مندرج در ژورنال شماره ۹۷۲ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)
سوسن صابری: بیشتر از چند روزی به ۸ مارس (۱۸ اسفند)، روز جهانی زن باقی نمانده است. در شرایطی به استقبال این روز میرویم که جنبش آزادیخواهانه زنان در یک جنگ خونین و هر روزه در خیابان، رژیم اسلامی را در یکی از سنگرهایش، سنگر حجاب اسلامی، به عقبنشینی وادار کرده است شما این اوضاع سیاسی را چطور ارزیابی میکنید؟ علاوه بر مبارزه علیه حجاب، زنان چه پیشرفتهای دیگری داشتهاند؟
سیما بهاری: جمهوری اسلامی چهل و شش سال است که دارد با زنان برای تحمیل حجاب میجنگد. هنوز یک ماه از سرنگونی شاه نگذشته بود که خمینی فرمان حجاب داد و زنان مشتهایشان را گره کردند. فریاد زدند به عقب برنمیگردیم. از آن زمان تا به امروز مشتهایشان هنوز گرهکرده و چرخان در هواست. حکومت میگیرد و زندان میاندازد و عربده میکشد، و زنان استوار و پابرجا میگویند به عقب برنمیگردیم. امروز و بعد از نزدیک به دو سال و نیم بعد از شروع انقلاب زن زندگی آزادی، زنان در یک نبرد غرورآفرین حکومت را گامها عقب راندهاند و سنگر حجاب را فتح کردهاند. لایحۀ سرگردان حجاب دارد به تاریخ میپیوندد و حکومت مجبور شده آن را فعلاً در صندوق بگذارد. مبارزه علیه حجاب و عقب راندن حکومت، برگ زرین مبارزهای بیامان از طرف زنان است. زنان طی این دو سهساله نهتنها قوانین حجاب را زیر پا گذاشتند که دیوار آپارتاید جنسیتی را هم هر جا توانستند شکستند. در جمهوری اسلامی صدای زنان حرام است. پرستو احمدی بیحجاب و با لباس و آرایشی کاملاً غیر آنچه حکومت میخواهد آواز خواند و این آواز آنچنان طنین رسایی داشت که مرزها را شکست، مسافتها را در نوردید و در جهان پژواک یافت. آهو دریایی اعتراض عریان کرد. زنان و مردان در بازارها و خیابانها و پاساژها با هم و دست در دست هم میخوانند و میرقصند. شکستن دیوار تبعیض جنسیتی از اینها هم گذشت و به سریالها هم کشیده شد. معلوم است که بگیر و ببندشان را دارند. اما آنچه مهم است این است که زنان دارند هر روز بیشتر از روز پیش محدودیتها را پس میزنند و در این راه از حمایت فعال مردان آزاده و پیشرو برخوردارند. سالها مبارزه ضربه جدی به مردسالاری زده و این پیشروی بزرگی برای کل جامعه است.
سوسن صابری: هر ساله نهادها و فعالین حقوق زنان، به اشکال مختلف این روز را گرامی میدارند. به نظر شما برای ایجاد همبستگی بین جنبش آزادیخواهانه زنان و سایر جنبشهای اجتماعی، از جنبش کارگری بگیرید تا جنبش علیه اعدام و… چه اقداماتی باید در دستور فعالین این عرصهها قرار بگیرد؟
سیما بهاری: خوشبختانه انقلاب زن زندگی آزادی تا حد زیادی بخشهای مختلف مردم و اعتراضاتشان را به هم وصل کرده است. سال گذشته شورای بازنشستگان با بیانیهای به استقبال ۸ مارس رفت. همینطور شورای سازماندهی کارگران پیمانی نفت. چند تشکل صنفی در مورد ۸ مارس بیانیه دادند. انتظار میرود امسال این فضا فعالتر و پر شورتر باشد. آزادی زنان معیاری برای آزادی کل جامعه است. این را در همان تظاهرات ۸ مارس سال ۵۷ زنان و مردان پیشرو فریاد زدند. مسئلۀ زن فقط مختص زنان نیست. قطعاً پیشروی زنان در مبارزاتشان تأثیر مستقیمی بر کل جامعه خواهد داشت.
نهادها و تشکلهای مختلف میتوانند بیانیههای مشترک بدهند. فعالین و نهادهای مدافع حقوق زنان میتوانند از اعتصابات کارگری و خواستههای معلمان و بازنشستگان دفاع کرده و از اعتراضات جاری علیه مجازات اعدام و همچنین خواست آزادی زندانیان سیاسی حمایت کنند و متقابلاً سایر جنبشهای اجتماعی میتوانند به احکام اعدام و دستگیری زنان اعتراض کنند. به قتل زنان تحت عنوان قتلهای ناموسی و به تجاوز به دختران خردسال تحت عنوان ازدواج اعتراض کنند. اینها را میشود در جمعها و جلسات به بحث گذاشت. رهبران و فعالین این نکات را در سخنرانیها طرح کرده و خطاب به کل جامعه فراخوان همبستگی با مبارزات زنان بدهند و در روز ۸ مارس و در استقبال از این روز، پرستاران، معلمان، کارگران، جوانان و دانشجویان، دادخواهان، هنرمندان و نویسندگان و بخشهای مختلف و خلاصه هر کسی که نابرابری و تبعیض نمیخواهد، شعار زندهباد مبارزات آزادیخواهانه زنان را بلند کنند.