تحقیقات جنایی پرواز ۷۵۲ با چه مشکلی روبه‌روست؟

دادستان اوکراینی مسئول تحقیقات جنایی پرواز ۷۵۲، می‌گوید منطق حکم می‌کند اگر نیازی به پنهانکاری نبود، ایران شواهد عینی برای ثابت کردن خطای انسانی را علنی می‌کرد.

گفت‌وگو با سرپرست تیم تحقیقات جنایی پرواز ۷۵۲

https://www.radiofarda.com/a/31207040.html

شواهدی که به گفته او، مهم‌ترین آنها اطلاعات سامانه‌ای است که به سوی هواپیمای اوکراینی دو موشک شلیک کرد.

الگا کورینیاک (Olga Korinyak) سرپرست تیم دادستان‌های‌ اوکراینی مسئول تحقیقات جنایی پرواز ۷۵۲ به رادیو فردا گفت ایران قول داده بود تمام مدارک لازم را در اختیار اوکراین بگذارد اما به وعدهٔ خود عمل نکرد.

از همکاری‌های خود با ایران در مورد تحقیقات جنایی مرتبط با پرواز ۷۵۲ بگوید.

نتایج تعاملات ما با ایران در رابطه با پرونده پرواز ۷۵۲ رضایت‌بخش نیست. اوکراین و ایران از سال ۲۰۰۴ توافقنامه همکاری در عرصه حقوقی-جنایی دارند و در چارچوب آن پنج استعلام حاوی سؤالات‌مان درباره روند تحقیقات سرنگونی هواپیمای اوکراینی به ایران فرستادیم. ایران در پاسخ، ما را به گزارش‌های تحقیقات فنی رجوع می‌دهد.

اما تحقیقات جنایی باید از تحقیقات فنی جدا باشد. ما در استعلام‌های‌مان خواستار توضیح مسائلی هستیم که باید در چارچوب تحقیقات جنایی مورد بررسی قرار گیرد. مشخصاً جزئیاتی که در گزارش‌های مقدماتی فنی آمده، جواب سؤالات‌مان را نمی‌دهد. انتقاد ما از ایران به آن دلیل است که پاسخ‌های‌شان قانع‌کننده نیست.

ممکن است یکی از سؤالاتی که انتظار دارید ایران به آن پاسخ دهد را مثال بزنید؟

ما تقاضا می‌کنیم ایران شواهد عینی را در اختیار ما بگذارد یا ما را از محتوای آن مطلع کند؛ به عنوان نمونه، اطلاعات دستگاه ضبط سامانه موشکی حاوی جزئیات این رویداد. ما هنگام دور دوم مذاکرات در تهران درباره دسترسی به این مدارک توافق کردیم، در استعلام‌های حقوقی‌مان نیز این درخواست را تکرار کردیم. یعنی از طرف اوکراین، تمام اقدامات حقوقی برای دستیابی به این مدارک را انجام داده‌ایم اما پس از مذاکرات تهران، مسئولان ایرانی در این باره کاملاً سکوت کردند و این مدارک به دست ما نرسیده.

لطفاً درباره اهمیت این مدارک بیشتر توضیح دهید.

همچون جعبه‌های سیاهی که هنگام پرواز یک هواپیما، تمام اطلاعات را ضبط می‌کند، دستگاه مشابهی در سامانه‌ای وجود دارد که ۸ ژانویه در عملیات نظامی ایران مورد استفاده قرار گرفت. این دستگاه حاوی تمام اطلاعات سامانه از استقرار آن تا پس از شلیک دو موشک است و می‌تواند به بسیاری از سوالات‌ درباره رویدادهایی که آن شب رخ داد، پاسخ دهد. به همین دلیل اصرار داریم این اطلاعات در اختیار ما قرار گیرد.

غلامعباس ترکی دادستان پیشین نظامی تهران که تا همین اواخر تحقیقات جنایی سرنگونی هواپیمای اوکراینی برعهده وی بود در یکی از مصاحبه‌ای خود گفت که اطلاعات داخل سامانه موشکی مورد بررسی قرار گرفته. اما در گزارش نهایی فنی به آن اصلاً اشاره‌ای نشده و حتی در آن بخش ‌که می‌گویند پیام اپراتور سامانه درباره مشخصات هدف به مرکز هماهنگی نرسیده، نمی‌گویند آیا اصلاً چنین پیامی ارسال شده در حالی‌که این اطلاعات حتماً توسط دستگاه‌های سامانه ضبط شده بود. ایران در این باره چه توضیحی داد؟

هیچ توضیحی نمی‌دهند. در مکاتبات اصلاً به این موضوع نمی‌پردازند و به تقاضای‌مان برای دسترسی به این اطلاعات بی‌توجهی می‌کنند. این در حالی‌ست که طی مذاکرات رسمی در تهران به طور شفاهی به ما قول داده بودند که این اطلاعات برای بررسی در اختیار اوکراین قرار می‌گیرد.

آیا این پنهانکاری دلیل بی‌اعتمادی اوکراین به تحقیقات ایران است؟

اگر موضوعی نیست که بخواهند پنهان کنند، چرا شواهد عینی را نشان نمی‌دهند؟ ایران اصرار دارد خطای انسانی رخ داد، عمد و نیت شومی در کار نیست، پس چرا شواهدی را که می‌تواند برای همه وقوع این خطای انسانی را ثابت کند پنهان می‌کنند؟

در شرایطی که ایران تمایل به همکاری ندارد، اوکراین می‌تواند تحقیقات جنایی خود را به نتیجه قابل‌قبول برساند؟

ما تمام اقدامات لازم را انجام می‌دهیم تا این تحقیقات را به نتیجه‌ای معقول برسانیم. روشن است که با همکاری موثر از سوی ایران، دستیابی به حقیقت سریع‌تر و آسان‌تر می‌بود. اما اگر ایران بر رویکردی که تاکنون داشته پافشاری کند، خونسردی‌مان را حفظ می‌کنیم و به کار خود ادامه می‌دهیم تا تمام جزئیات سرنگونی هواپیمای اوکراینی افشا شود.رادیو فردا