزان است. این دلالان که یک سرشان به حکومتیان وصل است، تولیدات کشاورزی را به قیمت نازل خریداری میکنند و به قیمت گزاف در بازار میفروشند. و در این جنس خریدن ها شبکه های مافیایی انحصاری خود را دارند و بعضا محصول کشاورزانی به دلیل طولانی ماندن در صف خرید کهنه و نابود میشود. از سوی دیگر تسهیلاتی دیگر چون تهیه کودهای شیمیایی استاندارد و مرغوب فقط شامل عده ای از خواص میشود و کودهای سمی و غیر استاندارد باعث تخریب زمین و محصول و سلامت کشاورز و مردم میشود. کشاورزان وزارت نیرو و دیگر نهادهای حکومتی را مسئول فاجعه زاینده رود و فروپاشی زندگی خود میدانند و در شعارهایشان مستقیما این بساط چپاول و دزدی و بی تامینی را به چالش کشیده و برابری و عدالت را فریاد میزنند. اعتراضات کشاورزان در چنین ابعاد فریاد اعتراض همه مردم است و از اینرو مردم وسیعا از آنها حمایت میکنند. حضور زنان در تجمعات و راهپیمایی های آنان بسیار چشمگیر و برجسته است و در سخنرانی ها شرکت میکنند.

گروههایی از مردم با آوردن غذا و وسایل مورد نیاز به کشاورزان کمک رسانی میکنند. کشاورزان با شعار “تا آب نیاد تو رودخونه، برنمیگردیم به خونه” بر ادامه اعتراضات خود تاکید دارند.
مافیای آب و دلالان با همکاری عوامل حکومتی تلاش دارند کشاورزان را با وعده و وعید و فریب دادن سر بدوانند. و در کنار آن عناصر خود را به چادرهای کشاورزان فرستاده و تلاش به مردد کردن آن ها در ادامه اعتراضاتشان دارند. اما کشاورزان که وعده زیاد شنیده اند وقعی نگذاشته و به اعتراضاتشان ادامه می دهند. از جمله برای روز جمعه ۲۸ آبان به تجمعی بزرگ فراخوان داده و مردم را به حمایت وسیع فراخوانده اند. این چنین است که اصفهان آرام ندارد و آنچه امروز در اصفهان شاهدیم، گوشه ای از رویداد عظیم تری است که در سطح جامعه جاری است و ادامه آبان را فریاد میزند.

خشک شدن زاینده رود و ابعاد فاجعه بار آن
جریان آب چشمه کوهرنگ یکی از پرآب‌ترین منابع آب چهارمحال و بختیاری و سرچشمه زاینده رود خشک شده است وتالاب گاو خونی که در انتهای این رود قرار دارد به تکه ای نمک زار و کویر تبدیل گردیده است. تاسیس کارخانه ذوب آهن که مصرف آب بالایی دارد صدماتی جدی به زاینده رود زد و البته تاریخ آن به قبل از جمهوری اسلامی بر میگردد. دلیل دیگر خشک شدن این رود ساختن سدهایی است که بدون هیچ نوع برآورد و استاندارد علمی زده شده است. سد سازی ها اساسا از دوران رفسنجانی شروع شده بود و عده زیادی از دارو دسته های حکومتی که موقعیتی داشتند زمین های پشت سدها را خریداری کردند و قرار بود پروژه های آبیاری ازآن سدها به این زمین ها برسد و یک نزاع حکومتیان در تغییر و تحولات قدرت در حکومت بر سر همین زمین ها بوده است. عامل دیگر انتقال آب به جاهای مختلف از جمله یزد و قم و غیره است که اساسا بخاطر برنامه های سودجویانه خود حکومت بوده و زاینده رود را به نابودی کشانده است. و بالاخره حفر چاههای فراوان ضربه بزرگی به زاینده رود زده است. از جمله در زمان ریاست احمدی نژاد اجازه حفر چاههای بسیاری به باندهای خودی هایشان داده شد. یکی از بزرگترین عواقب چاه زدن های فراوان فرونشست زمین و سستی خاک است که به خانه ها و زندگی و کشت و همه چیز آسیب میرساند . یک دلیل آن نیز این است که بافت زمین از جنس شیست است و آب نیاز دارد. و وقتی چاه زیاد حفر شود، این چاهها آب را میکشد و زمین خلاء و درز پیدا کرده و فروکش میکند. از سوی دیگر از آنجا که پلها با مواد ساخته شده بی آبی میتواند پلها را پودر کند و فرو بریزد. در نتیجه با فرو نشستن زمین پل ها و خانه ها پایین خواهد ریخت، به آثار تاریخی صدمه وارد خواهد شد و خرابی های بسیار به بار می آورد. از همین رو یک بخش معترض به این وضعیت فعالین محیط زیستی هستند که امروز در کنار کشاورزان قرار دارند.
