روزنه rowzane خبری – تحلیلی ترکیه تصمیم دولت اقلیم کردستان عراق برای برگزاری همه پرسی استقلال از عراق را اشتباه دانسته است.
روز جمعه، ۱۹ خرداد (۹ ژوئن)، وزارت خارجه ترکیه در بیانیه‌ای گفت که “در شرایط غیرعادی فعلی در عراق، انجام همه‌پرسی از جمله در مناطقی از این کشور که مورد اختلاف است نمی‌‌تواند منعکس کننده اراده واقعی مردم عراق باشد.”
هم‌اکنون نیروهای دولت اسلامی (داعش) بخش هایی از عراق را در اختیار دارند.
در بیانیه وزارت خارجه ترکیه آمده است که “حفاظت از تمامیت ارضی عراق یکی از اصول سیاست خارجی ترکیه است و این اصل پیش شرط اصلی ثبات، صلح و رفاه در منطقه محسوب می‌شود.”
دولت کردستان عراق در نظر دارد همه‌پرسی استقلال را نه تنها در سرزمین اقلیم کردستان، بلکه در استان کرکوک نیز برگزار کند. کردها و دولت مرکزی عراق هر دو مدعی مالکیت بر این منطقه نفت‌خیز هستند.
شامگاه روز چهارشنبه، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق در توییتر خود نوشت: “خوشوقتم اعلام کنم که تاریخ برگزاری همه‌پرسی برای روز ۲۵ سپتامبر تعیین شده است.” این تاریخ در جریان نشست مقامات ارشد دولت کردستان تعیین شده که تصمیم گرفتند که همه‌پرسی در سه استان تشکیل دهنده اقلیم خودمختار کردستان و “نواحی خارج از مدیریت این منطقه” برگزار شود.
مقامات دولت اقلیم کردستان عراق گفته‌اند که همه‌پرسی در مناطق مورد اختلاف بین دولت مرکزی عراق و کردها از جمله استان کرکوک برگزار خواهد شد. پس از حمله نفرات داعش به کرکوک در تابستان سال ۲۰۱۴ و عقب‌نشینی نیروهای عراقی از برابر آنان، نیروهای کرد این استان را در اختیار گرفتند.
جمعیت عراق از اقوام و پیروان مذاهب مختلف تشکیل شده است. شیعیان، که اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دد، عمدتا در جنوب و کردها و اعراب سنی عمدتا در بخش‌های شمال این کشور سکونت دارند. شیعیان بر دولت مرکزی مسلط هستند و علاوه بر این، گروه‌های مختلف شیعه شبه نظامیان مسلحی را در اختیار دارند. برخی از این گروه‌ها علیه هر نوع اقدام کردها برای جدایی از عراق هشدار داده‌اند.
تا کنون دولت مرکزی عراق نسبت به اعلام تاریخ برگزاری همه‌پرسی واکنشی نشان نداده است اما پیشتر، یک خبرگزاری کُرد اظهارات حیدر عبادی، نخست وزیر عراق را گزارش کرده بود که گفته است: “آرزوی برادران کرد برای ایجاد یک کشور برای خود حق آنهاست و هیچ کس حق منصرف کردن آنها را ندارد، اما برگزاری رفراندوم در این زمان درست نیست چون جنگ هنوز زبانه می‌کشد و بعضی همسایگان کشور معتقدند که این حرکت تهدیدی علیه امنیت آنهاست.”
در صورتی که کردها در صدد باشند با توسل به همه‌پرسی، مناطق مورد اختلاف را به اقلیم کردستان ملحق کنند، به احتمال زیاد مخالفت عراق با این همه‌پرسی بیشتر خواهد شد.
روابط بین دولت کردستان عراق و ترکیه دوستانه بوده است و بخش عمده‌ای از نفت کردستان عراق از طریق خط لوله عبوری از خاک کردستان به خارج صادر می‌شود. به همین دلیل، موضع ترکیه در قبال استقلال کردستان برای کردها اهمیت فراوان دارد.
علاوه بر عراق، کشورهای ترکیه، سوریه و ایران نیز دارای اقلیت‌های بزرگ کرد هستند و جدایی احتمالی کردستان عراق می تواند واکنش آنها را در پی داشته باشد. در صورت تشکیل کشور مستقل کرد در شمال عراق، این کشور محصور در خشکی خواهد بود و برای ارتباط تجاری با خارج، به خصوص صدور نفت که منبع اصلی ثروت آن را تشکیل می‌دهد، به همکاری همسایگان خود متکی خواهد بود.بی بی سی
