نرخ بنزین آزاد نیز براساس سناریوی محافظهکارانه میتواند حدود ۲۳۰۰ تومان بهازای هر لیتر باشد. این در حالی است که قیمتهای کارشناسی براساس قیمت فوب خلیج فارس حدود هفت هزار تومان را منطقی نشان میدهد.
به گزارش مشرق، بازتاب شنیدههای یکی از رسانههای کشور درباره تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی مبنی بر اینکه کمتر از یک ماه دیگر بنزین دونرخی و مجدداً سهمیهبندی میشود، سبب شد تا بار دیگر موضوع سهمیهبندی بنزین در صدر اخبار حوزه انرژی قرار بگیرد و بدین ترتیب آتش شایعات بنزینی شعلهور شود.
* آرمان
– بنزین در آتش شایعات میسوزد
آرمان درباره قیمت بنزین گزارش داده است: بازتاب شنیدههای یکی از رسانههای کشور درباره تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی مبنی بر اینکه کمتر از یک ماه دیگر بنزین دونرخی و مجدداً سهمیهبندی میشود، سبب شد تا بار دیگر موضوع سهمیهبندی بنزین در صدر اخبار حوزه انرژی قرار بگیرد و بدین ترتیب آتش شایعات بنزینی شعلهور شود. با این حال، محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهور به این شایعات واکنش نشان داد و در حاشیه جلسه دیروز هیات دولت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که «در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی روی سناریوهای مختلف قیمت بنزین بحث شد اما تصمیم نهایی در این زمینه گرفته نشده است.» گفتنیست تعدادی از نمایندگان مجلس نیز در این باره اظهاراتی را مطرح کردند و صراحتاً هرگونه دونرخیشدن یا افزایش قیمت بنزین از سوی آنها رد و تکذیب شد. درمجموع، استدلال نمایندگان این است که نمیتوان تصمیم وکلای ملت را در جلسهای بیرون از مجلس تغییر داد. در این میان، نظر مدیر پیشین سامانه هوشمند سوخت نیز خواندنی است. او بر این باور است که شاید در شرایط فعلی تغییر نرخ بنزین فشار زیادی به مردم وارد کند اما دولت میتواند با توجه به مصرف بیرویه و تحریمها، با ارائه متممی اجازه آن را از مجلس اخذ کند.
مخالفت با ۲ نرخی شدن
روز گذشته محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهور در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران توضیحاتی را در مورد قیمت بنزین ارائه کرد. او در این باره گفت: در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی روی سناریوهای محتلف قیمت بنزین بحث شد، اما تصمیم نهایی در این زمینه گرفته نشده است. داغشدن شایعات بنزینی سبب واکنش نمایندگان مجلس نیز شد. در این باره، یک عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: نمایندگان در اسفندماه در جریان بررسی بودجه ۹۸ با هرگونه افزایش قیمت بنزین و بازگشت سهمیهبندی مخالفت کرده بودند و اینطور نیست که بتوان این تصمیم نمایندگان را در جلسهای بیرون از مجلس تغییر داد. عبدا… سامری اظهار کرد: اطلاعی از تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا در خصوص دونرخیشدن و بازگشت مجدد سهمیهبندی بنزین ندارم و چیزی در این باره نشنیدهام. او افزود: اگر تصمیمی در خارج از مجلس در مورد افزایش قیمت بنزین در شرایط فعلی کشور گرفته شود، به طور قطع نمایندگان