رادیو آمریکا:یک روز پس از حملات دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در نخستین حضور خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد علیه توافق هستهای سال ۲۰۱۵ قدرتهای جهانی با ایران و سیاستهای منطقهای تهران، دیپلماتهای ارشد دو کشور قرار است برای نخستین بار از آغاز به کار دولت جدید آمریکا بر سر میز مذاکره بنشینند.
به رغم هشدار پرزیدنت ترامپ در مورد احتمال خروج از توافق، که از آن با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیز یاد میشود، رکس تیلرسون و محمدجواد ظریف روز چهارشنبه در نشست وزیران خارجه گروه ۱+۵ به میزبانی اتحادیه اروپا و در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک شرکت خواهند کرد.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، پس از بیش از یک دهه گفتوگو بر سر برنامه هستهای تهران، روز ۲۳ تیر ۱۳۹۴ در پایتخت اتریش به توافقی نهایی دست یافتند که در ازای اعمال محدودیت بر فعالیتهای هستهای ایران، بخشی از تحریمهای آن کشور لغو میشوند.
دونالد ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری و پس از راهیابی به کاخ سفید در اول بهمن ماه گذشته، توافق دولت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا با ایران را یکی از بدترین توافقهایی نامیده که تاکنون دیده است. او میگوید تهران با رفتارهای تحریک آمیز و بیثبات کننده خود «روح» برجام را نقض میکند.
وی روز سه شنبه در نخستین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در نخستین روز نشست سالانه سران آن نهاد بین المللی، ایران را کشوری یاغی خواند که ضمن تهدید جهان، مردم خود را نیز تحت فشار قرار میدهد و توافق اتمی وین را توافقی یک طرفه دانست که مایه شرمساری آمریکاست و گفت مطمئن باشید این توافق فصل آخر نیست.
ساعاتی بعد از سخنرانی پرزیدنت ترامپ، رکس تیلرسون وزیر خارجه دولت او در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز گفت، بندهای موسوم به «غروب» که به رفع محدودیت از برنامه هستهای ایران پس از پایان دوره ۱۰ ساله مربوط میشود، موجب نگرانی است و هشدار داد که اگر قرار است به توافق هستهای پایبند بمانیم، باید تغییر کند.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در سخنرانی صبح چهارشنبه در روز دوم نشست سران مجمع عمومی، با بیان این که «ما تهدید نمیکنیم و تهدید را از سوی هیچکس نمیپذیریم،» گفت برجام حاصل بیش از دو سال مذاکره فشرده است که مورد حمایت شورای امنیت و جامعه جهانی بوده و متعلق به یک یا دو کشور نیست.
هر چند دولت جدید آمریکا در مورد پایبندی تهران به تعهداتش در برجام ابراز بدبینی کرده و گفته آن را در گزارش سوم خود در ماه اکتبر تایید نخواهد کرد، اما به نظر میرسد دیگر اعضای ۱+۵ طرف مذاکره با ایران، موضع متفاوتی در این زمینه دارند و معتقدند حفظ توافق جامع وین در اولویت است، اما میتوان برای اصلاح آن مذاکره کرد.
امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه، که روز سه شنبه و ساعاتی پس از سخنان پرزیدنت ترامپ در مجمع عمومی به ایراد سخنرانی پرداخت، خروج از توافق هستهای با ایران را یک «خطای بزرگ» دانست و در دفاع از آن گفت محترم نشمردن برجام بیمسئولیتی خواهد بود، چرا که توافقی خوب برای تضمین امنیت جهانی است.
انتظار میرود در جلسه عصر امروز کمیسون مشترک برجام، که پشت درهای بسته در مقر سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد، جدال لفظی بین نمایندگان ایران و آمریکا بالا بگیرد و از آنجا که احتمالا روسیه و چین از ایران و توافق اتمی با آن حمایت خواهند کرد، انتظار میرود تهران از موضع محکمی در این نشست صحبت کند.
با این حال، اشاره برخی مقامهای اروپایی در روزهای اخیر، از جمله وزیر خارجه فرانسه، در مورد امکان گفتوگو بر سر تمدید دوره ۱۰ ساله محدودیتهای اعمال شده بر برنامه اتمی ایران در چارچوب برجام پس از سال ۲۰۲۵ میلادی و با حفظ توافق کنونی، امکان موفقیت گفتمان ایالات متحده را نیز در نشست امروز بالا میبرد.