صدای کف و شادباش و غرورِ ملی وقتی آزادیِ گروگانهای زنده بهعنوان دستاوردی از «طرح صلحِ اجراییشده» به نمایش گذاشته شد، میلیونها تماشاگر در تلویزیون و شبکههای اجتماعی را به تماشای این نمایش برد. اما در پسِ این نمایشیسازیِ پیروزی، کسی از درد و رنجِ نزدیک به هفتادهزار کشته، از میلیونها آواره، از کودکانِ بدون مادر و پدر، از سالمندانی که دارو و درمان ندارند و از مجروحان و معلولانی که هیچکس پاسخگوی زندگیشان نیست، سخن کم بود. تکرارِ عددِ بیش از شصتهزارِ «نسلکشی» بهتنهایی نمیتواند وزنِ واقعیِ فاجعه را محو کند؛ سرنوشت تراژدی انسانی غزه هنوز در هالهای از ابهام و تردید است.
از نتانیاهو و ارتش میلیتاریست در اسرائیل تا حماس، خامنه ای با اسلامِ سیاسی و حزب الله لبنان با چهرههای جنایتکارانهشان هرگز پیامآورِ صلح، کرامت یا انساندوستی نبودهاند. از هفتم اکتبر به بعد، این افراد و ساختارهایشان باید بهعنوان شریکانِ جرم فاجعهای که بر سر مردم غزه آمده شناخته شوند. امروز، در برابر ویرانههایِ «غزه» شهری که خانهها و کاشانههاش به خاک تبدیل شده و هزاران کودک در جستجوی خانواده اند تصویرِ صلحپوشِ ریاکارانهای عرضه میشود که حقیقت تلخِ اشغال، محاصره و قتلعام را پنهان میکند.
من خواهانِ پایانِ بیقید و شرطِ محاصره و تروریسم اسلام سیاسی(حماس، سازمان تروریستی حزب الله و جمهوری اسلامی) و نتانیاهو و ارتش اسرائیل که زندگیِ مردمِ غزه را به گروگان گرفته است، هستم. خواهان تشکیل دو دولت مستقل فلسطین و اسرائیل هستم.
محاکمهٔ جنایتکاران جنگی، بازسازیِ فوری و فراهمسازیِ امنیت و حقِ بازگشت برای آوارگان خواست فوری ما است.
تا زمانی که ساختارها و سیاستورزانِ جنایتپیشه در تهران یا تلآویو و امریکا، در رهبریهای مسلح یا دولتهای رسمی قدرتِ تصمیمگیری و سرنوشتسازی دارند، صلحِ حقیقی و کرامت انسانی محقق نخواهد شد.یک رکن مهم صلح پایدار تشکیل دو دولت فلسطین و اسرائیل است.
طرح صلح غزه اگر که پیچیده ترین طرح صلح در قرن ٢١ است. با وجود ویژگی های منطقه ای(جغرافیایی) مذهبی و سیاسی با طرح های صلح چند دهه گذشته شباهت های زیادی را دارد.
طرح صلح بوسنی (توافق دیتون، ۱۹۹۵). شباهت ها؛ منطقهای جنگزده با ترکیب قومی ـ مذهبی پیچیده (مسلمان، کروات، صرب).
طرح صلح ایرلند شمالی (توافق جمعه نیک، ۱۹۹۸). درگیری مذهبی و سیاسی چند دهساله (پروتستانها/کاتولیکها)
تیمور شرقی۱۹۹۹–۲۰۰۲. حضور نیروهای بینالمللی (UNTAET) پس از دههها سرکوب اندونزی. اداره موقت منطقه توسط سازمان ملل تا ایجاد دولت مستقل
کوزوو ۱۹۹۹–۲۰۰٨درگیری مسلحانه قومی با نیروی (صربستان). تشکیل دولت موقت با کنترل امنیتی ناتو. استقلال یکجانبه با حمایت غرب.
لبنان پس از جنگ داخلی (توافق طائف، ۱۹۸۹). تعادل طایفهای، نفوذ خارجی (ایران، سوریه، اسرائیل). خلع سلاح گروهها بهصورت گزینشی، نه کامل (حزبالله استثناء شد). جنبش اسلامی امل و حزب الله در ساختار قدرت قرار گرفتند. بعد از ٧ اکتبر و شکست و تضعیف نیروهای نیابتی و سقوط بشار اسد خیمه نیروهای نیابتی در سوریه، طرح خلع سلاح حزب الله در لبنان بطرف اجرایی شدن رفته و چشم انداز از دست دادن قدرت حزب الله در ساختار حکومتی لبنان خیلی محتمل و نزدیک است.
هیچ طرحی در تاریخ دقیقاً مشابه غزه نیست. طرحهای صلح برای غزه همواره بین دو محور دولت اسرائیل و دولت فلسطین قابل کنترل است.
پیامدهای مشترکِ برای زندگی روزمره مردم غزه؛ دسترسیِ پایدار به غذا، آب و دارو. سازمانهای بشردوستانه بارِ اصلی را بر دوش دارند. بازگشت کامل سرپناه، بازسازی مدارس/بیمارستانها و اشتغال. سالها خشونت و فقدان سرویسها اعتماد اجتماعی را فرسوده کرده بازسازی اجتماعی به اندازهٔ بازسازی فیزیکی مهم است.
غزه امروز به ویرانهای انسانی تبدیل شده است. میلیونها نفر بیخانمان، گرسنه و بیدسترسی به خدمات اولیهاند. جنگ ساختار مدنی را نابود کرد. بازسازی غزه فقط بازسازی ساختمانها نیست. بازسازی انسان، جامعه و اختیار سیاسی است. آیندهٔ غزه باید از دل ارادهٔ مردمش برآید، نه از دل توافقهای امنیتی قدرتها. نجات غزه یعنی بازگرداندن زندگی، حق تصمیمگیری و کرامت انسانی به ساکنانش
نسان نودینیان
١٣ اکتبر ٢٠٢٥
روزنه rowzane خبری – تحلیلی