روزنه rowzane خبری – تحلیلی
“کمپین حقوق بشر بلوچستان” روز پنجشنبه ۱۴ فرودین (۳ آوریل) درباره وضعیت سوختبران بلوچ در سال ۱۴۰۳ منتشر شد. بر اساس این گزارش دست‌کم ٢٢٨ سوختبر کشته شده‌اند: که ٦١نفر توسط نیروهای نظامی کشته و ١٦٧ نفر در سوانح جان باخته‌اند.
بر اساس داده‌های ثبت‌شده سال گذشته ۱۱ نفر از سوختبران کشته‌شده توسط نیروهای نظامی، ناشناس هستند. ۳۱ نفر از سوختبران کشته‌شده در سوانح نیز ناشناس هستند.این نهاد می‌گوید ۱۶ نفر از سوختبران کشته شده دارای سن ۱۸ سال و یا کمتر از ۱۸ سال هستند و ۱۰۶ نفر از سوختبران بازداشت‌شده، ناشناس هستند.
این گزارش تلاش دارد فهرستی جامع و دقیق از سوختبرانی که در سال ۱۴۰۳ کشته، زخمی و یا بازداشت شده‌اند، ارائه دهد. با وجود دقت بالا در جمع‌آوری اطلاعات، این فهرست همچنان نیازمند تکمیل است، زیرا بخش قابل توجهی از افراد ثبت‌شده در آن هویت ناشناخته دارند و یا به طور کامل و دقیقی گزارشات مربوط به آنها منتشر نشده است. یافتن و ثبت مشخصات این افراد برای تکمیل هرچه بیشتر گزارش ضروری است.
بر اساس داده‌های ثبت‌شده:
11نفر از سوختبران کشته‌شده توسط نیروهای نظامی، ناشناس هستند.
31 نفر از سوختبران کشته‌شده در سوانح، ناشناس هستند.
16 نفر از سوختبران کشته شده دارای سن 18 سال و یا کمتر از 18 سال هستند.
106نفر از سوختبران بازداشت‌شده، ناشناس هستند.
برخی از سوختبران به دلایل مختلف دارای نام‌های متفاوت یا اشتباهات تایپی در ثبت هویت بوده‌اند که در این گزارش سعی شده دقیق‌ترین اطلاعات ممکن درج شود.
این گزارش سوختبران را در سه دسته بندی مشخص تفکیک کرده است:
- سوختبران کشته‌شده توسط نیروهای نظامی که بر اثر شلیک مستقیم، تعقیب‌وگریز، انفجار مین در مناطق مرزی و سایر اقدامات سرکوبگرانه جان خود را از دست داده‌اند.
- سوختبران کشته‌شده در سوانح که یا در اثر شدت جراحات ناشی از تصادف و واژگونی خودرو جان باخته‌اند، یا در آتش‌سوزی ناشی از انفجار سوخت زنده زنده در آتش سوخته‌اند.
- سوختبران بازداشت‌شده که اطلاعاتی از دستگیری آنها ذکر شده است. درباره برخی از این افراد، خبر آزادی‌شان نیز ثبت شده، اما کسانی که اطلاعاتی از سرنوشت نهایی‌شان در دسترس نبوده، همچنان در لیست بازداشت‌شدگان قرار گرفته‌اند.
بر اساس اطلاعات گردآوری‌شده، آمار نهایی به شرح زیر است:
دست‌کم 228 سوختبر کشته شده‌اند: که 61 نفر توسط نیروهای نظامی کشته و 167 نفر در سوانح جان باخته‌اند.
دست‌کم 114 سوختبر بازداشت شده‌اند.
دست‌کم 118 سوختبر مجروح یا مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته‌اند.
همچنین، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که حکومت ایران در مواردی از سوختبران بازداشت‌شده به‌عنوان ابزار فشار برای همکاری‌های امنیتی استفاده کرده است. این موضوع نیاز به بررسی‌های بیشتر و دقیق‌تری دارد. در میان بازداشت‌شدگان، برخی افراد اصالتاً اهل بلوچستان شرقی (پاکستان) بوده و نه بلوچستان غربی (ایران).
هدف کمپین حقوق بشر بلوچستان از گردآوری این گزارش، ارائه آماری دقیق از سرکوب، خشونت و فشارهایی است که بر سوختبران بلوچ تحمیل شده است.
لازم به ذکر است که این لیست شامل تعداد بسیار محدودی از سوختبران غیر بلوچ نیز می‌شود که در بلوچستان یا مناطق جداشده از بلوچستان، از جمله خراسان جنوبی، جنوب کرمان و شرق هرمزگان، سکونت دارند.
