روزنه rowzane خبری – تحلیلی
شبکه ان‌بی‌سی نیوز آمریکا می‌گوید یکی از سه سایت هسته‌ای ایران که هدف بمباران ایالات متحده قرار گرفت، تقریباً به‌طور کامل منهدم شده، اما آسیب‌ها به دو سایت دیگر در حدی نیست که ایران نتواند در چند ماه آینده غنی‌سازی را در آن‌ها از سر بگیرد.
این شبکه در گزارش مفصلی که روز پنجشنبه ۲۶ تیر منتشر کرد، به‌نقل از پنج مقام فعلی و پیشین آمریکا نوشت این ارزیابی بخشی از تلاش‌های مستمر دولت ترامپ برای بررسی وضعیت برنامه هسته‌ای ایران پس از حملات اخیر است.
به‌گفتهٔ این شبکه، چهار نفر از منابع گفته‌اند این ارزیابی در روزهای اخیر به شماری از قانون‌گذاران آمریکایی، مقام‌های وزارت دفاع و برخی کشورهای متحد نیز ارائه شده است.
ان‌بی‌سی نیوز همچنین می‌گوید دریافته است که فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) برنامه‌ای بسیار گسترده‌تر برای حمله به ایران تهیه کرده بود که شامل هدف قرار دادن سه سایت دیگر نیز می‌شد و اجرای آن چند هفته به‌طول می‌انجامید.
بر اساس گزارش منابع این شبکه، دونالد ترامپ در جریان این برنامهٔ گسترده قرار گرفت اما آن را رد کرد، چون با روح سیاست خارجی او، یعنی بیرون کشیدن ایالات متحده از درگیری‌های خارجی نه عمیق‌تر شدن در آن‌ها، در تضاد بود.
ترامپ در نطقی که ساعاتی پس از بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران ایراد کرد، این حملات را «موفقیتی نظامی و تماشایی» خواند و گفت: «تأسیسات کلیدی غنی‌سازی ایران کاملاً و به‌طور کامل نابود شده‌اند.»
به گفته یکی از مقام‌های فعلی و یکی از مقام‌های پیشین آمریکایی، در دولت‌های آمریکا و اسرائیل گفت‌وگوهایی در جریان است درباره اینکه آیا در صورت عدم بازگشت سریع ایران به مذاکرات با دولت ترامپ بر سر توافق هسته‌ای، یا نشانه‌هایی از بازسازی تاسیسات در این دو سایت باقی‌مانده، حملات بیشتری لازم خواهد بود یا نه.
مقامات تهران همواره گفته‌اند که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صرفاً برای اهداف صلح‌آمیز و غیرنظامی است.
ان‌بی‌سی نیوز در گزارش خود به‌نقل از دو مقام آمریکایی نوشته است مقامات دولت بر این باورند که حمله به فردو توانایی ایران برای غنی‌سازی در این سایت را تا حدود دو سال عقب انداخته است.
پیشتر یک مقام ارشد اسرائیلی به وال استریت جورنال گفته بود که تهران به دلیل خساراتی که بمب‌های سنگرشکن آمریکا به دو سایت فردو و نطنز زد، قادر به بازیابی ذخایر اورانیوم غنی‌شده از این دو تاسیسات نیست، اما اسرائیل به این نتیجه رسیده که بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران که در سایت اصفهان بود از بین نرفته و جمهوری اسلامی می‌تواند با تلاش قابل توجه مقداری از این ذخایر را بازیابی کند.
ایران تا پیش از آغاز حملات غافلگیرکنندهٔ اسرائیل در روز ۲۳ خرداد، میزان اورانیوم غنی‌شدهٔ خود با غلظت ۶۰ درصد را به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم رسانده بود.
هواپیماهای بی-۲ آمریکا بامداد اول تیر با ۱۴ بمب سنگرشکن فوق‌سنگین به سایت هسته‌ای فردو در حومهٔ قم حمله کردند. ده‌ها موشک تاماهاوک نیز از زیردریایی‌های این کشور، دو سایت هسته‌ای اصفهان و غنی‌سازی اورانیوم در نطنز را هدف قرار دادند.
حملهٔ آمریکا به این سه سایت بر اساس فرمان دونالد ترامپ و پس از ۹ روز عملیات نظامی گستردهٔ اسرائیل در ایران انجام شد.
شبکه ان‌بی‌سی نیوز در گزارش جدید خود می‌گوید مقام‌های دولت آمریکا گفته‌اند فرایند ارزیابی آسیب‌ها و خسارت‌های سایت‌های ببمابران‌شده ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
با این حال، دو مقام آمریکایی به این شبکه گفته‌اند، با پیشرفت این روند، یافته‌ها حاکی از خسارت بیشتر از آن چیزی است که ارزیابی‌های اولیه نشان داده بودند.
کاخ سفید اما بار دیگر تأکید کرده است که بمباران سه سایت هسته‌ای ایران که تحت عنوان عملیات «چکش نیمه‌شب» انجام شد، توان هسته‌ای ایران را کاملاً نابود کرد.
آنا کلی، معاون سخنگوی کاخ سفید، به ان‌بی‌سی نیوز گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور اعلام کرده و کارشناسان نیز تأیید کرده‌اند، عملیات “چکش نیمه‌شب” توان هسته‌ای ایران را کاملاً نابود کرد. آمریکا و جهان به لطف اقدام قاطع او اکنون امن‌تر هستند.»
شان پارنل، سخنگوی ارشد پنتاگون، نیز در بیانیه‌ای جداگانه گفت: «اعتبار رسانه‌های دروغ‌پرداز مانند وضعیت کنونی تأسیسات هسته‌ای ایران است: نابودشده، به خاک افتاده و برای بازیابی آن سال‌ها زمان نیاز است. رئیس‌جمهور ترامپ پیام روشنی داد و مردم آمریکا آن را درک کردند: تأسیسات هسته‌ای ایران در فردو، اصفهان و نطنز به‌طور کامل و بی‌قیدوشرط نابود شده‌اند. هیچ تردیدی در این باره وجود ندارد.»
وضعیت سایت‌های هسته‌ای بمباران‌شده هرگونه که باشد، به‌نوشتهٔ ان‌بی‌سی نیوز، اگر اسرائیل و آمریکا به این نتیجه برسند که تهران در تلاش برای احیای فعالیت‌های پنهان هسته‌ای است، ایران اکنون با «تهدید واقعی» حملات هوایی بیشتر روبه‌رو است.
سامانه‌های پدافند هوایی ایران در طی ۱۲ روز جنگ با اسرئیل تا حد زیادی نابود شده‌اند، به‌گونه‌ای به‌گفته یکی از مقام‌های کاخ سفید، دفاع ایران در برابر حملات آینده به تأسیسات هسته‌ای عملاً ناممکن شده است.
این مقام آمریکایی همچنین گفته است: این مقام افزود: «روشن است که ایران دیگر پدافند هوایی مؤثری ندارد، بنابراین این تصور که می‌تواند به‌راحتی چیزی را بازسازی کند، مضحک است.»
جمهوری اسلامی ایران که تا پیش از توافق موسوم به برجام، دست‌کم یک سال با ساخت مواد شکافت‌پذیر برای ساخت بمب اتمی فاصله داشت، پس از خروج ترامپ از برجام و بازگرداندن تحریم‌ها، محدودیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را زیر پا گذاشت.
به‌گفته مقام‌های آمریکایی و بازرسان سازمان ملل، پیش از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، تهران به اندازه ساخت حدود ۹ تا ۱۰ بمب اتمی مواد شکافت‌پذیر در اختیار داشت. رادیو فردا
