روزنه rowzane خبری – تحلیلی
در انتخابات اولیه استانبول به رغم شمارش مجدد آرا اکرم امام‌اوغلو، نامزد اپوزیسیون نهایتاً با ۱۳ هزار رأی پیروز شد. حزب اردوغان پیروزی امام اوغلو نامزد اپوزیسیون را قبول نکرد و با فشار بر کمیسیون انتخابات نهایتاً ابطال آن را محقق کرد، اقدامی که حتی بخشی از پایگاه حزب عدالت و توسعه هم از آن ناخشنود بود. این ابطال سبب شد که امام‌اوقلو که شهردار ناشناخته‌ای در بخشی از استانبول بود در مقام قربانی بیش از پیش وجهه و نفوذ پیدا کند و به عنوان قطبی در برابر حزب عدالت و توسعه قرار گیرد.
بر اساس نتایج شمارش بیش از ۹۹ درصد آرا، امام اوغلو با کسب ۵۴ درصد برنده انتخابات شده است. بن‌علی ییلدریم، نامزد حزب حاکم (عدالت و توسعه) ، ۴۵ درصد آرا را کسب کرده است. در دور پیشین انتخابات که اوردوغان آنرا باطل اعلام کرده بود فاصله رای امام اوغلو با یلیدریم از حزب عدالت و توسعه “حزب حاکم” حدود ۱۴هزار رای بود اما در دور بعدی این فاصله به بیش از ۷۰۰ هزار رای یک شکست معنادار برای حزب حاکم در ترکیه محسوب میشود.
این اولین بار است که بعد از گذشت 25 سال از قدر قدرتی اوردوغان، حزب حاکم “عدالت و توسعه” با چنین شکستی در مهمترین شهر اقتصادی ترکیه روبرو میشود. بالاخره اوردوغان شکست در انتخابات روز یکشنبه استانبول را پذیرفت و به امام اوغلو از اپوزیسیون تبریک گفت.
این واقعه از چند نظر حائز اهمیت است. شکست بزرگ حزب “عدالت توسعه” در انتخابات استانبول و واگذاری این شهر کلیدی به اپوزیسیون پس از ۲۵ سال، اهمیت سیاسی و اجتماعی مهمی در تحولات پیش رو در مقیاس سراسری تر ترکیه دارد. پیداست که پیروزی امام اوغلو قرار نیست به تحولی بنیادی در ترکیه بیانجامد اما همین واقعه میتواند گامی در جهت عقب راندن و عبور جامعه از یکه تازی حزب اسلامی اوردوغان “عدالت و توسعه” باشد. نتایج این انتخابات چه در دور قبلی که باطل شد و چه در دور بعدی، گویای ابراز وجود اجتماعی نسل جدید در کنار زدن هواداران سنتی تر حزب اسلامی حاکم در استانبول و برای پا پیش گذاشتن در مقابل یکه تازی حزب اسلامی اوردغان است.
شکست اوردوغان در این مصاف، اعتماد بنفس بالایی را برای ابراز وجود نیروهای اجتماعی و برای ابراز وجود قدرتمند جنبش کارگری ترکیه، نیروهای سکولار و اپوزیسون حکومت ترکیه ایجاد خواهد کرد.
چرا افول اوجلان؟
قبل از شروع دور دوم انتخابات و در همین راستا، از سوی عبدالله اوجلان در زندان امرالی نامه ای منتشر شد که در این نامه از اعضا و هواداران حزب دمکراتیک خلق‌های ترکیه خواسته بود که: “در انتخابات خنثی بمانند و به هیچکدام از نامزدها رأی ندهند.” نامه اوجلان خطاب به اعضا و هواداران پ ک ک و حزب دمکراتیک خلقها در تمام سطوح منتشر شد. اما با این حال مردمی که خود را طرفدار پ ک ک و حزب دمکراتیک خلقها میدانند بدون توجه به درخواست اوجلان در این نامه، باز هم در این انتخابات شرکت کردند و به امام اوغلو رای دادند و در شکست نماینده حزب حاکم در استانبول نقش تعیین کننده ای داشتند.
نادیده گرفتن درخواست اوجلان از سوی “هواداران حزب دمکراتیک” پیام آور افول و بی خاصیت شدن نقش به اصطلاح کاریزمای اوجلان است که مدتهاست این پروسه آغاز شده است. بجز بخش سنتی تر در کردستان ترکیه، شهروندان کرد زبان ساکن استانبول با مکانیزم دیگری از پایین و بدون توجه به معاملات در زندان امرالی بین دولت، اوجلان و دمیرتاش، در انتخابات شهرداریها در استانبول و در صحنه سیاسی جامعه ترکیه به ایفای نقش پرداختند. مردم ترکیه و اینجا شهر استانبول بعنوان یک شهر کلیدی و استراتژیک از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این را دریافته اند که نه با معاملات و بند وبست از بالا بلکه با حضور مستقلانه خود میتوانند هموار کننده تحولات آینده در ترکیه باشند. در این نباید کمترین تردیدی داشت که در صورت تمکین “طرفدارن حزب دمکراتیک خلق” در استانبول به درخواست اوجلان، حزب عدالت و توسعه اوردوغان پیروز میشد.
نتایج انتخابات روز یکشنبه استانبول نشان داد جامعه ترکیه و مردمی که نزدیک به سه دهه تحت یکه تازی حزب حاکم در جهت احیای بلندپروازی های کهنه عثمانی و اسلام قدرقدرتی کرده است کوتاه نخواهند آمد.
این انتخابات هم شکست بزرگی برای اورودغان و حزب حاکم “عدالت و توسعه” بود و هم افول جریان اوجلان در ترکیه را به معرض نمایش گذاشت.
جامعه ترکیه برای تحقق و دست یابی به آرمانهای انسانی و سوسیالیستی راه هموار و مساعدی در پیش دارد. جنبش کارگری، جنبشهای سکولار و مدرن، سابقه و سنتهای جا افتاده تری در کارنامه مبارزاتی خود در این کشور دارند. وجه مشخصه این سنتهای جا افتاده، وجود اتحادیه های باسابقه کارگری، چپ اجتماعی، سکولاریسم و مدرنیسم برای کنار زدن قوانین و ساختارهای اسلامی حزب حاکم در ترکیه است. تنها خلاء موجود در ترکیه که بتواند سخنگو و نماینده امیال و آرزوهای انسانی و سوسیالیستی در این کشور باشد نبود یک حزب کمونیستی با نفوذ است که بتواند جنبش کارگری و دیگر جنبشهای رادیکال اجتماعی را رهبری و سازماندهی کند. بدون شک علیرغم وجود این خلاء و علیرغم تمامی بگیرو ببندهای دولت حاکم طی سالهای اخیر و ایجاد فضای میلتاریسم جنگی در مناطق کرد نشین، چپ اجتماعی، جنبش کارگری و فعالین کمونیست در جامعه ترکیه قابلیت بسیار بالایی را در پر کردن این کمبود دارند که با پا پیش گذاشتن در مصافهای سیاسی اجتماعی پیش رو، قادرند به ساختار اقتصادی – سیاسی موجود و به یکه تازی حزب اسلامی حاکم پایان دهند.
٢٦ ژوئن ٢٠١٩
