آمریکا نسبت به کره شمالی ‘نرمش بیشتری نشان خواهد داد’

بی بی سی:مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به کره شمال سفر می‌کند در حالیکه گفته می‌شود ملاحظات داخلی و خارجی احتمالا باعث نرمش بیشتر ایالات متحده در مذاکرات خواهد شد. در همانحال، کره جنوبی وجود اختلاف نظر با آمریکا در مورد مذاکره خلع سلاح اتمی کره شمالی را نادرست خوانده است.

وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنه، ١٤ تیر (٥ ژوئن)، سفر خود به مقصد منطقه را آغاز می‌کند و قرار است صبح جمعه – فردا – برای ملاقات با کیم جونگ-اون، رهبر کره شمالی وارد پایتخت آن کشور شود. دیدار مایک پومپئو از کره شمالی برای یک روز و نیم تا بعد از ظهر شنبه برنامه ریزی شده است. این سومین سفر آقای پومپئو به کره شمالی برای ملاقات با رهبر آن کشور است.

در ماه ژوئن امسال دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، با رهبر کره شمالی در سنگاپور دیدار کرد و دو طرف از توافق بر سر حل بحران شبه جزیره کره و مقامات آمریکایی از آمادگی رهبر کره شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای خبر دادند. منابع رسمی کره شمالی هم این دیدار را دستاوردی مهم برای آن کشور توصیف کردند و تلویحا منافع اقتصادی ناشی از آن را مورد اشاره قرار دادند.

از آن زمان گفتگوهایی در سطوح مختلف بین دو کشور در جریان بوده اما طی این چند هفته گذشته گزارشی از پیشرفتی ملموس در این روند منتشر نشده است. منتقدان دونالد ترامپ همچنین گفته‌اند که گزارش‌هایی منتشر شده حاکی از اینکه کره شمالی پس از اقدام چند هفته پیش به تخریب یک مرکز آزمایش هسته‌ای، اقدام دیگری در راستای خلع سلاح اتمی انجام نداده و حتی ممکن است برنامه‌های جدیدی را نیز به اجرا گذاشته باشد.

با توجه به تاکید رئیس جمهوری آمریکا بر اهمیت دیدار سنگاپور و ابراز خوشبینی اولیه هر دو طرف در مورد نتایج آن، وزارت خارجه آمریکا تحت فشار قرار دارد تا دستاورد مشخصی را به عنوان نتیجه مذاکرات ارائه دهد.

مقامات دولت آمریکا در نخستین اظهار نظر در مورد نشست سنگاپور تاکید داشتند که توقف کامل و فوری برنامه‌های اتمی کره شمالی و برچیدن تاسیسات مربوط به آن پیش شرط قطعی برای آغاز روند لغو تحریم‌های اقتصادی علیه آن کشور است. اگرچه منابع رسمی کره شمالی صراحتا در این مورد اظهار نظری نکرده و براساس رویه متداول در آن کشور، به کلی‌گویی تبلیغاتی در ستایش از رهبر خود پرداخته‌اند، اما برخی ناظران گفته‌اند که بعید است کیم جونگ-اون شرط “همه چیز یا هیچ چیز” آمریکا را به طور دربست قبول کرده باشد و به آن عمل کند. به گفته آنان، چنین پیش شرط سنگینی می‌تواند مانع از پیشرفت در مذاکرات شده باشد.

برخی دیگر از ناظران هم این نظر را هم مطرح کرده‌اند که کشورهای متحد سنتی کره شمالی، یعنی چین و روسیه، مایل نیستند به رئیس جمهوری آمریکا این فرصت را بدهند که با حل بحران کره شمالی طبق خواست خود و بدون دادن هیچگونه امتیاز اولیه، به یک پیروزی استثنای و تاریخی دست یابد و موقعیت ایالات متحده در کل شبه جزیره کره را تحکیم بخشد.

