نشست روز جمعه ٩ آوریل «کمیسیون مشترک برجام» با شرکت دیپلماتهایی از کشورهای باقیمانده در برجام از آلمان، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی پس از چهار روز در وین بدون نتیجه مشخص به پایان رسید.
*رسانه های غربی گزارش داده بودند همزمان با جلسات کمیسیون برجام نمایندگان آمریکا هم در وین هستند، هرچند به طورمستقیم با ایران مذاکره نمیکنند.اطلاعات بیشتری از توافقهای احتمالی به دستآمده در این نشست به بیرون درز نکرده است.
*رویترز به نقل ازمیخائیل اولیانوف، سفیر و نماینده روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقردر وین نوشته که شرکتکنندگان «پیشرفتهای اولیه» در گفتوگوهای تخصصی را مد نظر قرار دادند. همچنین نمایندگان اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده جلسات کارشناسی، نتیجه رایزنیهای کارشناسان ایران و کشورهای ۴+۱ را به اعضای کمیسیون مشترک گزارش کردند.
*به گزارش رسانه های حکومتی عراقچی رئیس هیات نمایندگی جمهوری اسلامی؛ ضمن تکرار مواضع تاکنونی حکومت در مورد لغو تحریمهای وضع شده در دوره ترامپ، تاکید کرده:” تنها پس از راستیآزمایی لغو این تحریمها، ایران آمادگی دارد تا اقدامات جبرانی خود را متوقف نموده و به اجرای کامل برجام بازگردد”،در غیر این صورت، دلیلی برای ادامه مذاکرات وجود نخواهد داشت”.
بنابر اعلام برگزار کنندگان قراراست جلسه آینده کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان روز چهارشنبه آتی در وین برگزار شود.
نشست وین همزمان بود با اعتراضات مخالفان رژیم که درمحل برگزاری نشست برجام، برای چند روز متوالی دست به اعتراض و افشاگری برعلیه جمهوری اسلامی و سیاستهای مماشات جویانه کشورهای غربی با حکومت آدمکشان اسلامی سرمایه زدند. معترضان شعار می دادند. اینها نماینده مردم ایران نیستند. قاتل مردم می باشند و باید دستگیر و محاکمه شوند و جمهوری اسلامی باید بایکوت و از مجامع جهانی اخراج شود.
جمهوری اسلامی با برجام و بی برجام باید گورش را گم بکند.فرش قرمز پهن کردن برای نمایندگان جمهوری اسلامی؛ با آنها سرمیزمذاکره نشستن و لاس زدن، توهین به مردم ایران و یک دهن کجی آشکار به مبارزات مردم ایران برای رهایی از نکبت و بختک جمهوری اسلامی می باشد.نباید اجازه حضور به اینها در مجامع جهانی داد. جای اینها نه سرمیز مذاکره برای تداوم سرکوب مبارزات مردم ایران و تلاش برای بقایشان، بلکه در دادگاههای مردمی و محاکمات علنی به جرم ارتکاب بیش از چهار دهه جنایت برعلیه بشریت می باشد.
بد نیست نگاهی گذرا به توافق هسته ای جمهوری اسلامی با کشورهای ٥+١ ؛ و اینکه تا به امروز به چا نتایجی رسیده انداخته شود.
توافق هسته ای وین و ماجرای “برجام” چه بود و به کجا رسیده؟
توافق هسته ای وین در تیرماه سال ١٣٩٤به دنبال اعمال فشار آمریکا و کشورهای معروف به گروه ٥+١ با ایران امضا شد. اساس این توافق تلاش آمریکا و غرب برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به ساخت سلاح اتمی می باشد. رژیم مجبور شد در برابر فشار آمریکا، بویژه تحریمهای اعمال شده توسط غرب که کل حکومت را زیرفشار کمرشکن گرفته و اقتصاد و مبادلات تجاری وبازرگانی اش را با خارج تحت فشار شدید قرارداده بود وبرای جلوگیری از خطرات احتمالی دیگر،از جمله خطر جنگ و بمباران مراکز هسته ای اش عقب بنشیند.خامنه ای در توجیه این عقب نشینی رژیم از ادعاهای هسته ای گفت:” این یک “نرمش قهرمانانه” بود. با این عقب نشینی حکومت فرصت دیگری خرید.