خشک شدن زاینده رود همراه با خود مافیای آب را ایجاد کرده است که با فروش آب ثروتهای زیاد بهم میزند. در زیر دست و پای این مافیا کشاورزان و مردم این منطقه دارند له میشوند.

خشک شدن تالاب گاوخونی نیز موجب پخش ریزگردها در هوا و در آب شده و منبع آلودگی های زیست محیطی بسیاری شده و باعث صدمه به جان وسلامت مردم، و از بین رفتن دامها و محصولات کشاورزی شده است. از سوی دیگر با خشک شدن زاینده رود اکنون آب فاضلابها را به کشاورزان میدهند و این خود منبع انواع باکتریها و بیماریها شده و حتی یکسری از سبزیجات را نابود کرده است. از جمله در فلاورجان که در غرب اصفهان واقع است و شالیزارهای برنج دارد بدلیل بی آبی و در کنار آن وجود کارخانه سیمان کشاورزان صدمات بسیاری دیده اند.
بنا بر برخی گفته های دیگر فاضلاب نیروهای هسته ای نیز در رودخانه زاینده رود خالی شده است و در نتیجه زمانی که رودخانه و تالاب خشک شده همه این ضایعات وارد خاک میشود و بعد به صورت ریزگرد پخش میگردد و هوا و آب و زندگی مردم را آلوده و مسموم میکند و به دامها و کشت صدمه میزند . و این نیز میتواند یکی دیگر از دلایل افزایش آمار سرطان در این منطقه باشد. از جمله در ورزنه گزارشهایی از افزایش مبتلایان به سرطان خبر میدهند . البته در جمهوری اسلامی این آمار ها محرمانه است و حتی المقدور مانع انتشار آن به بیرون میشوند.
بر بستر چنین شرایطی است که خشکی زاینده رود به موضوع اعتراض همه مردم در اصفهان تبدیل شده است و هم اکنون کشاورزان به صدای رسای این اعتراض تبدیل شده اند.

روزشماری از اعتراضات کشاورزان

• روز ۱۷ آبان کشاورزان در اصفهان همراه با خانواده هایشان در بستر زاینده رود تجمع بزرگی بر پا کردند و سپس در خیابان های مرکزی شهر راهپیمایی کردند. در این روز کشاورزان در حالی‌که نیروهای ضد شورش در مقابل سازمان آب و برق صف بسته بودند، در آنجا تجمع کردند و در ادامه اقدام به راهپیمایی در شهر کردند. برخی از کشاورزان خشمگین هنگام تجمع و راهپیمایی در سطح شهر با چوب و سنگ به ساختمان شرکت آب منطقه‌ای اصفهان حمله کرده و شیشه‌های آن را شکستند. در این تجمع کشاورزان پلاکاردهایی با این مضامین در دست داشتند: زاینده رود ما کو؟ ، کشاورز می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد!، آب زاینده رود، حق مسلم ماست!، ننگ ما، ننگ ما، صدا و سیمای ما!. سرانجام نیز قرار تجمع در سر ساعت ۹ صبح روز بعد در برابر شرکت آب منطقه ای اصفهان را گذاشتند.
• ساعت ۹ صبح روز سه‌شنبه ۱۸ آبان ماه کشاورزان اصفهان بنا به قرار قبلی مقابل شرکت آب منطقه ای تجمع کرده و بعد بر روی پل خواجو دست به راهپیمایی زدند. شعارهای اعتراضی آنها در شهر طنین انداخته بود. کشاورزان فریاد میزدند:” وای از این بی آبی ، مسئول رو ببند به گاری”، مرگ بر ساسانی (مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اصفهان)، “آب زاینده رود حق مسلم ماست”، “فکر نکن تا به ابد می‌مونی”، ” “وزیر خائن! آواره کردی! که خانه ام را ویرانه کردی!..مرگ بر تو! مرگ بر تو!”، “عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز، زندگی کشاورز روی هواست امروز”، ” ساسانی، ساسانی، مرگ به نیرنگ تو”،… در این روز شمار زیادی از کشاورزان پس از تجمع و راهپیمایی در سطح شهر بر بستر خشک زاینده‌رود چادر برپا کردند و تحصن شبانه خود را آغاز نمودند. چادر کشاورزان شرق اصفهان قرمز زنگ و غرب اصفهان آبی رنگ است. کشاورزان اعلام کرده اند که تا زمانی که حقابه شان را دریافت نکنند، از آنجا نمی روند.
