بابانوئل در خواب زمستانی– کیوان جاوید

مندرج در ژورنال شماره ۹۲۲ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

سؤال از کیوان جاوید

سیاوش آذری: جهان در سالی که گذشت را چطور می‌بینید؟

کیوان جاوید: آخرین روزهای یک سال میلادی پرطلاتم را پشت سر می‌گذرانیم. قلب زندگی با ریتمی، “گاه تندتر” و “گاه کندتر” می‌تپد. کارت‌های تبریک و هدایا و خیابان‌گردی‌های طولانی و خریدهای دیوانه‌کننده، کوچک و بزرگ، ارزان و گران‌قیمت بخش جدایی‌ناپذیر از این روزها در بخش وسیعی از جهان است. خیابان‌ها چراغانی و خانه‌ها پُر از مهمان. آری کریسمس آمد ورفت و حالا همه مردم جشن باشکوه سال نو را به انتظار نشسته‌اند.

واقعاً دوست‌داشتنی است. خوش بودن و شادی‌کردن و جشن‌گرفتن یک وسیله بشر برای ادامه بقا است. در هر شرایطی، حتی در دل یک جنگ خانمان‌برانداز نیز انسان‌ها از کمترین و ساده‌ترین اتفاقات برای خوشحال شدن استفاده می‌کنند. حتی اگر این خوشحالی برای دست‌یافتن به یک لیوان آب آشامیدنی سالم باشد یا برای به‌دست‌آوردن یک‌لقمه‌نان برای ادامه زنده‌ماندن. این تلاش برای “خوشبخت” بودن می‌تواند حتی برای بیرون‌کشیدن یک عزیز از زیر آوار یک بمباران باشد که در بخشی از جهان روزانه در حال رخ‌دادن است.

نبرد برای زندگی ادامه دارد. ناامیدی و امید در کنار هم به سر می‌برند. خبر اینکه اسد رفت و نیروی دیگری در سوریه روی کارآمد موجی از شادی و غم را توأمان بر دل‌های سوری‌ها راه داد. شادی برای اینکه یک جنایتکار خون‌آشام و سنگدل با قتل ۵۰۰ هزار انسان برای دوام‌آوردن سرنگون شد و غم به این دلیل که اینده بدست نیروهای اسلامی حاکم بر سوریه به چه سمت و سویی خواهد رفت. سوریه در پرده‌ای از ابهام دست‌وپا می‌زند.

غزه همچنان زیر چکمه ارتش اسرائیل خون می‌گرید. کودکان گرسنه و آسیب‌دیده، مردم بی‌غذا و بی بهداشت و درمان و اسیرِ ناامیدی. حماس، این سازمان تروریست‌های ضد زندگی هنوز نفس می‌کشد و آینده فلسطین و ساکنینش نامعلوم و تیره‌وتار است.

خبرها از کشور آفریقایی سودان اوج بی‌پناهی انسان را بازگو می‌کند. مادری می‌گوید: “برای نجات دخترانم به سربازان گفتم به من تجاوز کنند”؛ در هیچ کجای جهان این‌همه کودک در حال فرار نیستند؛ میلیون‌ها کودک در سودان گرسنه‌اند. این آینه‌ای از بخش اعظم زندگی در آفریقای به خون نشسته و فقرزده و اسیر دیکتاتورها است.

در اروپا احزاب راست فاشیست بر سر کار می‌آیند و احزاب چپ پارلمانی در حال کشتی‌گرفتن با راست‌ها هستند. نبردی که اگر چه لازم است، اما دریچه‌ای به‌سوی زندگی بهتر در چشم‌انداز قرار نمی‌دهد. مردم خشمگین و برای رفاه بیشتر اعتراض می‌کنند و فاشیسم را برنمی‌تابند.

جنگ در اوکراین همچنان به‌شدت قربانی می‌گیرد و پایانی بر این توحشی که روسیۀ تحت حاکمیت پوتین مسبب آن است، متصور نیست. در آمریکا نیز ترامپ فاشیست آمده است تا زندگی‌های بیشتری را بیش از این بر باد دهد و برنامه دمکراتها نیز اصلا قرار نیست درمان درد زندگی مردم آمریکا باشد. این داستان همه جای دنیای است. یک‌درصدی‌ها جهان را به قهقرا می‌برند و اکثر جامعه می‌جنگند تا شاید آینده را از آنِ خود کند.

بابانوئل فقط در جدیدترین فیلم‌های هالیوودی همچنان شب‌ها در حال پخش هدایای کریسمس است. چهره واقعی دنیا نزدیک به آن چیزی است که فیلم سینمایی ماتریکس به تصویر می‌کشد.

بااین‌همه قلب زندگی می‌تپد و امید به آینده‌ای بهتر در دل‌ها زبانه می‌کشد. این امیدی بی‌حاصل نیست. جهانی در برابر بربریت و توحش حاکم در حالا نبردی هر روزه است. گاه آشکار، مثل انقلاب زن زندگی آزادی در ایران، و گاه پنهان برای ادامه زندگی در همه جهان. به این نبرد خوش آمدید. جهان می‌تواند جای دلپذیری برای زندگی همه جانداران و انسان‌ها باشد.