روزنه rowzane خبری – تحلیلی
رویداد۲۴ گزارش می‌دهد؛مانورها و بودجه‌های پرابهام/ از سازمان پدافند غیرعامل چه می‌دانید؟
کنایه تلویزیون به سردار جلالی فرمانده سازمان پدافند غیر عامل، سوالاتی را درباره ماهیت این سازمان و کارکرد آن در سال‌های اخیر ایجاد کرده است؛ اینکه آیا این سازمان در دفع تهدیدها تاثیری داشته و اگر نداشته سیاست‌های آن چه تاثیری بر رویه‌های اجرایی کشور گذاشته است.
سخنان مجری شبکه صداوسیما در یک برنامه زنده تلویزیونی درباره غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشورو انتقاد از عدم پاسخگویی او در زمان لازم، ماهیت پدافند غیرعامل و کارکرد این نهاد در شرایط کنونی را مورد سوال قرار داده و این پرسش مطرح شده که دقیقا وظیفه سازمان پدافند غیرعامل چیست؟
محمد دلاوری مجری تلویزیون در یک برنامه، در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان مبنی بر اینکه آیا شیوع ویروس کرونا در ایران یک حمله زیستی است، خواهان مصاحبه رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در این خصوص شد و گفت: جلالی باید پاسخ بدهد بگوید ما مورد حمله بیولوژیک قرار گرفته‌ایم یا نگرفتیم و اگر گرفتیم، پس پدافند غیر عامل چه کار می‌کرد. او در ادامه به عدم پاسخگویی جلالی اشاره کرده و گفته زمانی که با آقای جلالی کار نداشتیم، ایشان راه و بیراه اینجا بودند، الان که باید به ما بگویند داستان از چه قرار است، شما وقت ندارید.
ببینید: مجری: سردار جلالی هروقت با شما کاری نداریم اینجایید، اما الان مصاحبه نمی‌کنید! +فیلم
این اظهارات دلاوری بی پاسخ نماند. در پیام کوتاه جلالی، پاسخ مجری اینگونه داده شد «آقای دلاوری عزیز جسارتتان را می‌پسندم. شما مبتنی بر فهم خودتان از قضیه حرف می‌زنید. تلاش کردم هیچ وقت دعوت اصحاب رسانه را بی پاسخ نگذارم چرا که خبرنگاران را نماینده ملت می‌دانم. درباره موضوع کرونا و جنگ بیولوژیک چند روز پیش با خبرگزاری فارس مصاحبه کردم. راجع به ابعاد دیگر مساله به دلایلی مجبور بودیم فعلا سخنی نگوییم. فکر کنم با بیان انتقادیتان این قفل شکسته شود. این روز‌ها بیشتر مراقب هم باشیم.» اما در این جنجال میان صدا و سیما و جلالی بر سر حضور مکرر او در صدا و سیما، سوالی که مغفول مانده این است؛ اساسا پدافند غیر عامل چه کار می‌کند؟ جلالی درباره پدافند غیرعامل گفته «یک نوع دفاع از مردم و کشور است که در این مدل دفاع استفاده از تجهیزات نظامی صورت نمی‌گیرد و مصون‌سازی زیرساخت‌های کشور در برابر تهدیدها را دنبال می‌کند.» این جمله آنقدر ابهام دارد که واقعا فهم برای مخاطب غیر تخصصی دشوار است؛ چه آنکه اگر ماجرا ربطی به تجهیزات نظامی ندارد و موضوع مدیریتی است، چرا ریاست این سازمان باید بر عهده یک سردار نظامی باشد و سازمان زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح اداره شود. در حالی که شیوع ویروس کرونا از بهمن ماه در ایران شروع شده، سردار جلالی تا تاریخ سوم اسفند هیچ صحبتی درباره این موضوع نداشته است؛ این یعنی اولین مصاحبه رییس سازمان پدافند غیرعامل درباره ویروس کرونا درست یک روز بعد از انتخابات مجلس یازدهم بوده است و تا زمانی که انتخابات برگزار نشده، او از هرگونه توضیحی خودداری کرده است. نکته عجیب‌تر آنکه فرمانده این سازمان، درست بعد از برگزاری انتخابات مجلس در برنامه انتهای الوند که از تلویزیون پخش شده، ماجرا را توضیح داده و گفته «آزمایش‌های ویروس‌شناسی نشان می‌دهد که ویروسی که در ایران شایع شده است همان ویروس شایع شده در چین است.» جالب آنکه در همان مصاحبه توضیح داده که «در حوزه بهداشت و درمان برای تشخیص بیماری کیت‌های تشخیصی توسط WHO در اختیار کشور قرار گرفته است.» این در حالی است که یکی از مشکلات کشور در همان دوره، نداشتن کیت‌های آزمایشی بوده است. نکته بسیار قابل تامل‌تر اینکه سردار جلالی گفته این بوده که کیت‌ها از توسط WHO در اختیار کشور قرار گرفته است؛ این جمله نشان می‌دهد که از مدت‌ها قبل این مسئله برای مسئولان روشن بوده اما هیچکس تا روز سوم اسفند درباره آن سخنی نگفته و کسانی هم که از آن سخن گفته‌اند، به اتهام شایعه‌پراکنی بازداشت شده‌اند. نکته مهم دیگر اینکه تا روز قبل از انتخابات، مسئولان از این سخن می‌گفتند که ماجرا در ایران اصلا جدی نیست، اما درست یک روز بعد درباره قرنطینه کانون‌های شیوع سخن گفته‌اند که فعلا تصمیمی درباره آن ندارند.
