در آستانه برگزاری انتخابات پارلمان اروپا، والری گوریا، خبرنگار یورونیوز راهی اردوگاه پناهجویان جزیره ساموس در یونان شد تا از نزدیک پای صحبت پناهجویان بنشیند. به او یک ساعت فرصت داده شد تا در داخل کمپ با پناهجویان گفتوگو کند. مسوول کمپ حاضر به گفتوگو نشد.
با این حال او در سفر به جزیره ساموس ابعاد مختلفی را بررسی کرده است؛ از دشواری پیش روی ساکنان اردوگاه تا مشکلاتی که حضور هزاران پناهجو در این جزیره برای شهروندان به وجود آورده است.
خانم وسیلیکا و آقای مانولیز به پناهجویان خوراکی میدهند. یکی از آنها رو به دوربین و در حالی که میخواهد تصویرش دیده نشود از داخل گوشیاش تصاویری را به خبرنگار یورونیوز نشان میدهد و میگوید: «این جایی است که میخوابیم. این چیزی است که به عنوان غذا به ما میدهند.»
«اینجا شبیه جهنم است»
پناهجوی دیگری نیز میگوید: «اینجا شبیه جهنم است. آنها آینده را از ما دریغ کردهاند.»
خانم وسیلیکا به یورونیوز میگوید: «مردم به ما میگویند چرا به اینها کمک میکنید. اینها مریض هستند. اینها چنین هستند و چنان. البته اوایل همه کمک میکردند اما رفته رفته وضع تغییر کرد. مهاجران بیشتری به اینجا آمدند و گاهی در بینشان افراد مجرم هم بودند و مردم ترسیدند.»
این جزیزه تنها ۲ کیلومتر با سواحل ترکیه فاصله دارد. در کنار سواحل زیبای این جزیره واقعیتهای تاریکی نیز در جریان است. نزدیک به ۴ هزار پناهجو داخل محوطه این ارودگاه زندگی میکنند. اردوگاهی که تنها ظرفیت ۶۵۰ نفر را دارد.»
گلههای تنها پزشک ارودگاه
بر اساس توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه در سال ۲۰۱۶ این پناهجویان از ورود به قاره اروپا منع شدهاند تا مدارک پناهندگی آنها بررسی شده و در دستور کار قرار بگیرد. فرایند رسیدگی به درخواست پناهندگی آنها ممکن است ماهها و گاهی سالها طول بکشد.
مانوس لوگوستیس، تنها پزشک این کمپ است و خسته نظر میرسد. او میگوید: «وقتی مردم اینجا گرفتار میشوند ناامیدی بیشتر شده و امید کمرنگ میشود. مشکلات هم ده برابر شده و وضعیت برای ما هم سختتر میشود.»
محمد مالک پناهجوی عراقی است. به خبرنگار یورونیوز میگوید که هشت ماهی است در این ارودگاه گرفتار شده و پس از آن وضعیت زندگی خانوادهاش را جلوی دوربین نشان میدهد. همسرش از داخل چادر کوچکی که حالا خانه آنها شده است با والری گوریا سلام و احوالپرسی میکند.
گله مردم محلی از داوطلبان
برخی از داوطلبان جزیره امکاناتی را برای پناهجویان فراهم کردهاند. آنها محیط آرامی را فراهم کرده و تلاش میکنند تا مباحث حقوقی و زبان یونانی را به پناهجویان آموزش دهند. الکس جوان یونانی که راهنمای تورهای گردشگری است برخی روزها به طور داوطلبانه به اینجا میآید تا بتواند به علاقهمندان زبان یونانی درس دهد. او میگوید: « مردم محلی جزیره بسیار از دست ما شاکیاند. نگاه خوبی برای کمک به پناهجویان وجود ندارد. آنها به ما هم به چشم دیگری نگاه میکنند و میگویند که ما به فکر آبرو و اعتبار جزیره نیستیم.»
الکس ادامه میدهد: «پناهجویان هم فکر میکنند هیچچیز تغییر نکرده و از دولت یونان گله دارند. دولت یونان را مقصر میدانند و فکر میکنند که دولت آنها را نادیده گرفته است.»
گردشگران کمتر از گذشته راهی ساموس میشوند
در «واتی»، مرکز جزیره ساموس نزدیک به ۵ هزار نفر زندگی میکنند. یکی از شهروندان اینجا میگوید: «وقتی گردشگران میدانند ۴ تا ۵ هزار پناهجو از ۵۱ کشور مختلف اینجا زندگی میکنند، به جای ساموس راهی دیگر نقاط یونان میشوند.»
یکی دیگر از شهروندان که از حضور پناهجویان در این جزیره گله دارد میگوید: «ابتدا برای کمک به ارودگاه میرفتم اما آنها غذایی که برایشان میآوردند را دور میریختند چون دوست نداشتند. آنها قدر هیچ چیزی را نمیدانستند.»
خبرنگار یورونیوز از یکی دیگر از شهروندان شاکی از حضور پناهجویان در جزیره میپرسد: «آیا اتحادیه اروپا شما را ناامید کرده است؟» و او پاسخ میدهد: « اینجا گاهوبیگاه سرقت اتفاق میافتد. اروپا این جزیره را قربانی کرده تا خودش را نجات دهد. هزاران پناهجو نمیتوانند این جزیره را ترک کنند.»
«به ما نگویید نژادپرست، طاقت ما سرآمده است»
خبرنگار یورونیوز به میان بخشی از جمعیت محلی جزیره میرود. او با آنها در یک کافه دیدار میکند. مردم محلی از حضور مهاجران گله دارند.
پیرمردی در میان جمع میگوید: «اروپاییهایی که تصمیم میگیرند و فرمان میدهند نمیتوانند بفهمند که تنها دستاوردشان ظهور نیروهای راست خواهد بود؟ آنها اندک اندک ما را به سمت تندروها هل میدهند، این آن چیزی است که اروپا در آن موفق بوده است. این آن چیزی است که شما باید به آنها بگویید.»
پیرمرد دیگری در جمع میگوید: «ما نمیتوانیم با آنها زندگی کنیم. آنها هزار جور بیماری دارند. اگر به بیمارستان سر بزنید آنجا کلی سیاهپوست میبینید.» زن میانسالی نیز فریاد میزند: «ما دلمان نمیخواهد مهاجران اینجا باشند. هر جایی دلشان خواست اینها را ببرند. اما اینجا نه.» پیرمرد دیگری نیز رو به دوربین میگوید: «شاید این حرفها نژادپرستانه به نظر برسد. لطفا به ما از این برچسبها نزنید. صبر ما لبریز شده و طاقت ما سرآمده است.»یورونیوز