جدایی اقلیم کردستان، مغایر با “صلح خاورمیانه و امنیت ملی ایران” است

روزنامه شرق:نهضت آزادی ایران درباره برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان، بیانیه‌ای صادر کرد. متن این بیانیه به شرح زیر است: «بحران کردستان عراق مسئله تازه‌ای نیست و ریشه‌های داخلی و خارجی فراوان دارد. دوره قانونی دولت کنونی اقلیم کردستان چندسالی است به پایان رسیده و بدون برگزاری انتخابات به حکمرانی ادامه می‌دهد. پارلمان کردستان نیز حدود دو سال هیچ نشستی برگزار نکرد و عملا تعطیل بود و ظاهرا اراده‌ای هم برای برگزاری انتخابات دیده نمی‌شد. این موضوع می‌توانست انگیزه‌ای قوی برای آقای مسعود بارزانی باشد تا با برگزاری رفراندوم «استقلال اقلیم کردستان»، بحران مشروعیت جدی خویش را لااقل برای چند سالی مهار نماید. از دیگر سو، نقش سرویس‌های امنیتی و سیاسی اسرائیل به‌عنوان یگانه رژيمي که به‌طور علنی از همه‌پرسی برای استقلال اقلیم کردستان حمایت می‌کند را هم باید عاملی اساسی در راستای تجزیه عراق یکپارچه به حساب آورد. پیامدهای قابل پیش‌بینی ناشی از تجزیه عراق و استقلال اقلیم کردستان، افزون بر آنکه امکان برخورداری رژیم صهیونیستی از پایگاه‌ نظامی در عراق را فراهم می‌آورد، موجب به فراموشی سپردن جنایات اسرائیل در فلسطین و نقض فراگیر حقوق‌بشر در طول دهه‌ها در افکار عمومی مردم جهان خواهد شد.  کوچ‌های مکرر اجباری و نسل‌کشی کردها در دوران حکومت حزب بعث که به «انفال» موسوم بود و نیز، عدم توجه کافی دولت شیعه عراق به حقوق و نیازهای اساسی کردها و توسعه‌نایافتگی این اقلیم در دوران پس از صدام، شیوع اقتصاد فاسد و غیرمولد و ناامنی‌های مستمر و فزاینده ناشی از ماجراجویی‌های داعش که سال‌ها بر آن منطقه حاکم است، از جمله دلایلی است که سبب شده تا بر پایه نتایج اعلام‌شده همه‌پرسی، اکثریت مردم اقلیم کردستان عراق به دولت مرکزی احساس تعلق پیدا نکنند و خواهان جدایی باشند.
نهضت آزادی ایران بارها در گذشته هشدار داده است که استمرار حاکمیت ملی هر کشور، منوط به تحقق حقوق ملت و حاکمیت قانون در آن سرزمین است و بدون آزادی و تأمین حقوق اساسی مردم، استقلال و تمامیت ارضی پایدار نخواهد بود. اقلیم کردستان عراق هم از این قاعده مستثنی نیست. با این همه، ضمن تأکید بر خودداری از دست‌یازیدن به هر نوع راه‌حل نظامی و توصیه به دولت عراق و مردم اقلیم کردستان و نیز، هشدار جدی به همسایگان عراق در رعایت خویشتن‌داری و تشویق طرفین به مشارکت در گفت‌وگوی سیاسی و در راستای پیشگیری از هر اقدامی که به بی‌ثباتی سیاسی و امنیتی منطقه بینجامد، اعلام می‌دارد که استقلال اقلیم کردستان مغایر با اهداف صلح‌آمیز منطقه بوده و امنیت کل خاورمیانه را به مخاطره خواهد افکند. تجزیه عراق و جدایی اقلیم کردستان، با تجربه جهانی مبتنی بر ضرورت مشارکت بین‌المللی و تشکیل اتحادیه‌های منطقه‌ای و جهانی هم‌خوانی ندارد و برخلاف اصول حقوق بین‌الملل عمومی و نقض وضعیت‌های تثبیت‌شده مرزی تلقی می‌شود.
تجزیه کشورها – برخلاف آنچه جریانات تجزیه‌طلب تبلیغ می‌کنند- نه‌تنها هیچ ارتباطی با حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق‌ بشر و میثاقین حقوق مدنی و سیاسی ندارد، بلکه در تعارض با مفاد و روح اسناد یادشده است. در اسناد بین‌المللی حقوق ‌بشر و منشور سازمان ملل متحد، «حق تعیین سرنوشت ملت‌ها»، بر حق مشارکت سیاسی دموکراتیک و نیز برخورداری از حق توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در حوزه داخلی و همچنین، دستیابی به روابط دوستانه بین ‌ملت‌ها براساس احترام به اصل برابری حقوق و سرنوشت سیاسی دلالت دارد و ناظر بر نفی سلطه‌ استعماری بیگانگان یا حاکمان دست‌نشانده از سوی کشورهای فاتح است که در سده‌های پیش رواج داشت. حق تعیین سرنوشت، متضمن دستیابی توأمان ملت‌ها به حاکمیت ملت و حاکمیت ملی است و نمی‌تواند به‌عنوان حقی یک‌جانبه و در راستای نفی تمامیت ارضی کشورها تفسیر شود.
