«آکادمی ملی اطلاعات» ترکیه و سه سناریو احتمالی درباره آینده مناقشه ایران و اسرائیل

گزارش جدید «آکادمی ملی اطلاعات» ترکیه می‌گوید این کشور باید از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران درس‌های خود را بیاموزد. این گزارش بر اهمیت حیاتی ایجاد یک سامانه پدافند هوایی چندلایه برای پوشش کل کشور تاکید کرده و هشدار داده است که درگیری میان اسرائیل و ایران ممکن است در آینده منجر به جنگی گسترده‌تر و ویرانگرتر شود.

گزارش سه سناریو احتمالی را درباره آینده مناقشه ایران و اسرائیل ترسیم می‌کند.

در سناریو نخست، مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا از سر گرفته می‌شود و تلاش‌هایی برای رفع بن‌بست بر سر ادامه غنی‌سازی اورانیوم در ایران صورت می‌گیرد. در این صورت ممکن است توافقی میان دولت ترامپ و تهران به دست بیاید و پیش‌بینی می‌شود که ایران اعلام کند ظرف پنج سال برنامه غنی‌سازی خود را کنار می‌گذارد. اما اگر دولت ترامپ رویکردی حداکثری در قبال ایران در پیش گیرد، احتمال پیشرفت مذاکرات از بین خواهد رفت.

در سناریو دوم پیش‌بینی شده که در صورت شکست گفت‌وگوهای ایران با آمریکا و غرب، وضعیت عدم قطعیت در ایران و تنش در منطقه ادامه می‌یابد. در این صورت قطع روابط دیپلماتیک با غرب، مسیر را برای افزایش فشارهای سیاسی و نظامی اسرائیل بر ایران هموار می‌کند.

بدترین سناریو بیانگر آن است که در پی شکست مذاکرات دیپلماتیک، اسرائیل و آمریکا تصمیم به آغاز یک حمله نظامی گسترده و همه‌جانبه علیه ایران بگیرند. گزارش می‌افزاید: «این درگیری احتمالا طولانی‌تر و خونین‌تر از جنگ نخست خواهد بود و طرفین تمام توان خود را برای دستیابی به برتری راهبردی در جنگ به کار خواهند گرفت.»

آکادمی ملی اطلاعات در سال ۲۰۲۳ به عنوان یک نهاد آموزش عالی در چارچوب «سازمان ملی اطلاعات» ترکیه تاسیس شد تا در حوزه‌های اطلاعات، امنیت و استراتژی، پژوهش‌های علمی انجام دهد. هدف این نهاد، ایجاد یک جامعه اطلاعاتی متشکل از پژوهشگران، دانشگاهیان و کارشناسان متخصص در حوزه مسائل امنیتی است.

این آکادمی به طور منظم گزارش‌هایی درباره مسائل ژئوپلیتیکی و امنیتی و همچنین پیامدهای آن‌ها برای ترکیه منتشر می‌کند.جدیدترین گزارش این نهاد با عنوان «جنگ ۱۲ روزه و درس‌هایی برای ترکیه» در تاریخ اول اوت منتشر شد.

این گزارش ۵۸ صفحه‌ای شامل سه محور اصلی است: تحلیل فناوری‌های جنگ متعارف و ترکیبی که از سوی دو طرف درگیر به‌کار گرفته شد، بررسی درس‌هایی که ترکیه باید از این جنگ بگیرد و پیش‌بینی سناریوهایی درباره مراحل آتی مناقشه ایران و اسرائیل.

– در طول جنگ، اهمیت در اختیار داشتن یک سامانه پدافند هوایی چندلایه و گسترده نیز مشخص شد. علاوه بر این، ناکامی اسرائیل در رهگیری کامل موشک‌های هایپرسونیک پیشرفته شلیک‌شده از ایران ــ با وجود حمایت‌ متحدان ــ این نکته را برجسته کرد که ترکیه باید تمرکز خود بر نوآوری‌ها در این حوزه را به طور جدی‌تر افزایش دهد.

– جنگ ۱۲ روزه به روشنی نشان داد که دفاع، تلاشی جمعی است و صرفا از طریق ابزارها و تسلیحات نظامی حاصل نمی‌شود. ایران یکی از بزرگ‌ترین ذخایر موشکی و پهپادی جهان را در اختیار دارد، اما در کنار آن، توسعه یک بازدارندگی جامع در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فناورانه و نیز تقویت وحدت و همبستگی اجتماعی اهمیت دارد. در این چارچوب، ترکیه باید با پیشبرد تلاش‌ها برای رهایی از معضل تروریسم از طریق «ابتکار ترکیه عاری از ترور» بر وحدت ملی خود بیفزاید.

– موفقیت اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه عمدتا ناشی از تاکتیک «حمله غافلگیرانه» بود. ایران غافلگیر شد و نتوانست در ۲۴ ساعت نخست، از حملات اسرائیل به فرماندهان ارشد و تاسیسات مهم نظامی خود جلوگیری کند. این امر ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای حفاظت از مقام‌های بلندپایه غیرنظامی و نظامی ترکیه را نشان می‌دهد.

– با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌های جهانی نرم‌افزاری و فناوری اطلاعات «روابط ویژه‌ای» با اسرائیل دارند، دور نگه داشتن نهادها و تاسیسات راهبردی از این فناوری‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین این واقعیت که ایران برخی شرکت‌های هندی فعال در خاک خود را به ارائه اطلاعات راهبردی به اسرائیل در طول جنگ متهم کرده، ضرورت بررسی دقیق روابط شرکت‌های فناوری خارجی و حتی داخلی فعال در ترکیه را دوچندان می‌کند. این اقدام باید از طریق برنامه‌های ضد اطلاعاتی تقویت شود. برگفته از بی بی سی