با این تصمیم مخالفت میکنند و اولین مخالف آن، بنده هستم. او ادامه داد: وقتی مشکلاتی در زمینه صادرات نفت خام داریم و در زمینه تولید بنزین نیز زیرساختهای خوبی در کشور به وجود آمده، کمبودی در وهله فعلی در زمینه بنزین نداریم و دلیلی برای ایجاد محدودیت در عرضه داخلی آن وجود ندارد. سامری تصریح کرد: اگرچه بهینهسازی مصرف و اصلاح الگوهای مصرفی کشور مهم است، اما در شرایط فعلی اقتصاد کشور و مشکلاتی که برای مردم به وجود آمده، بدترین تصمیم ممکن تغییر در نرخ عرضه بنزین است. او افزود: هرگونه افزایش نرخ بنزین، مشکلات موجود اقتصادی کشور را متاثر از خود کرده و مزید بر بحران موجود میشود. یک عضو ناظر مجلس در شورای عالی انرژی هم در این زمینه اظهاراتی را مطرح کرد. علی بختیار گفت: مجلس تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین یا سهمیهبندی آن اتخاذ نکرده است و مخالف افزایش قیمت است. او در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اخبار منتشرشده مبنی بر افزایش قیمت بنزین و سهمیهبندی آن در ظرف چند ماه آینده بیان کرد: در سال گذشته چند سناریو از سمت مجلس در خصوص حاملهای انرژی مطرح شد و در کمیسیون انرژی نیز مورد بررسی قرار گرفت. مرکز پژوهشهای مجلس نیز برای هر یک از این سناریوها که از سوی نمایندگان مطرح شد کار کارشناسی دقیقی انجام داد و مدلهای اقتصادی مختلف آنها و تأثیر آنها بر تورم و شاخصهای اقتصادی را بررسی کرد. او اظهار کرد: اما به دلیل اینکه شرایط مردم مناسب نبود و افزایش نرخ ارز در سال ۹۷ باعث شد مردم در گذران زندگی خود با سختی مواجه شوند و از سوی دیگر مدلهای اقتصادی نشان میداد که به ازای هر ۱۰ درصد افزایش قیمت بنزین چهار درصد نرخ تورم افزایش پیدا میکند لذا مجلس و کمیسیون انرژی تصمیم گرفت در سال ۹۸ قیمت حاملهای انرژی و بنزین افزایش نیابد و با رویه قبل جلو برویم. او در پایان گفت: مجلس در سال ۹۸ تصمیمی در خصوص سهمیهبندی بنزین اتخاذ نکرده است. تنها یک بحثی مطرح شد که برای جبران خسارات ناشی از سیل، مجلس ۲۰۰ تومان نرخ بنزین یا گازوئیل افزایش دهد و مانع برداشت منابعی از صندوق توسعه ملی شود که به نتیجهای نرسید.
احتمال سهمیهبندی وجود دارد
مدیر پیشین سامانه هوشمند سوخت اما با اشاره به وضعیت اقتصادی مردم، اظهار کرد: شاید در شرایط فعلی تغییر نرخ بنزین فشار زیادی به مردم وارد کند اما دولت میتواند با توجه به مصرف بیرویه و تحریمها، با ارائه متممی اجازه آن را از مجلس اخذ کند. عبدالرضا امینی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به تصویب بودجه سال جاری در مجلس اظهار کرد: به نظر من با توجه به اینکه بودجه سال ۱۳۹۸، ابلاغ و تصویب شده و در آن از افزایش نرخ بنزین حرفی به میان نیامده است، بعید به نظر میرسد تغییری در نرخ بنزین صورت گیرد. او گفت: با توجه به شرایط فعلی و تورم، احتمال آن کم است، اما از سوی دیگر باید توجه داشت تحریمها روز به روز وسیعتر میشود و این موضوع شاید بتواند موانعی را برای تأمین فراوردههای نفتی ایجاد کند و برای احتیاط و جلوگیری از مشکلات احتمالی میتوان از سهمیهبندی بنزین استفاده کرد.