از سازمان پدافند غیر عامل چه می‌دانید؟
سازمان پدافند غیرعامل کشور در سال ۱۳۸۲ بر اساس فرمان رهبری تشکیل شده است. در ماده (۱) اساسنامه این سازمان آمده است: «سازمان پدافند غیر عامل کشور مورد تایید رهبری و مصوب ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان پدافند غیرعامل کشور، یک سازمان (نهاد) حاکمیتی (لشکری و کشوری) است و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری هم‌تراز با وزرا به لحاظ ساختاری (به مثابه یک نیرو) بوده و در تابعیت ستاد کل نیروهای مسلح و در چارچوب و در جهت تحقق تدابیر و منویات و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، قوانین نیروهای مسلح و سایر قوانین و مقررات مربوط کشور اداره می‌شود.» مجمع تشخیص مصلحت نظام در راستای سیاست‌های کلی نظام در سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور، پدافند غیر عامل را به شرح ذیل تعریف کرده است: مجموع اقدام‌های غیر مسلحانه‌ای که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقا پایداری ملی و تسهیل میریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدام‌های نظامی دشمن می‌شود.» همچنین مرکز مطالعات پدافند غیر عامل کشور حوزه مسئولیتی تهدیدهای فرآوری سازمان پدافند غیر عامل را اینگونه شرح داده است: «تهدیدهای ذی‌ربط پدافند غیرعامل شامل تهدیدهای نظامی و تهدیدهای سایبری، زیستی (انسان، دام، کشاورزی، مواد غذایی و دارویی، آب، محیط زیست و منابع طبیعی)، پرتویی، شیمیایی و اقتصادی است که سیاستگذاری، هدایت و برنامه ریزی مقابله با تهدیدهای یاد شده در قرارگاه‌های (پدافند سایبری، پدافند زیستی، پدافند پرتویی، پدافند شیمیایی، پدافند اقتصادی و پدافند مردمی) تشکیلاتی سازمان پدافند غیرعامل کشور انجام می‌پذیرد، قرارگاه‌های یاد شده در سطوح استانی هم تشکیل شده و در حال فعالیت هستند.» این مرکز تاکید کرده مقابله با تهدیدهای طبیعی (زلزله، سیل، آتشفشان، خشکسالی، سرما و…) که جزء حوادث طبیعی و غیر مترقبه است، در حوزه مسئولیتی سازمان مدیریت بحران کشور وابسته به وزارت کشور است و در حوزه مسئولیتی سازمان پدافند غیر عامل کشور قرار نمی‌گیرد. به گزارش رویداد۲۴ با تفسیر موجود در صورتی که ویروس کرونا یک ترور بیولوژیک علیه ایران باشد، سازمان پدافند غیرعامل مسئول دفع آن بوده است. با این حال در این مورد هنوز خبری از اقدامات این سازمان در دسترس نیست و از این جهت برای افکار عمومی معلوم نیست که بودجه این سازمان در چه مواردی مصرف می‌شود.
