اعتراضات جهانی علیه اعدام در ایران – گفتگو با حسن صالحی سخنگوی کمیته بین‌المللی علیه اعدام

مندرج در ژورنال شماره ۸۰۸ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

محسن ابراهیمی: در اعتراض به اعدام زندانیان سیاسی، در همبستگی با زنان زندانی علیه اعدام و در همراهی با ۲۰ تشکل و جمع دانشجویی در ایران که برای روزهای شنبه و یکشنبه ۲۰ و ۲۱ مرداد فراخوان جهانی در اعتراض به اعدام‌ها در ایران منتشر کرده بودند، دستکم در ۱۴ کشور و ۲۸ شهر اعتراضات هم‌زمان برگزار شد. ارزیابی شما از ابعاد و تأثیرات این کارزار اعتراضی علیه اعدام چیست؟

حسن صالحی: قبل از هر چیز باید بگویم که من بسیار خوشحالم که تشکلات دانشجویی از ایران این فراخوان را دادند. فراخوان‌هایی که از داخل کشور می‌آیند معمولاً وزن سنگین‌تری دارند و جواب بهتری می‌گیرند. این فراخوان باعث شد که نهادها و شبکه‌های مبارزاتی مختلف به طور هماهنگ و متحدانه در خارج کشور به یک ابراز وجود سیاسی علیه اعدام‌ها و حکومت اسلامی دست بزنند. اگر تعطیلات تابستانی نبود من یقین دارم که شهرهای بیشتری در این اعتراضات شرکت می‌کردند. این اتحاد شورانگیز پاسخ به رژیمی است که می‌خواهد با اعدام و سرکوب بیشتر اراده ما را درهم بشکند. اما با سد اراده جمعی برای متوقف کردن آدم‌کشی‌هایش روبرو می‌شود. این فراخوان تقریباً هم‌زمان بود با اعدام جنایت‌کارانه رضا رسایی از معترضین انقلاب زن زندگی آزادی و درعین‌حال جواب شایسته‌ای به حکومت آدمکش جمهوری اسلامی به‌خاطر این جنایتش بود. همه معترضین ضمن ابراز همدردی با خانواده رضا رسایی با آنها عهد بستند تا به‌پای میز محاکمه کشاندن قاتلین رضا و رضاها و جلوگیری از کشتار و جنایت سازمان‌یافته حکومتی به مبارزه ادامه خواهند داد. آنچه که در این حرکات اعتراضی موج می‌زد احساس مسئولیت در قبال سرنوشت زندانیان در بند بود که در خطر اعدام قرار دارند. ما به صدای اسرای در بند تبدیل شدیم. ما هم‌صدا با زندانیان سیاسی زندان اوین فریاد زدیم: تا لغو حکم اعدام ایستاده‌ایم تا پایان! امیدوارم این اتحاد زمینه‌ای شود که در موارد آینده و بخصوص در آستانه دومین سالگرد انقلاب زن زندگی آزادی، دست‌هایمان را در دست هم بگذاریم و دور تازه‌ای از اعتراضات گسترده در خارج کشور را آغاز کنیم.

محسن ابراهیمی: قبلاً هم حکام اسلامی بازگشت “خدای دهه شصت” را آرزو کرده بودند. دهه‌ای خونین که زندانیان سیاسی به دست قاتلین اسلامی حاکم قتل‌عام شدند. در شرایط بعد از انقلاب زن زندگی آزادی موانع اصلی حکومت در مقابل چنین آرزوی ضدانسانی چه‌ها هستند؟

حسن صالحی: شرایط امروز ایران هیچ شباهتی با دهه شصت ندارد. بعد از انقلاب زن زندگی آزادی فضای انقلابی در جامعه حاکم است و رژیم علی‌رغم سرکوب‌های گسترده و اعدام‌ها نتوانسته است بر مردم پیروز شود. تنها وجه مشترک شرایط امروز با مثلاً شرایط تابستان سال ۱۳۶۷ این است که آن‌وقت رژیم بعد از پایان جنگ ایران و عراق در ترس از بروز خیزش‌های مردمی، به کشتار زندانیان سیاسی پرداخت و حالا نیز به دنبال شکست مفتضحانه در جریان مضحکه انتخابات که نمونه کاملی از پشت‌کردن کامل مردم به خامنه‌ای و حکومت بود و همین‌طور در پی تنش حکومت با دولت اسرائیل از ترس اینکه با وقوع اولین درگیری‌های نظامی، مردم برای سرنگونی رژیم دوباره به خیابان بریزند به اعدام‌های گسترده روی آورده است. این ترس از ساقط شدن و ممانعت از گسترش اعتراضات مردم انگیزه اصلی حکومت در دست‌زدن به اعدام است. جمهوری اسلامی ظرفیت دست‌زدن به هر جنایتی را دارد؛ ولی نفس وجود فضای انقلابی در جامعه ترمز بزرگی است در مقابل این رژیم برای ارتکاب جنایاتی نظیر دهه شصت که هزاران زندانی سیاسی را به قتل رساند.