• روز ۱۹ آبان درحالیکه محرابیان وزیر نیرو به اصفهان آمده بود تا بلکه اوضاع را آرام و تحت کنترل قرار دهد و افراد معینی از خودی هایشان در ورزنه و فولادشهر مشغول رایزنی بودند، کشاورزان به همراهی بخشهای دیگری از مردم اصفهان در کنار زاینده رود تجمع کرده و با راهپیمایی خود پاسخ او و حکومتیان را دادند. در راهپیمایی این روز کشاورزان با فریاد آهنگین “وزیر خائن! آواره کردی! که خانه ام را ویرانه کردی!..مرگ بر تو!” حساب او را کف دستش گذاشتند. در تجمع اعتراضی این روز یکی از کشاورزان سخنرانی کرده و میگوید: “مردم آتش زیر خاکسترند. وای به آن روزی که این خاکستر برود و این مردم اوج بگیرند و خونشان بجوش بیاید. او سپس خطاب به ساسانی رئیس آب منطقه ای میگوید که جرات نکردی به میان ما بیایی و جواب دهی. او همچنین به صدا و سیمای حکومتی که اخبار اعتراضات را سانسور و تحریف کرده بود اعتراض کرد. سخنران دیگری در سخنانش گفت: “رئیسی وقتی که دادستان بود آمد اینجا و قرار شد واگذاری نباشد. اما کاری نکرد! چند روز بعدش رفتیم پیگیر شدیم هم زدند، هم زدیم، هم لنگشان کردیم!. پس حرف این آقا اثری نداشت. رئیسی واگذار کرد به اژه‌ای! اژه‌ای هم کاری نکرد.
  یکی از اقدامات اعتراضی کشاورزان در این روز بریدن و از دور خارج کردن شناورهای آب دزدی کف رودخانه بود. بدین گونه کشاورزان خود وارد عمل مستقیم شدند. در روز نوزده آبان محرابیان وزیر نیرو طی سخنانی علت اصلی فرونشست زمین و بی‌آبی در اصفهان را رعایت نکردن الگوی کشت و جابه‌جا شدن سهم آب اعلام کرد. و در عین حال وعده هایی داد. این گفته او با خشم وسیع کشاورزان روبرو شد. کشاورزان در تجمع بزرگی همراه با مردم با شعار علیه غارتگری حکومتیان پاسخ وی را دادند. در حرکت اعتراضی این روز کشاورزان با شعارهایی چون “تا آب نیاید به روخانه، برنمی‌گردیم به خانه” و “ساسانی حیا کن ریاست را رها کن” صدای اعتراض خود را بلند کردند.
• روز ۲۰ آبانماه برای چهارمین روز متوالی کشاورزان به اعتراض و راهپیمایی خود ادامه میدهند. کشاورزان اصفهان در این روز سازمان یافته تر و وسیع تر در خیابان های اصفهان راهپیمایی می کنند و حق خود را فریاد میزنند. در حرکت اعتراضی این روز کشاورزان شعار می دادند:”کشاورز می میرد، ذلت نمیپذیرد”، “اینهمه بیعدالتی، هرگز ندیده ملتی”، ” ای لشکر نصف جهان آماده باش آماده باش”، ” آب زاینده رود حق مسلم ماست”، “حتی اگر بمیریم حق آبه رو میگیریم” .
  در این روز یکی از کشاورزان سخنرانی کرده و میگوید:” ما همه رو زندان ببرید ، همه کشاورزان را ببرید، نمی خواد ما رو بکشید زندگیمون رفت همه چیز را گرفتین”. و با این گفته با خشم بر ادامه اعتراض تاکید کرد. در تجمع این روز مردم بسیاری به کشاورزان پیوستند و کشاورزان شعار میدادند:” «همشهری گرامی! تشکر، تشکر!»
• روز جمعه ۲۱ آبانماه کشاورزان همراه با خانواده ها در پل خواجو دست به تجمع بزرگتری زدند و مردم نیز با شعار کشاورز، کشاورز حمایتت میکنیم به آنها پیوستند. بدین ترتیب در این روز چندین هزار نفر در این حرکت اعتراضی بزرگ شرکت کردند و راهپیمایی با شکوهی در بستر زاینده روز انجام گرفت . جمعیت شعار میداد:” برابری عدالت این است درخواست ملت”، “همشهری گرامی باور نکن بی‌آبی!”، “وزیر بی‌کفایت، استعفا، استعفا!”، ” مسئول بی‌کفایت، استعفا، استعفا!”، “زاینده رود رو پس بدید به اصفهان نفس بدید”.