همانطور که در پایین بودن نرخ بنزین تردیدی نیست اما در این مورد هم تردیدی نیست که درآمد مردم پایین است و تورم و کاهش ارزش پول ملی باعث شده مردم در وضعیت اقتصادی دشواری زندگی کنند. هرگونه تغییر نرخ بنزین در شرایط فعلی به شکل دونرخی یا افزایش قیمت، آثار و تبعاتی در معیشت مردم دارد و جهش دیگری در قیمتها ایجاد میکند که کششی برای آن متصور نیست. تجربه ثابت کرده هرگونه تغییر در نرخ سوخت از جمله بنزین به افزایش سطح عمومی قیمتها و تورم انجامیده است. درحالی که دیگر جایی برای افزایش قیمت و فشار بیش از این بر مردم وجود ندارد. اواخر سال گذشته بحث افزایش نرخ بنزین مطرح بود اما نمایندگان با توجه به همین مسائل تمایلی نسبت به تغییر در قیمت بنزین به شکل سهمیهبندی یا افزایش قیمت نداشتند. درمجموع بحث دونرخی کردن و سهمیهبندی هم قطعاً تبعات و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد. البته در اینکه باید در آینده اصلاح اقتصادی صورت بگیرد، تردیدی نیست اما اکنون زمان مناسبی برای اصلاح اقتصادی به شکلی که مطرح است، نیست. با توجه به اینکه شرایط اقتصادی بیثباتی را طی میکنیم رفتن به سمت اصلاحات اقتصادی جوابگو نیست. وضعیت اقتصادی از شرایط سیاسی کشور و جامعه تاثیر میپذیرد و آنچه هست فعلاً باید شرایط روانی جامعه حاکم بر اقتصاد که متاثر از شرایط سیاسی است، کنترل شود و هرگونه تغییر و تحولی در عرصه اقتصاد متاثر از شرایط روانی و شرایط سیاسی حاکم بر اقتصاد است. تصمیمگیران در شرایط کنونی باید توجه داشته باشند که متغیرهای اقتصادی ناشی از مسائل سیاسی و شرایط روانی حاکم است را به نوعی سروسامان دهند و اصلاح کنند. رفتن به سمت تغییرات دیگری که این روزها مطرح است از جمله بحث کم کردن چهار صفر از پول ملی و اصلاح نظام پولی در شرایط مناسبی صورت نمیگیرد. البته لازم است در آینده این اتفاق صورت بگیرد و به سمت تغییر و تحولاتی در این زمینه برویم. کاهش صفرهای پول ملی یک ضرورت است اما نه در شرایط کنونی. وقتی در کمتر از یک شبانه روز هزار تومان به نرخ دلار افزوده شده یا شاهد کاهش چند درصدی ارزش پول ملی در مدت یک هفته بودیم، نشان دهنده شرایطی است که نمیتوانیم به سمت اصلاح پولی برویم یا به کم کردن تعداد صفرها فکر کنیم. کشورهایی که دست به این کار زدند، در ابتدا تورم را مهار و ثباتی در عرصه اقتصاد ایجاد کردند. کشور همسایه، ترکیه دست به این کار زد اما در ابتدا تورم را مهار کرد. ما هم باید ابتدا به سمت کاهش تورم، ثبات اقتصادی و تغییر و تحولات مناسبی در عرصه اقتصاد پیش رویم و بعد از آن اصلاح سیستم پولی را کلید بزنیم. به نظر میرسد اینگونه اقدامات در شرایط کنونی به التهاب اوضاع دامن میزند و آثار مناسبی نخواهد داشت. در شرایط فعلی وضعیتی حاکم است که با منطق اقتصادی قابل تحلیل نیست. این شرایطی نیست که برای اقتصاددانان قابل درک باشد و بتوانند نسخهای برایش ارائه دهند. چون مسائل کاملاً ناشی از مشکلات سیاسی و سیاست خارجی است. وضعیت کنونی را سیاسیون باید مدیریت کنند تا اینکه اقتصاددانان بخواهند برایش نسخه اقتصادی بپیچند.