این دو کشور از پیشرفت “گام به گام” در روند خلع سلاح کره شمالی و آمادگی دو طرف برای استقرار صلح در شبه جزیره کره به عنوان موضع منطقی دولت کره شمالی حمایت کرده و به عنوان “دوستان و حامیان منافع کره شمالی” قطعا کوشیده‌اند آن کشور را ترغیب کنند که در برابر واگذاری هر امتیازی، امتیاز مشخصی از آمریکا مطالبه کند. در سال ١٩٥٣، جنگ کره با امضای توافق ترک مخاصمه بین کره شمالی با آمریکا و کره جنوبی و متحدان آنان پایان یافت اما ایالات متحده و کره جنوبی آماده امضای معاهده صلح با کره شمالی نبوده‌اند. امضای چنین معاهده‌ای از جمله خواست‌های کره شمالی بوده است.

به این ترتیب گفته می‌شود که احتمالا آقای پومپئو در سفر جاری خود به کره شمالی حامل وعده کاهش تدریجی تحریم‌های کره شمالی در برابر پیشرفت در روند غیر اتمی شدن آن کشور خواهد بود هر چند، به گفته برخی ناظران، چنین رویکردی می‌تواند مخاطراتی در پی داشته باشد.

در گذشته، در چند مورد کره شمالی با مذاکره برای کاهش تنش در برابر دریافت کمک به منظور مقابله با مشکلات توانفرسای اقتصادی خود موافقت کرد اما پس از تحفیف فشار اقتصادی، به بهانه‌های مختلف ازعمل به وعده خود سر باز زد. وزیر خارجه آمریکا ناگزیر است شیوه‌ای را ابداع کند که ضمن تشویق کره شمالی به خلع سلاح اتمی، از تکرار تجریه گذشته جلوگیری شود.

اگرچه حکومت کره شمالی از خودکفایی اقتصادی و توانایی مقاومت در برابر فشار خارجی سخن گفته‌اند، اما اقتصاد این کشور همواره با اتکای به کمک خارجی به حیات خود ادامه داده است. در زمان اتحاد شوروی، کره شمالی به کمک های قابل توجه آن کشور وابسته بود و پس از فروپاشی شوروی، کمابیش به طور مستمر با بحران اقتصادی و فقر شدید دست به گریبان و به کمک‌های بشردوستانه و معمولا نامنظم کره جنوبی غرب و حمایت چین وابسته بوده است. تحریم‌های اقتصادی که به خصوص پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ شدت بیشتری گرفت باعث مشکلات عمده‌ای در کره شمالی شده و بر اهمیت هرگونه اقدامی برای کاهش تحریم‌ها افزوده است.

در خبری دیگر در مورد منطقه، کره جنوبی به گزارش‌های حاکی از احتمال موافقت آمریکا با پیشرفت “گام به گام” در برنامه خلع سلاح اتمی کره شمالی و نگرانی کره جنوبی از نرمش بیش از اندازه آمریکا، واکنش نشان داده و هرگونه اختلاف نظر با ایالات متحده را تکذیب کرده است.

روز پنجشنبه، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری کره جنوبی گفت که “مواضع دولت ما همان مواضعی است که در بیانیه‌های اجلاس پانمونجون [بین رئیس جمهوری کره جنوبی و رهبر کره شمالی] و اجلاس سنگاپور [بین رئیس جمهوری آمریکا و رهبر کره شمالی] آمده است.” وی گفت که در هر دو نشست، رهبر کره شمالی بر عزم خود برای خلع سلاح اتمی کشورش تاکید نهاد.

به گفته منابع خبری کره جنوبی، قرار است مایک پومپئو پس از بازگشت از کره شمالی، روز یکشنبه همراه با وزیر خارجه کره جنوبی برای گفتگو با وزیر خارجه ژاپن پیرامون مسایل منطقه به توکیو سفر کند. دولت ژاپن به خصوص خواستار ادامه فشار برکره شمالی تا کسب تضمین در مورد خلع سلاح اتمی آن کشور بوده است.