در توافق وین وبعدها شکل اجرایی آن به عنوان برجام آمده است:
بر اساس این توافق ایران اورانیوم غنی شده را کم کرده. به بازرسا ن سازمان اتمی اجازه بازرسی از تاسیسات اتمی اش را داده ، ذخایر اورانیم غنی شده متوسط خودش را پاکسازی خواهد کرد و ذخیرهسازی اورانیوم با غنای کم را تا ۹۸ درصد قطع میکند، تعداد سانتریفیوژها را حدود دو سوم و حداقل به مدت ۱۵ سال کاهش میدهد. ۱۵ سال بعد، ایران موافقت کردهاست که اورانیوم را بیش از ۳٫۶۷درصد غنیسازی نکند یا تأسیسات غنیسازی اورانیوم جدید یا رآکتور آبسنگین جدیدی را نسازد. فعالیتهای غنیسازی اورانیوم به مدت ۱۰ سال به یک تک ساختمان که از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده میکند محدود خواهد بود. دیگر تأسیسات نیز طبق پروتکل الحاقی آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای اجتناب از خطرهای تکثیر سلاحهای اتمی تبدیل خواهند شد. برای نظارت و تأیید اجرای توافقنامه توسط ایران، آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) به تمام تأسیسات اتمی ایران دسترسی منظم خواهد داشت. در نتیجه این توافقنامه که تاییدیه پایدار متعهدین آن را به همراه دارد، ایران از تحریمهای علیه ایران شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده (تحریمهای ثانویه) بیرون خواهد آمد. ویک نکته بسیار مهم این توافق پیوستن ایران به معاهده
FATF و مشخصا بندهای مربوط با تامین مالی تروریسم و پولشویی میباشد.
بالاخره جمهوری اسلامی در یک عملیات”نرمش قهرمانانه” خامنه ای و با توصیه وی مجبور شد این توافق را امضا بکند به این امید که فرصت دیگری برای دور بعدی تلاش های هسته ای اش خریده، در کنار استفاده از مزایای توافق هسته ای، مخفیانه فعالیتهای هسته ای اش را ادامه بدهد. مسئله هسته ای در کنار حمایت های مالی و سیاسی از تروریسم اسلامی از ابزارهای اعمال فشار برای باجگیری رژیم از آمریکا و بخشا جهان می باشد.این سیاست تاکنونی رژیم بوده است.
کل بحران هسته ای رژیم تبدیل به یک فاکتور مهم وعامل بقای جمهوری اسلامی چه درداخل برای تشدید فضا و جو سرکوب در مقابل مردم و چه در منطقه حساس خاورمیانه برای باجگیریهای بیشتر شده است. سیاست رسمی رژیم ادامه و گسترش فعالیتهای هسته ای و استفاده از آن به عنوان یک اهرم فشار به آمریکا و غرب؛ تهدید نابودی اسرائیل و تهدید کشوهای هم مرز ایران، برای گرفتن امتیازات بیشتر در بازی قدرتهای منطقه ای و به رسمیت شناخته شدنش به عنوان یک قدرت منطقه ای که سودای هسته ای شدن را هم دارد؛ شده و از محورهای مهم سیاست خارجی رژیم در رویارویی اش با آمریکا و غرب می باشد. اما حساب و کتاب های جمهوری اسلامی تا همینجا اشتباه از آب در آمده و فشارهای غرب برای تحمیل عقب نشینی های بیشتر به رژیم کماکان ادامه دارد. از نظر غرب این عقب نشینی ها کافی نمی باشد.
نتایج توافق وین برای جمهوری اسلامی چه بود؟
در یک سال اول این توافق میلیاردها دلاراز دارایی های بلوکه شده حکومت نزد موسسات وبانکهای جهانی آزاد شد. حکومت توانست نفت و گاز بفروشد و مبادلات مالی اش را با برخی بانک های اروپایی را از سر بگیرد، همزمان به حمایت مالی و نظامی از تروریسم اسلامی ادامه داده و پذیرش لایجه FATF را به تاخیر بیندازد. تصویب این لایحه یکی دیگر از خواستهای طرف های غربی می باشد. موضوعی که رژیم به آن تن نداده است.
با روی کارآمدن ترامپ؛آمریکا از این توافق خارج شد و تحریمهای گسترده ای علیه ایران اعمال شد.همزمان جمهوری اسلامی هم اعلام کرد از تعهدات برجامی خارج میشود و تا وقتی که آمریکا تحریمهایش را لغو نکند، هیچ تعهدی به اجرای مفاد برجام و توافقاتش با آژانس اتمی ندارد.
