حملات فجیره؛ گزارش اولیه به شورای امنیت یک ‘عامل دولتی’ را مسوول دانست

امارات متحده عربی به شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته است که حملات ماه گذشته در بندر فجیره این کشور علیه چهار نفتکش یک ‘عملیات پیشرفته و هماهنگ شده’ بوده که به احتمال زیاد توسط یک ‘عامل دولتی’ انجام شده است.

آمریکا پیشتر ایران را به دست داشتن در آن عملیات خرابکارانه علیه چهار نفتکش حامل پرچم‌های نروژ، امارات متحده عربی و عربستان سعودی متهم کرده بود. ایران این اتهام را بی اساس دانسته است.

نمایندگان امارات، عربستان سعودی و نروژ پنجشنبه (۶ ژوئن/۱۶ خرداد) در گزارش خود به شورای امنیت از ایران نام نبردند. بنا بر نتایج مقدماتی تحقیقات این سه کشور، عملیات مذکور به قایق های سریع السیر و غواصان حرفه ای نیاز داشته است که مین ‎های مغانطیسی به بدنه آن نفتکش ها وصل کرده بودند، به طوری که آسیب دیده اما غرق نشوند.

آنها گفته اند: “در حالی که تحقیقات ادامه دارد، این واقعیت ها حکایت از آن دارد که آن چهار حمله بخشی از یک عملیات پیشرفته و هماهنگ شده توسط عاملی بوده که توانایی عملیات جدی داشته است، به احتمال زیاد یک عامل دولتی.”

بنا بر این گزارش، چند تیم مهاجم طوری عملیات خود را هماهنگ کرده بودند که انفجارها در ظرف یک ساعت اتفاق بیفتد.

پس از پایان این جلسه – که در دفتر نمایندگی امارات متحده عربی برگزار شد – عبدالله معلمی، سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل متحد، ایران را مسوول آن حملات دانست. اما ولادیمیر سافرونکوف، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، گفت که مدرکی دال بر مسوولیت ایران در آن خرابکاری ارائه نشده است. این مقام روس با تاکید بر این که تحقیقات باید ادامه پیدا کند گفت: “ما نباید زود قضاوت کنیم.”

روز ۱۲ مه، انفجارهایی در دو نفتکش سعودی، یک نفتکش نروژی و یک نفتکش اماراتی در بندر نفتی فجیره متعلق به امارات متحده عربی روی داد و به این نفتکش‌ها خساراتی وارد کرد. این حادثه تلفات و خسارات جانی نداشت و باعث نشت محموله یا سوخت نفتکش‌ها نیز نشد.

پس از آن واقعه، خطوط نفتی عربستان سعودی هم هدف حمله پهپادهای حامل مواد منفجره قرار گرفت. حوثی‌های یمن، که تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران هستند، مسئولیت حمله پهپادی را برعهده گرفتند هرچند تاکید کردند که تصمیم به این عملیات ارتباطی به ایران نداشته است.

مقامات نروژ، امارات و عربستان سپس با ارسال نامه‌هایی به شورای امنیت سازمان ملل، ضمن گزارش این انفجارها، درباره امنیت خطوط کشتیرانی در آب‌های خلیج فارس و به خصوص ادامه ارسال نفت از این منطقه به کشورهای مصرف کننده ابراز نگرانی عمیق کردند.

مسئولیت انفجار در این نفتکش‌ها را کسی برعهده نگرفته اما چند روز پس از این حادثه، به نقل از کارشناسان یک شرکت بیمه‌گر نروژی گزارش شد که براساس بررسی بقایای مواد مورد استفاده در این حمله، “احتمالا” جمهوری اسلامی ایران یا گروه‌ها و سازمان‌های وابسته به آن با این حادثه مرتبط بوده‌اند. تا کنون این نظر رسما انتشار نیافته و تایید نشده است.

همچنین، هفته گذشته جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، گفت که عامل انفجار در این نفتکش‌ها به احتمال زیاد مین‌های دریایی متعلق به ایران بوده است. وی مشخص نکرد که این مین‌ها به چه صورت و توسط چه عناصری به آب‌های امارات وارد شده و به این نفتکش‌ها برخورد کرده است. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت که هدف از این انفجارها، ایجاد ناامنی در بازار نفت و افزایش بهای نفت خام بوده است.

در حالیکه رئیس جمهوری آمریکا به شدت نسبت به افزایش بهای نفت حساسیت نشان داده، مقامات ایرانی هشدار داده بودند که با اجرایی شدن تحریم نفتی ایران، بهای نفت خام در بازار جهانی به شدت افزایش خواهد یافت. اگرچه قیمت نفت در هفته‌های بعد از اعمال کامل تحریم رو به افزایش گذاشت، اما این روند بعدا معکوس شد و در روزهای اخیر سیری نزولی را با سرعت پیموده است.

در روزهای اخیر، برخی منابع اسرائیلی گفته‌اند که سرویس اطلاعات برون مرزی این کشور – موساد – که اوضاع منطقه را از نزدیک زیر نظر دارد توانسته است شواهد مربوط به “مداخله” ایران در این انفجارها را تهیه کرده و در اختیار ایالات متحده قرار دهد.

جمهوری اسلامی ایران هرگونه ارتباطی با واقعه انفجار در نفتکش‌ها در آب‌های امارات را تکذیب کرده و پس از انتشار خبر این واقعه، خواستار تحقیقات مستقل در این مورد شد. وزارت امور خارجه ایران گفته است که احتمال دارد عربستان سعودی حکومت جمهوری اسلامی را با این انفجارها مرتبط سازد.

روز چهارشنبه جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نسبت به گزارش رسانه‌های اسرائیلی در مورد نقش موساد در گردآوری اطلاعات در مورد این انفجارها واکنش نشان داد. او در توییتر خود سازمان اطلاعات اسرائیل را به دروغ پردازی متهم کرد و گفت: “این بار موساد در مورد دست داشتن ایران در انفجارهای خرابکارانه فجیره اقدام به سناریوسازی کرده است. من قبلاً در مورد چنین حوادثی و استفاده از حربه پرچم دروغین هشدار داده بودم.”بی بی سی