از ۱۸ تیر ۷۸ تا ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ – اصغر کریمی

مندرج در ژورنال شماره ۷۷۷ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

۱۸ تیر ۱۳۷۸ نقطه عطف تاریخی مهمی در تاریخ مبارزات مردم ایران است که جامعه ایران را وارد فضای تازه‌ای کرد. منصور حکمت پس از این اتفاق، در مصاحبه‌‌ای تحت عنوان جنبش توده‌ای برای سرنگونی رژیم آغاز میشود، به نکات مهمی اشاره کرد و معنی سیاسی رای به خاتمی در سال ۷۶، اینکه چگونه‌ گفتمان‌های سیاسی عوض شد، جنبش سرنگونی به میدان آمد، جایگاه جنبش‌های سیاسی تغییر کرد و اینکه رژیم دیگر قادر نیست ۳۰ خرداد دیگری برپا کند، را توضیح داد.

دهه هفتاد دوره مهمی در فضای سیاسی مبارزاتی ایران است. دوره‌ای که بحران‌های اقتصادی و سیاسی رژیم آشکار می‌شوند، جنگ ایران و عراق با تضعیف رژیم پایان یافته، شکاف‌های درون حکومت عریان شده و زمینه برای اعتراضات و شورش‌های مردمی فراهم شده است. با رای به خاتمی یا در واقع رای نه به ناطق نوری که کاندید اصلی نظام بود، شکاف‌ها تشدید میشود و مردم رسما وارد صحنه سیاسی میشوند. نسل جدیدی پا به حیات گذاشته و جامعه از دوران رخوتی که حدود یک دهه ادامه داشت، عبور میکند. کارگران و توده‌های مردم پس از یک دهه سرکوب خونین و جنگ ویرانگر کمر راست میکنند، زخم‌ها را التیام میدهند، به میدان میایند و توازن قوا را گام به گام به نفع خود تغییر میدهند. ۱۸ تیر در چنین فضایی اتفاق می‌افتد و معادلات سیاسی را عوض می‌کند.

اعتصابات سراسری معلمان و کارگران واحد و سر بلند کردن ان‌جی‌او‌ ها و تشکل‌های کارگری در دهه هشتاد، خیزش ۸۸  و سپس ۹۶، ۹۷ و ۹۸ یکی پس از دیگری جلو میایند. رژیم در سراشیبی افتاده، زیراب سیاسی و ایدئولوژیک آن بویژه توسط نسل‌هایی که در دوران جمهوری اسلامی پا به حیات گذاشته زده میشود و عملا انقلابی فرهنگی صورت میگیرد، بحران‌های سیاسی و اقتصادی مدام عمیق‌تر میشود و همه اینها زمینه‌ساز انقلابی سیاسی، انقلاب زن زندگی آزادی در سال ۱۴۰۱ میشود.

جامعه ایران این رژیم را نمیخواهد و روی خط ثابتی حرکت کرده و پیشروی زیادی کرده است. انقلاب زن زندگی آزادی ادامه تیر ۷۸ است. اما صدبار عمیق‌تر، چپ‌تر و متشکل‌تر. این مسیر با بی‌اعتبار شدن جریانات راست و رشد شعارها، مطالبات و گفتمان‌های چپ در میان توده‌‌های وسیع مردم همراه بوده است اما به انتخاب حزب سیاسی خود نیاز حیاتی دارد تا کار را یکسره کند.