روزنه rowzane خبری – تحلیلی
نشریه ژورنال شماره ۱۱۴۲– فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه
دادگاه انقلاب اسلامی تهران دو شهروند فرانسوی، «سیسیل کولر» و «ژاک پاری»، را به اتهام «جاسوسی» و «همکاری اطلاعاتی» با اسرائیل هر کدام به بیش از ۳۰ سال، مجموعاً ۶۳ زندان محکوم کرد. این دو از اسفند ۱۴۰۱ در بازداشت بوده‌اند و دولت فرانسه اتهامات را «بی‌اساس» خوانده است. احکام اولیه صادر شده و ظرف ۲۰ روز قابلیت تجدیدنظر در دیوان عالی را دارند. مقام‌های جمهوری اسلامی گفته‌اند این پرونده ممکن است در فشار دیپلماتیک برای آزادی یک تبعه ایرانی نقش داشته باشد. دادگاه‌های انقلاب معمولاً غیرعلنی‌اند و متهمان اغلب دسترسی کامل به مدارک ندارند. فرانسه بارها خواستار آزادی و دخالت دیپلماتیک شده است.
طی سال‌های گذشته رژیم جمهوری اسلامی بازداشت شهروندان خارجی یا دوتابعیتی را به‌عنوان اهرم فشار سیاسی و دیپلماتیک به‌کار گرفته است. الگو شامل دستگیری ناگهانی، محاکمات غیرعلنی، اتهامات امنیتی کلی و استفاده از محکومیت‌ها در مذاکرات برای امتیازگیری یا تبادل گروگان‌ها با تروریست‌های جمهوری اسلامی است که همگی طی یک محاکمه شفاف با همه امکانات قانونی دفاع از متهم در کشورهای غربی محکوم شده‌اند. این گروگان‌گیری‌ها نیز به نوبه خود شفاف‌تر به جهانیان نشان می‌دهد که چه رژیم ضدبشری در ایران به جان مردم افتاده است.
برای مقابله مؤثر، باید راهکارهای مشخصِ چندوجهی و هماهنگ بین کشورها موجود باشد: اول، فشار دیپلماتیک هماهنگ‌شده در قالب بیانیه‌ها، قطع روابط یا تعلیق گفت‌وگوهای دوجانبه در صورت عدم تقدم در دسترسی کنسولی و آزادی بدون قیدوشرط گروگان‌ها. دوم، تحریم هدفمند علیه نهادها و افراد مرتبط با دستگاه‌های بازداشت و محاکمات، از جمله مسدودسازی دارایی‌ها و ممنوعیت ویزا؛ سوم، به‌کارگیری سازوکارهای بین‌المللی حقوقی – شکایت به نهادهای حقوق بشر سازمان ملل، گزارشدهی مستمر و در صورت امکان ارجاع به محاکم بین‌المللی؛ چهارم، حمایت رسانه‌ای و حقوقی از بازداشت‌شدگان و خانواده‌ها به‌منظور افزایش شفافیت؛ و پنجم، همکاری منطقه‌ای و چندجانبه برای جلوگیری از سوءاستفاده از شهروندان دوتابعیتی در مذاکرات سیاسی. این اقدامات باید ترکیبی از اعتراضات خیابانی، فشار قانونی، دیپلماتیک و اقتصادی باشند تا هزینهٔ چنین رویه‌ای برای حاکمیت افزایش یابد و آزادی افراد تسریع شود.
درعین‌حال باید هرگونه دیپلماسی پنهان و مخفی که توسط دول غرب تاکنون به کار گرفته شده است را محکوم کرد. ما این بازداشت‌ها و محاکماتِ غیرشفاف را محکوم می‌کنیم. استفاده از شهروندان به‌عنوان ابزار چانه‌زنی غیرقابل‌قبول است. ما خواستار آزادی فوری و بی‌قیدوشرط تمامی زندانیان سیاسی و همه گروگان‌ها اعم از شهروندان غیرایرانی و دوتابعیتی دراسرع‌وقت هستیم.