جام جم
– بنزین بر سر دوراهی
جام جم در گفتوگو با نمایندگان مجلس طرح سهمیهبندی و دونرخی شدن بنزین را بررسی کرده است: کمتر از یک ماه دیگر بنزین سهمیهبندی و دونرخی میشود. این خبری بود که روز سهشنبه هفته جاری همه فضای مجازی و رسانهها را پر کرد. زمانی که دولت یازدهم امور اجرایی کشور را در دست گرفت بنزین با دو نرخ ۴۰۰ و ۷۰۰ تومانی عرضه میشد. اردیبهشت سال ۹۳ نرخ بنزین سهمیهای از ۴۰۰ تومان به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد از ۷۰۰ تومان به هزار تومان افزایش یافت. یک سال بعد یعنی در خرداد سال ۹۴ بنزین به صورت تکنرخی با قیمت هزار تومان شد که به معنای کنار گذاشتن سهمیهبندی و عدم الزام به استفاده از کارت سوخت بود. طی سه سال اخیر کمتر کسی پیدا میشد تا برای سوختگیری خودرو کارت سوخت شخصی به همراه داشته باشد و اغلب افراد از کارت سوخت جایگاه استفاده میکردند. این موضوع تا سال گذشته ادامه داشت تا اینکه شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی اعلام کرد مالکان خودرو برای دریافت کارت سوخت شخصی اقدام کنند. یکی از دلایل بازگشت کارت سوخت، جلوگیری از قاچاق سوخت عنوان میشد اما دولت چندین سال زیر بار بازگشت کارت سوخت نرفت و همین امر باعث شد تا اقتصاد ایران روزانه میلیاردها تومان به دلیل قاچاق بنزین و گازوییل ضرر ببیند. برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس دلیل افزایش قیمت بنزین را افزایش درآمد دولت عنوان میکنند و میگویند دولت اکنون برای افزایش درآمد خود و همچنین جبران خسارتهای ناشی از سیل میخواهد بنزین را گران کند در حالی که طرح مجلس برای اعطای سهمیه بنزین یارانهای به همه خانوارهای کشور به عدالت نزدیکتر بود.
افزایش یارانه نقدی با واقعی کردن نرخ بنزین
محمد حسن نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به خبرنگار ما تصریح کرد: در شرایط عادی همه قیمتها باید آزاد باشد و درآمد کشور از این راه صرف ساخت بیمارستان، امنیت و درمان پوشش شود اما در شرایط فعلی که یارانه پنهان در کشور وجود دارد این یارانه باید به همه مردم برسد.
وی افزود: نفت برای ۸۰ میلیون ایرانی است اما بنزینی که در ایران تولید میشود و از فرآوردههای نفت است به ۲۰ میلیون خودرودار میرسد در حالی که این یارانه باید به همه افراد برسد.
حسن نژاد به چگونگی اجرای طرح اعطای بنزین به هر فرد اشاره کرد و گفت: اجرای این طرح کار سادهای است و میتوان به هر فرد یا سرپرست خانوار بنزین را به ازای هر نفر روزانه یک لیتر اختصاص داد و فرد میتواند در صورت دارا بودن وسیله نقلیه از آن استفاده کند و در غیر این صورت آن را بفروشد.
وی با بیان اینکه یارانه پنهان بنزین و گازوییل ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است تاکید کرد: اگر بنزین و گازوییل با نرخ واقعی عرضه میشود میتوان این ۴۰۰ هزار میلیارد تومان را در قالب یارانه نقدی به افراد اعطا کرد.
اعطای بنزین به همه خانوارها
سلام امینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در اینباره به خبرنگار ما گفت: دولت در محدودیت مالی قرار دارد و هزینهها اجازه افزایش یارانه نقدی را نمیدهد، اکنون بهترین زمان برای مدیریت مصرف بنزین و همچنین افزایش یارانه نقدی خانوارها از محل گران کردن بنزین است اما دولت تنها بخش درآمدی خود را میسنجد. این طرح مورد نظر کمیسیون بود اما در صحن مطرح نشد و هفته آینده در مجلس این موضوع را مطرح میکنیم که حتماً طرح کمیسیون انرژی برای سهمیهبندی بنزین اجرا شود.