در مورد انحلال “پ ک ک” – کاظم نیکخواه

نشریه ژورنال شماره ۱۰۳۹ – فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه

یک رویداد و خبر داغ و بی‌سابقه در این هفته انحلال پ ک ک است. سه ماه پیش اوجالان در نامه‌ای از زندان از حزبش خواست که سلاح‌ها را زمین بگذارد و خود را منحل کند. رهبری پ ک ک فوراً این فراخوان را پذیرفت و از دولت خواست که اوجالان را آزاد کند تا بر این روند نظارت کند. اما این هفته کنگره پ ک ک بدون حضور اوجالان انحلال حزب کارگران کردستان ترکیه را اعلام کرد.

سؤالات بسیاری حول‌وحوش این رویداد و سرنوشت هزاران نفر از رهبران و نیروهای پیشمرگ آن در ترکیه و دیگر کشورها مطرح است. مقامات ترکیه تاکنون به جز ابراز خوش‌بینی خیلی مبهم، اظهارنظری نکرده‌اند و قول و وعده‌ای به فعالین پ ک ک نداده‌اند.

اوجالان نظراتی را قبلاً در قالب “کنفدرالیسم” و غیره مطرح کرده بود که استنتاج آن چیزی جز تعطیل مبارزه متشکل نبود. اما تحلیلا دلیل اصلی انحلال این حزب پایان دوره‌ای در تاریخ منطقه است که شرایط سیاسی و بافت طبقاتی جوامع تغییر کرده و اشکال مبارزات به‌صورت اعتصابات و تجمعات و اعتراضات مختلف به شکل غالب مبارزات مردم تبدیل شده است.

مردم چهار بخش کردستان طی دهه‌ها زیر تعرضات و فشارها و جنایات بسیاری توسط دولت‌های حاکم قرار داشته‌اند و با مبارزه مسلحانه، از موجودیت و زندگی خود دفاع کرده و دستاوردهای زیادی داشته‌اند. دیکتاتوری‌های خون آشامی نظیر صدام حسین و اردوغان و جمهوری اسلامی و بشار اسد طی دهه‌ها جنایات فجیعی در حق مردم کردستان مرتکب شدند. اکنون فضای این کشورها اشکال دیگری از مبارزه را به حاکمین تحمیل کرده که درعین‌حال همبستگی مردم کردستان با مردم مناطق دیگر را تضمین می‌کند. انحلال پ ک ک اساساً در چارچوب این دوره جدید و پایان دوره مبارزه مسلحانه سنتی روستایی قابل‌توضیح است. به‌ویژه فضای ترکیه با کشورهایی مثل ایران تحت حکومت اسلامی از نظر امکان مبارزات دموکراتیک و شهری بسیار متفاوت است. در این کشور نهادها و سازمان‌های نزدیک به پ ک ک و مردم کردستان در شهرهای مختلف حضور علنی دارند و علی‌رغم سرکوبگری‌های دولت در مبارزات و انتخابات شهرداری‌ها و دیگر فعالیت‌های قانونی به درجات مختلفی شرکت دارند. اما اینکه این انحلال بتواند تحولات مثبتی به نفع مردم کردستان به دنبال داشته باشد، هنوز روشن نیست.