بدین ترتیب یک دوره چهار ساله کشمکش و رویارویی با دولت ترامپ و رژیم حول بحران هسته ای حکومت و برجام آغاز شد. دراقدامی دیگر برای اعمال فشار حداکتری به ایران؛ آمریکا کشورهای اروپایی را تهدید کرد که اگر با ایران معامله بکنند، شامل تحریهای آمریکا خواهند شد. ترامپ تا حدودی موفق شد اتحادیه اروپا را با سیاست هایش تا آنجایی که به اعمال و اجرایی کردن تحریمها بر می گردد، همراه بکند.
متقابلا کشورهای اروپایی باقیمانده دربرجام مدام در تقلا برای پیدا کردن راهی برای بازگشت ایران وآمریکا به برجام و آغاز دوره جدیدی از مذاکرات بودند. در این میان جمهوری اسلامی فرصت یافت فعالیتهای هسته ای اش، از جمله غنی سازی اورانیوم، راه اندازی تاسیسات جدید زیرزمینی در نطنز و نصب سانتریفیوژهای نسل جدید به همراه ممانعت از ورود بازرسان آژانس اتمی، فعالیتهای مربوط به غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا را پیش ببرد. در طول این مدت آژانس بارها اعلام کرده که ایران شفافیت لازم را با این سازمان ندارد و در حال گسترش فعالیتهای هسته ای اش می باشد.
سیاست دولت بایدن در باره برجام و جمهوری اسلامی
با روی کار آمدن دولت بایدن جمهوری اسلامی امیدوار شد که دولت جدید آمریکا سیاست نرم تری در قبال ایران و تحریمها در پیش بگیرد. شرکای اروپایی برجام، بویژه اتحادیه اروپا با برگزاری نشستهایی و بعضا با دادن قولهایی به طرف های درگیر؛ دور جدیدی از گفتگوهایشان پیرامون بحران هسته ای حکومت را در پیش گرفتند. تازه ترین این گفتگوها برای مدت چهارروز این هفته در وین پایتخت اتریش بدون نتیجه به پایان رسید. و تنها نکته ای که همه طرف های درگیر در آن توافق کردند؛ ادامه مذاکرات مجدد از روز چهارشنبه ١٤ آوریل هفته آینده دروین می باشد.
در طول این مدت تحریمهای گسترده آمریکا اقتصاد حکومت را زمین گیرکرده، فروش نفت و مایعات گازی به زیر 40 درصد رسیده است؛ روابط تجاری رژیم با جهان خارج بشدت لطمه دیده و حکومت سیاست دور زدن تحریمها را در پیش گرفته است. در داخل حکومت موافقان ومخالفان برجام به جان هم افتاده و هر کس آن دیگری را مسئول این وضعیت درهم ریخته اقتصاد و سیاست در حکومت می کنند. جمهوری اسلامی با استفاده از حربه غنی سازی و افزایش دخایر اوارنیوم غنی شده و با تهدید به دستیابی به ساخت سلاح هسته ای؛ در صدد گرفتن امتیازاتی از آمریکا و غرب می باشد.
اینکه مذاکرات هفته آینده در وین به نتیجه خواهد رسید یا نه، اینکه امید رژیم به گشایش قفل مذاکرات،حداقل برای لغو برخی تحریمهای اعمال شده و..؛ بستگی به درجه و میزان عقب نشینی های جمهوری اسلامی در برابر خواستهای کشورهای غربی بویژه آمریکا می باشد. توقف عنی سازی ٢٠ درصدی، اجازه بازدید بازرسان آژانس اتمی از تاسیسات هسته ای، عدم دخالت در جنگ های نیابتی و حمایت از تروریسم، تصویب FATF، و…از جمله موضوعات مهم مطرح در مذاکرات آتی می باشند.
جمهوری اسلامی با برجام و بی برجام باید گورش را گم بکند. هر مذاکره و هر نشست و برخاست کشورهای باقیمانده در برجام، معنایی جز به رسمیت شناختن حکومت آدمکشان اسلامی، تقویت و تداوم سرکوب مبارزات مردم در داخل کشور توسط این رژیم نبوده و نیست.جمهوری اسلامی باید در سراسر جهان بایکوت شود.همه سران و مقامات بلند پایه حکومت، فرستادگان و نمایندگانش به خارج کشور به جرم ارتکاب جنایت برعلیه بشریت و کشتار دهها هزار نفر باید دستگیر و محاکمه شوند.
محمد شکوهی
٢٠ فروردین ١٤٠٠، ٩ آپریل ٢٠٢١