ماده ٤ اعلامیه کنفرانس جهانی حقوق‌ بشر (١٩٩٣- وین) مقرر می‌دارد که با توجه به وضعیت خاص ملت‌های تحت استعمار و سایر اشکال سلطه بیگانه یا اشغال خارجی، حق ملت‌ها در مبادرت به هر عمل مشروع مطابق منشور سازمان ملل متحد که در جهت تحقق تعیین سرنوشت خود انجام می‌دهند را به رسمیت می‌شناسد و در ادامه (ذیل بند پ ١ مکرر) می‌افزاید که طبق اعلامیه ١٩٧٠ اصول حقوق بین‌المللی در مورد روابط دوستانه و همکاری‌های میان کشورها، «حق تعیین سرنوشت» نباید مجوز یا مشوقی برای هر عملی باشد که به تجزیه یا تهدید کل یا جزئی از تمامیت ارضی یا وحدت سیاسی کشورهای دارای حاکمیت مستقل منجر شود.
جغرافیای سیاسی اقلیم کردستان عراق که سرزمینی است محاط و محصور در خشکی و هیچ دسترسی به آب‌های آزاد و دنیای بیرون ندارد، با عنایت به مجاورت با مناطق کردنشین در کشورهای همسایه، در آینده‌ای نزدیک لاجرم به افزایش اقتضائات و ظرفیت‌های توسعه‌طلبانه آن خواهد انجامید و در شرایطی که محدوده‌های مرزی آن با کشورهای عراق، ایران، ترکیه و سوریه به دقت ترسیم نشده است و مناقشه بر حاکمیت سرزمینی منطقه نفت‌خیز کرکوک جریان دارد و بعید به نظر می‌رسد که دولت عراق تحت هر شرایطی از منابع نفتی این سامان چشم بپوشد و نیز در شرایطی که منطقه کردستان، ساکنان غیرکرد فراوان دارد و خطر قدرت‌گیری داعش و گسترش پایگاه اجتماعی سلفی‌های تکفیری، در وضعیت‌های مرکزگریزانه، امنیت مردم را سخت تهدید می‌کند، جز تأمین منافع راهبردی اسرائیل برای ایجاد تأخیر در روند صلح با فلسطین، هیچ حاصل دیگری ندارد و می‌تواند امنیت ملی اقلیم کردستان، عراق و حتی ایران، ترکیه و سوریه را به مخاطره جدی بیندازد.
نهضت آزادی ایران براساس دریافت تاریخی از وضعیت سیاسی کنونی جهان و منطقه و نیز با عنایت به پیامدهای بازگشت‌ناپذیر تجزیه عراق و استقلال اقلیم کردستان از شهروندان کرد عراقی می‌خواهد با تعلیق نتایج همه‌پرسی انجام‌شده، از برافروختن شعله دوباره جنگی خانگی و خانمان‌سوز پیشگیری کنند. تداوم روند کنونی و عدم پاسخ‌گویی مسئولانه و متناسب با مصلحت‌های انسانی و سیاسی، صرف‌نظر از نتیجه آرا، جهان و منطقه را با فاجعه‌ای انسانی و وضعیتی غیرقابل مهار روبه‌رو خواهد کرد و آرمان صلح به مخاطره جدی گرفتار خواهد آمد. هنوز سایه جنگ با داعش و آثار خرابی‌ها و جنایات علیه بشریت از چهره شهرهای کردنشین و مردم مظلوم کردستان رخت بر نبسته است. این خاطرات تلخ و شیون کودکان و غیرنظامیانی که ددمنشانه در این سال‌ها کشتار شدند و یا در شرایط غیرانسانی روزگار گذراندند، نباید نادیده گرفته شده و به فراموشی سپرده شود. استقلال کردستان، می‌تواند به بازتولید امواج فزاینده خشونت در منطقه منجر شود. تاریخ و وجدان بشریت این غفلت و خطای جبران‌ناپذیر را نخواهد بخشید. در خاتمه به دولت ایران توصیه می‌شود در راستای فرهنگ رحمانی ایرانی و اسلامی و نیز رسالت حمایت از حقوق‌ بشر و صلح، با به‌عهده‌گرفتن تعهدی تاریخی و به منظور ممانعت از هرگونه برخورد قهری و خشونت‌آمیز، در مقام میانجیگری برآمده، ابتکار عمل را به دست گیرد و طرفین را به گفت‌وگوهای سازنده و ترجیح راه‌حل‌های سیاسی و دوری از جنگ و خون‌ریزی دعوت کند. بی‌تردید سابقه دوستی‌ها و مناسبات نیک ایران با گروه‌های سیاسی اقلیم کردستان و همچنین سابقه روابط سیاسی راهبردی با دولت عراق، می‌تواند در جلوگیری از اشاعه مجدد آتش جنگ در منطقه مؤثر باشد.