خشکسالی در سرچشمه کارون و زاینده رود/ مافیای آب به جان کوهرنگ افتاده

سایت تیترشهر: در سالهاي اخير، طرحهاي جديد انتقال آب از استان چهارمحال و بختياري به استانهاي ديگر از جمله طرح بهشت­ آباد و تونل گلاب مطرح شده كه تونل آنها علاوه بر طولاني بودن و قرار گرفتن در عمق زياد زمين، با ابعاد و ظرفيت انتقال آب بسيار بالا طراحي شده و در صورت حفرآنها، مشكل جدي براي منابع آب آينده استان ايجاد مي­شود. متأسفانه در مطالعات اين طرحها، قوانين و ضوابط ملي و بين­المللي از جمله بند (هـ) ماده (17) قانون برنامه چهارم توسعه كشور و معيارهاي جهاني يونسكو رعايت نشده و همين امر باعث شده هر شهروند در اين استان دچار نگراني از آينده استان باشد. در حاليكه در كشور ميلياردها تومان از بيت­المال براي اجراي شتابزده اين تونلهاي غيركارشناسي تخصيص داده مي­شود، اجراي طرحهاي حياتي و كم هزينه­ استان چهارمحال و بختياري، نظير طرح انتقال آب ونك به لردگان، آبرساني شرب محور بن-بروجن، انتقال آب سبزه كوه، طرح عمران زاينده­رود جنوبي و تأمين آب به شهرستانهاي اردل و كوهرنگ معطل نگه داشته شده و متأسفانه هرساله بودجه آب اين استان تحليل مي­رود.

مردم چهارمحال و بختیاری نیز ایرانی اند

اکبرمنصوری رئیس شورای اسلامی استان چهار محال و بختیاری با اشاره به شرایط توپوگرافی استان چهارمحال و بختیاری اظهارداشت: این استان در مسیر پر بارش ترین استان ها در رشته کوه زاگرس قرار گرفته و هم اکنون آب استان های همجوار خود را تامین می کند؛ اما متأسفانه خشکسالی و کم شدن بارش ها در چند سال اخیر موجب شده بسیاری از روستاها وشهرهای این استان با کمبود آب مواجه شده و بسیاری از روستاها با تانکر آبرسانی شوند .

وی ادامه داد: آب رسانی بیش از حد به استان‌های همجوار باعث شده چهار محال و بختیاری با مشکل بسیار جدی آب، دست و پنجه نرم کند که ریشه این مشکلات، سوء مدیریتی است که در سال‌های گذشته وجود داشته است.

نماینده استان چهارمحال و بختیاری در شورای عالی استان‌ها تصریح کرد: مدیریت ناصحیح پروژه انتقال آب، سبب بروز مشکلات اجتماعی شده است و اگر این مسأله مدیریت نشود، به معضلی ملی تبدیل خواهد شد. مردم چهارمحال و بختیاری نیز ایرانی اند و زیر پرچم جمهوری اسلامی ایران زندگی می کنند. نباید اعمال نفوذ افراد در بدنه وزارت نیرو که متعلق به استان های ذی نفع هستند، باعث نادیده گرفتن حقوق مردم چهارمحال و بختیاری شود.

منصوری خاطر نشان کرد: در حاشیه زاینده‌رود لوله‌های فاضلاب روستاها و شهرهای حاشیه آن مستقیم به آب ریخته می‌شود و مشکلات زیست محیطی فراوانی را بوجود آورده، لذا این موضوع به دلیل بی‌کفایتی یا تنبلی برخی از مسئولان است که لوله‌های فاضلاب به سمت رودخانه کار گذاشته‌شده و مستقیم به رودخانه ریخته می‌شود .

وی گفت: به جهت اینکه شوراها بصورت 24 ساعته در میان مردم اند و مردم مطالبات خود را از طریق آنها پیگیری و دنبال می کنند ضمن احترام به سیاست های کلی دولت، مدیران مسئول باید در خصوص میزان برداشت آب و نیاز استان که هنوز برای شوراها و مردم محرز نشده پاسخگو باشند .

این عضو شورای عالی استان‌ها ادامه داد: در کنار مشکل کم آبی بسیاری از روستاهای استان چهارمحال و بختیاری، حدود هشت شهر از جمله شهرهای فرخ شهر، سامان، بروجن، سرخون، کاج، دشتک، چلیچه، آلونی و هفشجان در سال جاری در وضعیت کم آبی شدید و بحران آب وجود داشتند و اگر کمبود آب در این استان برطرف نشود طی 5 سال آینده شاهد مهاجرت جدی شهروندان چهارمحال و بختیاری به شهرهای اصفهان و دیگر شهرهای همسایه و روی آوردن آن‌ها به شغل‌های کاذبی که در شأن آن‌ها نیست، خواهیم بود .

