مذاکرات آمریکا و روسیه در پایتخت عربستان سعودی به پایان رسید. دو طرف بر سر “چهار محور اساسی” به توافق رسیدند. بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور و تشکیل تیمی برای دستیابی به راه حل صلح در اوکراین مهم‌ترین محورها هستند.

به گفته مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روسیه و ایالات متحده در گفت‌وگوهای چهار ساعت و نیمه‌ی خود در روز سه‌شنبه ۱۸ فوریه در ریاض، بر سر چهار محور اساسی به توافق رسیده‌اند.

نخستین محور بازگشایی کامل سفارتخانه‌های دو کشور در واشنگتن و مسکو و بازگرداندن آنها به عملکرد کامل دیپلماتیک است.

وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که رابطه دیپلماتیک به سردی گراییده میان مسکو و واشنگتن در سال‌های اخیر، عملکرد سفارتخانه‌های هر دو کشور را به‌شدت محدود کرده است. روبیو افزود: «ما به نمایندگی‌های دیپلماتیک فعال و پویا نیازمندیم تا بتوانند به شکلی عادی برای حفظ روابط فعالیت کنند.»

محور دوم مورد توافق، تشکیل تیمی بلندپایه برای رسیدن به راه حلی پایدار و قابل‌قبول برای تمامی طرف‌های درگیر در جنگ اوکراین عنوان شده است.

به گفته روبیو، ماموریت این تیم عالی‌رتبه، مذاکره برای دستیابی به صلح در اوکراین و تقویت همکاری‌های اقتصادی خواهد بود.

هموار کردن مسیر عادی همکاری‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی دو قدرت بزرگ آمریکا و روسیه نیز که می‌تواند با پایان جنگ اوکراین میسر شود، سومین محوری عنوان شده که بر سر آن توافق شده است.

و در نهایت، در چهارمین محور، تمامی پنج مذاکره‌کننده بر سر تداوم روند مذاکرات توافق کرده و بر تمایل خود برای پیشبرد این فرآیند تأکید کرده‌اند.

این توافق در اولین دیدار میان مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا و همتای روس او، سرگئی لاوروف، در روز سه‌شنبه، ۱۸ فوریه، در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، حاصل شد. این نخستین دیدار رسمی در چنین سطح و شکلی از زمان آغاز تجاوز نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ محسوب می‌شود.

در مذاکرات ریاض از جمله یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین، به نمایندگی از روسیه حضور داشته و روبیو همراه با استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، در این دیدار شرکت کرده است.

این دیدار و توافق حاصل از آن در حالی به موضوع پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین پرداخته که هیچ نماینده‌ای از اوکراین یا اتحادیه اروپا در آن حضور نداشته‌اند.

“رضایت” مسکو

طرف روسی هم از روند مذاکرات ریاض ابراز رضایت کرده است. یوری اوشاکوف اعلام کرد که مذاکرات ریاض به پایان رسیده و “موفقیت‌آمیز” بوده است.

این عضو تیم‌مذاکره‌کننده روسیه افزود که دو طرف شرایط دیدار میان ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ را بررسی کرده‌اند. او با این حال تأکید کرد که احتمال برگزاری این دیدار در هفته آینده وجود ندارد و هنوز تاریخ مشخصی برای آن تعیین نشده است.

به گزارش خبرگزاری دولتی روسیه (تاس)، اوشاکوف با اشاره به موضوع پایان دادن به جنگ اوکراین گفت: «ما مواضع اصلی خود را مورد بحث قرار دادیم و شفاف‌سازی کردیم و توافق شد که تیم‌های مذاکره‌کننده جداگانه در زمان مناسب درباره این موضوع با یکدیگر در تماس باشند.»

به گزارش خبرگزاری روسی “ریا نووستی”، کیریل دمیتریف، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری دولتی روسیه، نیز مذاکرات را “مثبت” ارزیابی کرد.

وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد، دو کشور توافق کرده‌اند که “عوامل اختلال‌زا” در روابط آمریکا و روسیه را بررسی کرده و کار بر روی راهکاری جهت پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین را آغاز کنند.

در عین حال، تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تصریح کرد که این تلاش‌ها هنوز در مراحل اولیه هستند. خانم بروس گفت: «یک تماس تلفنی و یک دیدار به تنهایی برای برقراری صلح پایدار کافی نیست.»

نگرانی اوکراین و اروپا

اتحادیه اروپا و کشورهای گروه ۷ (جی۷)، از جمله آلمان، در سه سال گذشته کمک‌های نظامی و مالی گسترده‌ای به اوکراین کرده‌اند. بخشی از این کمک‌ها شامل استفاده از سود دارایی‌های مسدودشده روسیه برای تأمین مالی اوکراین بوده است.

اوکراین تاکنون با حمایت غرب در برابر حمله روسیه مقاومت کرده، اما روسیه هم‌اکنون حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را، به انضمام کریمه که آن را در سال ۲۰۱۴ به خاک خود الحاق کرد، تحت کنترل دارد.

بنابراین، مذاکرات ایالات متحده و روسیه در خصوص صلح اوکراین و عدم حضور نمایندگان اوکراین و اتحادیه اروپا در آن می‌تواند به چالش اروپا و آمریکا شدت بخشیده و شکاف قابل پیش‌بینی میان این دو را تعمیق کند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هم‌زمان با این مذاکرات، به امارات متحده عربی سفر کرده و قرار است روز چهارشنبه، ۱۹ فوریه نیز به عربستان سعودی سفر کند.

در همین حال، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، در مصاحبه‌ای مشترک با شبکه اول و دوم تلویزیون آلمان، با اشاره به اینکه «مهم‌ترین منافع ما صلحی پایدار است، نه صوری»، تأکید کرد، زمانی که موضوع صلح اروپا در میان باشد، تصمیم‌گیری در خصوص آن نیز نباید بدون مشارکت کشورهای اروپایی انجام شود.دویچه وله