روزنه rowzane خبری – تحلیلی
DW
وزیر نفت جمهوری اسلامی در حاشیه نشست روز چهارشنبه ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن) هیئت دولت از کم‌کاری کشورهای اروپایی برای فراهم کردن زمینه خرید نفت از ایران گلایه کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، بیژن نامدار زنگنه گفت: «هنوز اروپایی‌ها هیچ چیز را درباره تضمین خرید نفت به ما اعلام نکردند و استدلال‌شان این است که چون نفت را نه دولت‌های اروپایی بلکه شرکت‌های خصوصی می‌خرند و آنها هم با آمریکا ارتباط دارند، پس از نفت ایران برداشت نمی‌کنند.»
آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که اعمال مجدد تحریم‌های لغو یا تعلیق شده این کشور علیه جمهوری اسلامی را به دنبال داشت، شماری از خریداران اصلی نفت و گاز ایران را برای مدت مشخصی و به شرط کاهش واردات از جریمه معاف کرد.
ترکیه، ایتالیا و یونان از جمله کشورهایی بودند که مشمول این معافیت می‌شدند. دوره این معافیت ابتدای ماه مه (میانه اردیبهشت ۹۸) خاتمه یافت و واشنگتن برای آنچه “فشار حداکثری” بر جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران خوانده شده، از تمدید این معافیت‌ها خودداری کرد.
«جواب تماس ما را هم نمی‌دهند»
بیژن زنگنه ۱۶ بهمن پارسال و هنگامی که معافیت هشت خریدار نفت ایران تازه آغاز شده بود در یک نشست خبری درباره صادرات نفت به اروپا گفته بود: «بعد از تحریم فقط کشور ترکیه است که از جمع کشورهای اروپایی از ما نفت می‌خرد و اروپایی‌ها به هیچ عنوان نفت از ایران برداشت نمی‌کنند، با اینکه دو کشور اروپایی عملاً مجوز خرید نفت از ایران را دارند و ما بارها با آنها تماس گرفته‌ایم اما جواب تماس ما را نمی‌دهند.»
پس از خروج آمریکا از برجام سه کشور اروپایی طرف قرارداد هسته‌ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) وعده دادند با راه‌اندازی یک سامانه حمایت از مبادلات تجاری موسوم به “اینستکس” تدابیری اتخاذ کنند که جمهوری اسلامی از مزایای اقتصادی برجام بی‌نصیب نماند.
این سامانه در ماه فوریه به طور رسمی به ثبت رسید اما تا کنون فعالیت مشخصی برای تسهیل مبادلات تجاری میان ایران و شرکت‌های اروپایی نداشته است.
به گزارش ایسنا زنگنه درباره شایعه مراجعه کسانی به وزارت نفت به اسم مشتری که قصد جاسوسی دارند گفته است: «من نگفتم مشتری‌های ما جاسوس هستند، بلکه گفتم کسانی که به ما مراجعه می‌کنند به اسم خرید نفت به قصد اینکه اطلاعاتی از چگونگی فروش نفت‌مان پیدا کنند به سمت ما می‌آیند و ما این را می‌دانیم.»
بی‌اعتنایی اروپا به ضرب‌الاجل ایران؟
ایران ۱۸ اردیبهشت و در سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعلام کرد که به برخی از تعهدات برجامی خود پایبند نخواهد بود. جمهوری اسلامی هشدار داده که اگر کشورهای اروپایی در یک مهلت ۶۰ روزه به تعهدات خود عمل نکنند، اجرای بخش دیگری از تعهدات خود را متوقف خواهد کرد.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست روز چهارشنبه هیئت دولت به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «اروپایی‌ها یا باید از ما نفت بخرند یا یک خط اعتباری به ما بدهند که بتوان با آن کالا وارد کرد و ما برای هر دو این اقدامات آمادگی کامل داریم، اما تا کنون اروپایی‌ها اقدامی در این زمینه نکرده‌اند.»
اولتیماتوم ۶۰ روزه ایران به طرف‌های باقیمانده در برجام با واکنش آنها روبرو شده و حتی چین و روسیه به عنوان متحدان و شریکان تجاری مهم جمهوری اسلامی نیز نسبت به نقض برجام به تهران هشدار داده‌اند. رئیس بانک مرکزی می‌گوید اروپایی‌ها “هیچ واکنشی” به ضرب‌الاجل ایران نشان نداده‌اند.