  نگرانی از اینکه این اعتراضات الگویی برای اعتراضات کشاورزان در خوزستان و برخی مناطق دیگر شود که با مشکلاتی مشابه روبرویند از نحوه تبلیغات حکومتیان آشکار است. .
• روز یکشنبه ۲۳ آبان‌ماه خانواده ها نیز به صف اعتراض می پیوندند. کشاورزان به همراه خانواده هایشان دست به تجمع زده و به بست نشینی شبانه خود ادامه دادند.
  -۲۴ آبان تجمعات ادامه می یابد. هنگام شب نیز کشاورزان همراه با خانواده ها وحامیان خود در نار زاینده رود اتراق و تحصن میکنند. کشاورزان برای هفتمین شب متوالی به تجمع و اعتراض ادامه میدهند. ‌آنها شعار می‌دادند: “وزیر چشمت را باز کن، زن و بچه را نگاه کن، حق‌آبه را رها کن”.‌ در تجمع این روز یکی از کشاورزان سخنرانی کرده و میگوید: ما به آمریکا و اسرائیل کاری نداریم. دشمنانی بزرگتر از آنها در کشور خودمان هستند. گدایان نکبت نمیتوانند استادان حکمت باشند. به دستهای من نگاه کنید. من یک کشاورزم و زحمت میکشم و پسر روحانی و پسر فلانی و فلانی که یک عمامه دارد باید روزی ما را بخورد. کار نکند و نان بخورد. از کجا بیاد؟ ما باید زحمت بکشیم و آنها بخورند. ما حقمان را می خواهیم”. ( کف زدن جمعیت ). در تحصن شبانه این روز تحصن کنندگان در بستر زاینده رود با خواندن سرود “یار هم استانی من” سرود همبستگی سر دادند. یک کار جالب دیگر معترضین تشکیل صندوقی است که هرکس میخواهد برای هزینه متحصنین کمکی کند به آن صندوق کمک میکند. در این روز کشاورزان غرب اصفهان نیز در محل پل بابا محمود پیربکران در بخش فلاورجان تجمع داشتند.
• روز ۲۵ آبان تجمعات کشاورزان و خانواده هایشان در هشتمین روز خود همراه با سخنرانی ها و شعار دادن ها با وجود بارندگی ادامه یافت و جوانان شهر و فعالین اعتراض علیه تخریب محیط زیست در این تجمعات شرکت دارند. این اعتراضات بر فضای شهر اصفهان تاثیر گذاشته و همه از این اعتراضات سخن میگویند. در این روز یکی از سخنرانان مردم را به حمایت وسیع از اعتراضات کشاورزان فراخواند. یکی از صحنه های زیبای این شب توزیع مواد غذایی اهدایی مردم در میان تحصن کنندگان و اعلام همبستگی با آنان بود. یک نماد دیگر این همبستگی ها نوشتن شعار”کشاورز تنها نیست” بر روی دیوارهای شهر است.
• روز چهارشنبه ۲۶ آبان تجمعات اعتراضی کشاورزان وارد نهمین روز شد. در این شب تحصن شبانه آنها علیرغم سرما همراه با خانواده هایشان ادامه یافت. در این روز چادر هنرمندان نیز به جمع کشاورزان معترض اضافه شد. هنرمدان برنامه موزیک و شعر خوانی برپا کردند و به این شکل به فضای اعتراض و همبستگی گرمی و شور و شادی دادند. سخنرانی ها و شعار دادن و کف زدن نیز ادامه یافت. .
• امروز پنجشنبه ۲۷ آبان کشاورزان همراه با خانواده ها و مردم اصفهان در بستر زاینده‌رود برای دهمین روز به اعتراض خود ادامه میدهند. از ساعت ۹ صبح در حالیکه در صحن این محل و مقابل چادرها صندلی چیده شده.جمعیت نشسته و در مورد مسایل و مشکلات خود تبادل نظر میکنند. کشاورزان برای فردا جمعه ۲۸ آبان در تدارک تجمع بزرگ دیگری هستند و همه مردم شهر را به شرکت فعال در آن فراخوانده اند. از این فراخوان باید وسیعا حمایت و پشتیبانی کرد.
  شهلا دانشفر
  ۱۸ نوامبر ۲۰۲۱