منصوری با اشاره به روند استفاده از آب های زیر زمینی و بی توجهی به استفاده از آب‌های جاری برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت در استان گفت: این امر موجب شده که کیفیت آب در برخی نقاط کاهش شدیدی داشته باشد و دشت‌های مهمی همچون بروجن-فرادنبه، سفیددشت، دشتهای خانمیرزا و شهرکرد و دشت کیار به عنوان دشتهای ممنوعه اعلام شوند پس با این شرایط باید اقدامات بهینه سازی مصرف آب و اجرای طرح های آبرسانی و تأمین آب نظیر طرح آبرسانی بن-بروجن، سد ونک، سد باباحیدرو طرح آبرسانی فارسان-جونقان هر چه سریع تر انجام شود .

وی با اشاره به پروژه سد ونک لردگان که به دلیل نبود اعتبار هنوز نهایی نشده است، از مسئولین خواست: به این پروژه ملی اعتبار لازم را اختصاص دهند تا با تکمیل این طرح ، آب به شهرستان لردگان انتقال ‌یابد.

نماینده استان چهارمحال و بختیاری در شورای عالی استان‌ها در پایان افزود: عقیده شخصی من این بود اگر همه کشور از نظر آب به خطر بیافتد استان چهارمحال و بختیاری باید آخرین استانی باشد که به مشکل آب برخورد می کند ولی در حال حاضر با وجود اینکه دور تا دور این استان را آب فرا گرفته اما استان در حسرت آب است وحرف ما این نیست که این آب، ارث پدرمان است! خیر. ما می گوییم؛ برای استفاده از آب شرب سالم جوشیده از استان چهارمحال و بختیاری، مردم این استان در اولویت اول باشند و بعد از تامین نیازهای این استان، باید به سایرین رسید اما متاسفانه در دهه های اخیر، استان ما که در بالادست قرار دارد، کلاً فراموش شده است!

چند سوال فعالان محیط زیست

موضوع انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به سایر استان ها مدتهاست موجبات اعتراض فعالان محیط زیست را فراهم آورده است، اعتراضاتی که آنها در قالب چند سوال مهم به آن می پردازند.

آنها می گویند با حفر تونل سوم كوهرنگ چشمه هاي مهم منطقه از جمله چشمه بزرگ مرواريد و چشمه هاي دشت زرين خشك گرديده و به محيط زيست و مردم منطقه خسارات زيادي وارد شده است. واقعأ چه كسي پاسخگوي اين فاجعه است؟

چرا با حفر تونل سوم نه تنها زندگي مردم منطقه بهبود نيافت بلكه جلوي توسعه آن گرفته شد؟

براي انتقال آب راه هاي ديگري بجز تونل وجود دارد ولي مسئولين به اين راهها توجهي ندارند. تونلهاي جديد انتقال آب از جمله تونل بهشت آباد داراي طولي 3 برابر طول تونل سوم كوهرنگ است. در صورت حفر تونل بهشت­آباد (بطول بيش از 65 كيلومتر و در عمق بيش از 300 متر) چه پيامدهاي زيست محيطي و اجتماعي بوجود مي آيد؟

حتمأ پاسخ شما خشك شدن آب زيرزميني مناطق مسير از جمله دشتهاي شلمزار، جونقان، كيار، هفشجان، فرخشهر و شهركرد است. ولي آيا ميدانيد با توجه به اينكه حدود 60 درصد جمعيت استان در حوضه بهشت­آباد تمركز دارد چه آينده­اي در انتظار آنها است؟

آيا ميدانيد طرح بهشت آباد را مي توان با خط لوله با هزينه بسيار بسيار كمتر اجرا كرد ولي به راستي چرا مسئولين از مطرح شدن روش لوله و مطالعه آن گريزانند. آيا با اصرار بر حفر تونل بهشت­آباد بجاي استفاده از لوله، قصد تاراج آبهاي زيرزميني استان را در سر ندارند؟

مسئولين سهم لازم از منابع آبي بهشت آباد را براي استان در نظر نگرفته اند و اين امر چه پيامدهاي براي آيندگان اين استان مي­تواند به دنبال داشته باشد؟

