انتقادات آژانس از کاستی همکاری ایران

خبرگزاری رویترز می‌گوید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قصد دارد در گزارش جداگانه‌ای از گزارش فصلی خود، از کاستی‌ها در همکاری‌های جمهوری اسلامی با این نهاد، به‌طور عمومی، و جلوگیری از دسترسی بازرسان به مرکز یا مراکزی، انتقاد کند.

گزارش فصلی آژانس در مورد اجرای تعهدات مربوط به برنامه جامع اقدام مشترک، قرار است روز ۱۳ اسفند منتشر شود.

اما رویترز گزارش داده این نهاد می‌خواهد در گزارش جداگانه‌ای انتقادهایی را مطرح کرده و احتمالا خواستار توضیح ایران شود.

مقام‌های آژانس به طور رسمی به این گزارش رویترز واکنشی نشان نداده‌اند و گزارش بر پایه اظهارات برخی دیپلمات‌ها نوشته شده‌است.

رویترز می‌گوید پس از فشارهای نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، بر یوکویا آمانو، مدیرکل وقت آژانس، این نهاد در نهایت در ماه فوریه از «انبار تورقوزآباد» بازرسی کرد. ایران می‌گفت این مرکز «قالی‌شویی» است و اسرائیل می‌گفت «انبار مخفی هسته‌ای» است.

آنچه بازرسان در پی نمونه‌برداری از محل اعلام کردند نشان می‌داد که در «انبار تورقوزآباد» آثار اورانیوم پیدا شده‌است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفته بود «ذراتی که می‌توانند پرواز کنند هر جایی می‌تواند باشد».

اما موضوع تنها محدود به این محل مشخص نمی‌شد و به گفته رویترز اکنون آژانس خواستار دسترسی به یک یا دو سایت دیگر است. احتمالا همان محل‌هایی که اسرائیل آن‌ها را «آرشیو هسته‌ای» اطلاعات در مورد برنامه پیشین تهران توصیف کرده‌است.

یش از این رسانه‌های آمریکایی به نقل از نهادهای اطلاعاتی آن کشور گفته بودند جمهوری اسلامی در بازه‌ای از زمان، پیش از توافق اتمی در وین، برنامه‌ای برای تولید جنگ‌افزار هسته‌ای داشته که آن را متوقف کرد.

البته آژانس بين‌المللی انرژی اتمی نيز پیشتر گفته بود پاسخ ايران در مورد «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ايش، کافی نبوده است.

تهران همواره تاکید کرده به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نبوده و نیست.

ایران و شش قدرت جهانی در تیر ماه ۱۳۹۴ به توافق اتمی دست یافتند. اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ، که از منتقدان سرسخت این توافق بود، ایالات متحده از برجام خارج شد.

به گفته رویترز حال رافائل گروسی، دیپلمات آرژانتینی که آبان ماه پس از درگذشت یوکیا آمانو به مدیرکلی آژانس رسید، قصد دارد نشان دهد که عملکردش فرق دارد.

بنا بر گزارشی که رویترز به نقل از دیپلمات‌ها منتشر کرده آژانس احتمالا در گزارش جداگانه خود به مراکزی، یک مرکز یا دو مرکز، اشاره خواهد کرد که ظاهرا به «آرشیو هسته‌ای» مربوط هستند و بازرسان به آن‌ها دسترسی پیدا نکرده‌اند. هرچند هنوز مشخص نیست آژانس قرار است چه توصیه‌ای در مورد آن‌ها بکند.

رویترز در عین حال می‌گوید گزارش فصلی آژانس احتمالا خواهد گفت -به جز اقدامات اعلام شده، افزایش قبلی ذخایر غنی‌سازی اورانیوم و کاهش تعهدات- جمهوری اسلامی در سال جاری اقدام ناگهانی و چشم‌گیری انجام نداده است؛ حتی پس از آن‌که قاسم سلیمانی به دستور ترامپ کشته شد.رادیو فردا