آیا سازمان پدافند غیر عامل تاکنون تهدیدی دفع کرده است؟
تا کنون جز مصاحبه‌های مکرر از سوی رییس سازمان پدافند غیرعامل، انتشار بیانیه و برگزاری چند همایش و کارگاه آموزشی، اقدام عملی برای پیشگیری از تهدیدهای یادشده اعلام نشده یا دست‌کم خبری از آن به رسانه‌ها نرسیده است. این در حالی است که در اساسنامه پدافند غیر عامل صراحتا گفته شده «ضرورت و اهمیت صیانت از فضای سایبری کشور، در مقابل انواع تهدیدها و تهاجم‌های سایبری و به‌ویژه جنگ سایبری، موجب شد قرارگاه پدافند سایبری کشور با هدف تمرکز بر دفاع از زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم کشور در مقابل انواع تهدیدها و تهاجمات سایبری ایجاد شود. قرارگاه پدافند سایبری کشور وظیفه صیانت از مرز‌های سایبری کشور در حوزه غیرنظامی و به ویژه در حوزه ایمن سازی زیرساخت‌های حیاتی و حساس واقع شده در این فضای سایبری را بر عهده خواهد داشت.» در حمله سایبری اخیر به زیرساخت‌های مخابراتی ایران که به اذعان مقامات شرکت زیرساخت ارتباطات، یکی از بزرگترین حملات سایبری از چندین منبع متفاوت علیه ایران بوده است، نهاد متولی دفع این حملات شرکت زیرساخت بود. رویداد۲۴ درباره اقدامات این سازمان برای دفاع سایبری از زیرساخت‌های کشور با یک کارشناس زیرساخت ارتباطی گفتگو کرده است. این مقام آگاه درباره عملکرد سازمان پدافند غیرعامل در شرکت‌هایی نظیر شرکت زیرساخت ارتباطاتی گفته سازمان پدافند غیر عامل یک کارمند رابط در همه وزارتخانه‌ها دارد که این کارمند عملا کارمند وزارتخانه است اما دستورهایش را از سازمان پدافند می‌گیرد. او گفته این کارمند که در واقع رییس بخش پدافند غیرعامل در وزارتخانه‌ها و شرکت‌های تابعه است با یکی از بخش‌های وزارتخانه که عمدتا حراست است در ارتباط است و سیاست‌های سازمان پدافند را از طریق حراست به وزارتخانه ابلاغ می‌کند. به گزارش رویداد۲۴ در صورتی که بنا بر ادعای اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل، کارکرد این نهاد تنها جنبه سیاستگذاری داشته باشد، سوال اینجاست که نهاد‌های سیاست‌گذار نظیر مجلس چه نقشی در کشور دارند؟ آیا در کشور نهاد‌های موازی مشغول به سیاست‌گذاری‌اند؟ مساله نهایی بودجه این نهاد است. سازمان پدافند غیرعامل یکی از سازمان‌های تابعه ستاد کل نیروهای مسلح است که تا سال ۹۷ دستگاه‌های اجرایی مکلف بودند یک درصد اعتباراتشان را به پدافند غیر عامل اختصاص دهند. اگر چنین رقمی محقق شده باشد، سهم بودجه این نهاد، سهم چشمگیری است و باید از مسئولان آن پرسید این بودجه دقیقا صرف چه اموری می‌شود. ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی اخیرا به خبرگزاری مهر گفته بود: در بودجه سال ۹۹، باید ۱۵ درصد بودجه «ICT» سازمان‌ها به موضوع پدافند غیرعامل و امنیت اختصاص بگیرد. در آخرین نشست خبری سردار جلالی فرمانده پدافند غیر عامل که در مهرماه سال جاری برگزار شده، او گفته سال گذشته ۳۸۰ رزمایش در مدارس و ۱۰۰۰ رزمایش قطع مولد برق برگزار کرده است. آنگونه که جلالی گفته در سال جاری دو رزمایش هسته‌ای در نیروگاه بوشهر برگزار شده و رزمایش پدافند بیولوژیک هم در استان‌های آذربایجان و خراسان برگزار شده است. به گفته جلالی رزمایش‌های شیمیایی در عسلویه و ماهشهر برگزار شده که تمام ظرفیت بهداشت و درمان پای کار آمده است.
سازمان پدافند غیرعامل امسال پدافند جلوگیری از ورود بیماری به کشور برگزار کرده است!
بخشی از بودجه سازمان پدافند غیرعامل در سال جاری برای جلوگیری از ورود بیماران زیستی به ایران بوده است. جلالی گفته «در حوزه پدافند زیستی هم طرح پدافند مرزی را برای جلوگیری از ورود بیماری‌ها به کشور اجرا کردیم تا از ورود بیماری‌ها به کشور جلوگیری کنیم.» حدس اینکه این مانور چه دستاوردی برای کشور داشته و فایده صرف این بودجه‌ها برای کشور چه بوده، سوالی است که احتمالا سردار جلالی باید آن را پاسخ بگوید و توضیح بدهد چگونه در سال جاری صدها مانور در کشور برگزار شده، اما هیچکدام در شرایط بحرانی به کار کشور نیامده است. در نشست خبری سردار جلالی، به جز بیان مانورهای مختلف، هیچ دستاورد دیگری ذکر نشده است. یعنی در آخرین برنامه خبری سازمان پدافند غیرعامل، گفته شده این سازمان بیش از هزار مانور برگزار کرده است. در حقیقت ۱ درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی کل کشور برای مانورهایی مصرف شده که خروجی آن معلوم نیست یا دست‌کم افکار عمومی اطلاعی از آن ندارد.