اجراي طرح بهشت آباد بدليل اولويت يافتن استانهاي مقصد، آيندگان اين استان از حق برداشت آب محروم خواهند شد؟ بجز طرح بهشت آباد، تونل خطرناك ديگري بنام گلاب براي انحراف آب زاينده رود در دست اجرا است؟

در خشكسالي‌ها آبدهي رودخانه زاينده رود در منطقه سامان به كمتر از 20 مترمكعب بر ثانيه مي رسد ولي ظرفيت تونل گلاب بيشتر از 5/22 مترمكعب بر ثانيه است؟ اين چه معنائي بجز خشك شدن رودخانه زاينده­رود دارد؟

مجامع معتبري همچون مركز پژوهشهاي مجلس، اداره كل بازرسي كشور و سازمان حفاظت محيط زيست كشور نيز بر اين موضوع اتفاق نظر دارند كه تونل بهشت آباد با چالش جدي مواجه است و نبايد حفر شود؟

از نقطه نظرهاي اجتماعي، زيست محيطي، فني و اقتصادي داراي تبعات منفي زيادي است. با اين وجود استانهاي همجوار با فضاسازي و استفاده ابزاري از افكار عمومي و نفوذي كه در كشور دارند، تلاش وافري براي اجراي شتابزده و عجولانه اين تونل های غيركارشناسي به خرج مي­دهند ولي هشياري و پيگيري مجموعه مديريتي استان و نمايندگان مردم، وزارت نيرو را مجاب كرده كه اولأ مقدار آب قابل انتقال كاهش داده شود تا حقوق آيندگان استان در استفاده از آب محفوظ بماند و ثانيا از روشي براي انتقال آب استفاده شود كه منابع آب زيرزميني استان زهكش نشود (از جمله روش انتقال آب با لوله). ولي افسوس كه تا كنون گوش برخي مسئولين بر اين مسائل بسته مانده و اساسأ منافع و حقوق استان ما را در اين طرح به رسميت نمي­شناسند. يقينأ اگر تونل بهشت­آباد حفر شود در آينده نه چندان دور، ساكنان حوضه بهشت­آباد كه 60 درصد كل جمعيت استان را به خود اختصاص داده­اند، دچار بحران جدي مي­شوند و بسياري از آنها مجبور به مهاجرت و حاشيه­نشيني شهرهاي ديگر خواهند شد. در اين ارتباط تنها راه براي جلوگيري از اين فاجعه اينست كه بجاي حفر اين تونل خانمان برانداز، از روش لوله براي انتقال آب استفاده شود و مقدار آب انتقالي با توجه به نيازهاي آبي استان در نظر گرفته شود.

طرح انتقال آب چهارمحال و بختیاری باید کارشناسی باشد

سید شهاب الدین طباطبایی امام جمعه کوهرنگ، با اشاره به تجمع و راهپیمایی بزرگ مردم استان چهارمحال و بختیاری در حمایت از حق خود برای منابع آبی استان تصریح کرد: ابزار درونی این استان چندان قوی نبوده است که بتواند حق مردم را بگیرد و دست استان اصفهان را از آب چهارمحال و بختیاری کوتاه کند.

امام جمعه کوهرنگ تاکید کرد: باید جلوی آن قدرت نمایی هایی که برخلاف مصالح مردم چهارمحال و بختیاری کار می کنند گرفته شود.

وی خاطرنشان کرد: این مافیای غلط که بر آب استان چهارمحال و بختیاری، چمبره زده باید قطع شود و این مهم نیازمند یک همت جهادی در راستای گرفتن حق مردم این استان می باشد.

وی گفت: از رئیس جمهور، رئیس قوه قضاییه و دیوان تخلفات تقاضا داریم در این مسئله وارد شوند و با تخلفات وزارت نیرو برخورد شود.

شهاب الدین طباطبایی حق آب را کمترین حق مردم این استان دانست و اظهار کرد: خیلی از این کارها بر خلاف مصوبات قانونی است.

وی خاطرنشان کرد: از عدم توانمندی مسئولان استان ما سوء استفاده شده است و با کارهای غلط و غیر اصولی دو تونل گلاب و بهشت آباد در استان ما احداث شده می باشد.

وی خاطرنشان کرد: احداث این دو تونل غیرکارشناسی سبب خشک شدن تمام چشمه‌های استان شده است و به ناحق حق مردم خورده می شود، باید این حق به استان چهارمحال و بختیاری برگردانده شود.