روزنه rowzane خبری – تحلیلی
نشریه ژورنال شماره ۱۱۴۸– فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه
روز سه شنبه ۲۳ اکتبر، اول آبان، در یک رویداد بی‌سابقه چارلز سوم، پادشاه بریتانیا که بالاترین مقام کلیسای انگلستان است به همراه پاپ لئون در کلیسای سیستین واتیکان مراسم دعا برگزار کردند. از حدود پانصد سال پیش که هنری هشتم، پادشاه بریتانیا، از کلیسای رم جدا شد، این نخستین‌بار است که رهبران دو کلیسا با هم مراسم دعا برگزار می‌کنند.
سفر اخیر پادشاه چارلز سوم به واتیکان را می‌توان رویدادی دانست که در ظاهر رنگ و بوی معنویت دارد، اما در باطن حامل پیامی ژرف‌تر در عرصه سیاست و قدرت است. این دیدار با تأخیری ۵۰۰ ساله نه صرفاً یک آیین مذهبی، بلکه نمادی از دیپلماسی نرم سلطنت بریتانیاست؛ تلاشی برای بازسازی چهره‌ای اخلاقی و جهانی از تاج و تختی که در سال‌های اخیر زیر سایه بحران‌های درونی و انتقادات افکار عمومی قرار گرفته، قابل‌توضیح است.
از سوی دیگر، واتیکان نیز این دیدار را به‌مثابه فرصتی برای تأکید بر نقش وحدت‌آفرین خود در جهان مسیحیت تلقی می‌کند. پاپ با آغوش گشودن به‌سوی “پادشاه پروتستان”، در واقع چهره‌ای انعطاف‌پذیر و گفت‌وگومحور از کلیسای کاتولیک به نمایش می‌گذارد؛ چهره‌ای که می‌کوشد در جهانِ پرآشوب امروز، مرجع اخلاقی و معنوی میان ادیان و ملت‌ها باقی بماند.
در پسِ این صحنۀ آیینی، منافع سیاسی آشکاری نهفته است: لندن می‌خواهد پس از برگزیت، جایگاه خود را در اروپای قاره‌ای و عرصه دیپلماسی فرهنگی احیا کند؛ حضور در واتیکان یعنی بازگشت به قلب معنوی قاره‌ای که از آن جدا شده بود. این سفر همچنین تلاشی است برای احیای مشروعیت سلطنت و بازسازی تصویر پادشاه به‌عنوان چهره‌ای صلح‌طلب و متحدکننده، در زمانی که خاندان سلطنتی با رسوایی‌ها و فرسایش محبوبیت مواجه‌اند.
برای واتیکان نیز این دیدار فرصتی است برای تقویت نفوذ سیاسی خود در میان قدرت‌های غربی و نشان‌دادن اینکه کلیسا نه فقط “نگهبان ایمان” که بازیگری فعال در دیپلماسی جهانی است. همکاری در موضوعاتی چون محیط زیست و گفت‌وگوی ادیانی، پوششی اخلاقی برای تعاملاتی است که در نهایت بر مدار منافع زمینی می‌چرخند.
در ظاهر، این دیدار نماد نیایش و وحدت است، اما در عمق، نمایش ظریف قدرت، نفوذ و بازآفرینی منافع میان دو نهاد دیرینه‌سال ارتجاع مذهبی و سلطنتی می‌باشد. اینجا دعا بیشتر به گوش زمین می‌رسد تا آسمان، و نگاه‌ها نه به افلاک که به افق سیاست دوخته شده‌اند.
