روایت رسانه های غربی از روند “مذاکرات احیای برجام”!

یورونیوز: مذاکرات احیای برجام؛ بلومبرگ: ایران از خواسته‌های خود درباره تضمین و سپاه پاسداران عقب‌نشینی کرد.

مذاکرات ایران و قدرت‌های جهانی برای احیای برجام در حالی در وین از سر گرفته شده که خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گزارش داده فاصله بین ایران و آمریکا از زمان آخرین دور گفتگوها در وین افزایش یافته است. 

دو مقام اتحادیه اروپا به این رسانه آمریکایی گفته‌اند که دست‌کم دو موضوع جدید در ماه‌های اخیر به اختلافات طرفین افزوده شده تا فهرست موانع حصول به توافق را شش یا هفت مورد افزایش دهد. این دیپلمات‌ها که نخواستند نامشان فاش شود همچنین گفته‌اند اگرچه اختلافات می‌توانند از نظر فنی ظرف ۷۲ ساعت رفع شوند اما این امر مستلزم تصمیمات سیاسی سطح بالا در تهران و واشنگتن است؛ پایتخت‌هایی که به نظر می‌رسد تمایل آنها برای مصالحه کم شده است. 

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد چشم‌انداز ضعیفی برای حصول به توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی مشاهده می‌شود. مذاکرات احیای برجام که روز پنجشنبه در وین بار دیگر از سر گرفته شد، با دو دور گفتگو میان علی باقری کنی و انریکه مورا نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا پی گرفته شده است. در همین حال مذاکره کننده ارشد ایرانی در بدو ورود به وین، با میخائيل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین دیدار و گفتگو کرد. 

در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام بلندپایه ایرانی گزارش داده که تهران به اندازه کافی انعطاف نشان داده و اکنون جو بایدن باید در این خصوص تصمیم بگیرد. این منبع ایرانی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است: «ما پیشنهادات خود را ارائه دادیم که در مذاکرات وین مورد بحث قرار گیرد، از جمله لغو تدریجی تحریم‌ها علیه سپاه، اما این آمریکا است که باید تصمیم بگیرد.»

از جمله دیگر موارد اختلافی طرفین می‌توان به درخواست تهران از واشنگتن مبنی بر ارائه ضمانت‌های در خصوص عدم خروج آمریکا از توافق حتی در دولت بعدی این کشور است. موضوعی که آمریکا بارها تاکید کرده امکان ارائه چنین تضمینی را ندارد چرا که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ یک تفاهم سیاسی غیرالزام آور بوده و نه یک معادهده الزام آور قانونی که در کنگره به تصویب رسیده باشد. 

دیپلمات‌های اروپایی به بلومبرگ گفته‌اند که ذخایر اورانویم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد ایران، عوارضی را ایجاد کرده است و شرایط دشوارتری برای نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پدید آورده است. از سوی دیگر اصرار ایران بر بستن پرونده پی‌ام‌دی و مطالعات ادعایی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یکی دیگر از مشکلاتی است که طرفین بر سر آن به بن‌بست رسیده‌اند. 

یکی دیگر از مقام‌های ایرانی هم به رویترز گفته است اگر آمریکا می‌خواهد برجام احیا شود، واشنگتن باید منافع اقتصادی ایران را تضمین کند و این تضمین نباید تنها محدود به دوره ریاست جمهوری بایدن بماند. 

در عین حال بلومبرگ برخلاف رویترز و به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گفته که ایران حاضر شده از خواسته‌های خود در خصوص خروج تحریم‌های سپاه از سازمان‌های تروریستی و همچنین تضمین اینکه آمریکا دیگر از توافق خارج نخواهد شد، کوتاه بیاید. 

مقام‌های اروپایی گفته‌اند در شرایط کنونی، توجیه کافی برای ادامه مذاکرات وجود دارد و طرفین در خصوص مواردی چون لغو تحریم‌های ایران و امتیازات اقتصادی که به تهران می‌رسد به پیشرفت‌هایی رسیده‌اند.

پولتیکو هم در مقاله‌ای به قلم خبرنگار خود در وین و به نقل از دیپلمات ارشد اروپایی گزارش مشابهی منتشر کرده که می‌گوید بحث تضمین‌ها و خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی تقریبا حل شده است. این پایگاه خبری به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نخواسته نامش فاش شود همچنین افزوده است: «من فکر می‌کنم امکان توافق میان طرفین وجود دارد هرچند این مسئله ساده نخواهد بود. مسئله خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی حل شده و قرار شده ایران و آمریکا در آینده، به صورت مستقیم در این خصوص گفتگو کنند.»

این دیپلمات اروپایی همچنین افزوده است: «موضوع اخذ تضمین نیز حل شده و ایران دیگر خواهان دریافت تضمین سیاسی نیست. ما در متن به این نگرانی‌های ایران به شکل اساسی رسیدگی کرده‌ایم و ایران از آنچه در خصوص ضمانت‌ها در متن گنجانده شده است کاملا راضی و خرسند است.»

با این حال پولتیکو گزارش داده که مسئله همکاری‌های ایران و آژانس و موضوع پادمان همچنان حل نشده و یکی از اختلافات چالش‌برانگیز طرفین در مذاکرات است.