BBC
شبکه تلویزیونی سیانان آمریکا گزارش داده که ایران پیشاپیش به آمریکا اطمینان داده بود که واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی منحصر به یک حمله تلافیجویانه است و آمریکا در نامهای به سازمان ملل اقدام به کشتن فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را توجیه کرده است.
سیانان در گزارشی در مورد واکنش دولت آن کشور به حمله به دو پایگاه نظامی ایالات متحده در عراق، گفته است که دولت ایران با استفاده از “دست کم سه مجرای پشت پرده” در طول روزهای گذشته به آمریکا اطلاع و اطمینان داده بود که به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی فقط به یک حمله علیه مراکز آمریکایی دست خواهد زد.
در این گزارش آمده است که یکی از مجاری مورد استفاده ایران سفارت سوئیس در تهران – حافط منافع ایالات متحده در ایران – بوده است. به گفته سیانان، ایران در این پیامها تاکید داشت که حمله به پایگاههای نظامی آمریکا در عراق “تنها واکنش آنهاست و بعد صبر خواهند کرد تا اقدام بعدی آمریکا را ببینند.”
سیانان میافزاید که ایالات متحده در پاسخ به این پیامها، که تا شامگاه چهارشنبه ادامه داشت، به اطلاع مقامات ایران رساند که کاملا آگاه است که حکومت ایران گروههای نیابتی خود در منطقه، از جمله حزبالله لبنان را کنترل میکند. این گزارش میافزاید که مقامات ایرانی در ابتدا کوشیدند از این موضوع شانه خالی کنند و گفتند که گروههای نیابتی در اختیار آنان نیستند اما دولت آمریکا قاطعانه گفت که این بهانه را نمیپذیرد.
سیانان در این گزارش مفصل که به چگونگی نظارت رئیس جمهوری و مشاوران ارشد او بر عملیات حمله ایران به پایگاههای نظامی آمریکا و تصمیمگیری در مورد واکنش به آن اختصاص دارد، گفته است که تصمیم بر این بود که اگر در این عملیات حتی یک آمریکایی کشته شود، ایالات متحده به اقداماتی تندی علیه ایران دست خواهد زد.
به گفته سیانان، مقامات آمریکایی از ساعاتی قبل از اقدام ایران به حمله موشکی به دو پایگاه آمریکایی در عراق آگاهی داشتند و تحولات مربوط به آن را دنبال میکردند. این شبکه نوشته است که آنان از اینکه ایران تعداد محدودی موشک به سوی پایگاه شلیک کرد متعجب شدند. در گزارشهای خبری، تصاویری از قطعات چند موشک ایرانی هم منتشر شده که ظاهرا به هدف نرسیده و در مناطق دور از پایگاههای آمریکایی به زمین اصابت کرده بودند.
این شبکه که منبع گزارش خود را مقامات ارشد در تشکیلات حکومتی ایالات متحده معرفی کرده میافزاید که با مشخص شدن اینکه حملات ایران هیچ تلفاتی نداشته، رئیس جمهوری تصمیم گرفت این اقدام را به منزله “کوتاه آمدن” ایران بداند و در واکنش به آن، تنها به وضع تحریمهای جدید اکتفا کند.
این گزارش میافزاید که مقامات ارشد حکومتی از جمله نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان از حزب دموکرات و سایر اعضای ارشد حزب در کنگره در جریان تحولات منتهی به حمله موشکی ایران قرار داشتند.
شامگاه گذشته، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در واکنش به حمله موشکی به دو پایگاه آن کشور در عراق سخنانی را خطاب به ملت آمریکا ایراد کرد. وی با تائید این که حملات موشکی ایران تلفاتی در برنداشته گفت که هرگز اجازه نخواهد داد که ایران به “سلاح اتمی” دست یابد.
او گفته است که در واکنش به این حمله، تحریمهای جدیدی را علیه ایران به اجرا خواهد گذاشت.
نامههای آمریکا و ایران به سازمان ملل: دفاع از خود
در خبری دیگر در مورد تحولات اخیر در روابط ایران و آمریکا، خبرگزاری رویترز از ارسال نامه ایالات متحده به سازمان ملل در مورد عملیات کشتن قاسم سلیمانی خبر داده است.
براساس این گزارش، کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل در نامه خود به شورای امنیت گفته است که کشتن قاسم سلیمانی اقدام به “دفاع از خود” و هدف از آن حفاظت از شهروندان و منافع آمریکا در منطقه خاورمیانه بوده است.
وی افزوده است که ایالات متحده مصمم است که برای دفاع از خود در خاورمیانه “به هر اقدام مقتضی” دست بزند.
در نامه خانم کرافت در عین حال بر تمایل آمریکا به تامین صلح تاکید شده و آمده است که ایالات متحده “آمادگی دارد تا بدون هیچ پیش شرطی به مذاکرات جدی با ایران بپردازد با این هدف که بتواند مانع از آن شود که تشدید بحران توسط رژیم ایران باعث به مخاطره افتادن بیشتر امینت و صلح جهانی شود.”
نماینده آمریکا در نامه خود توضیح داده است که دولت متبوع او عملیات کشتن قاسم سلیمانی را با استناد به اصل ٥١ منشور ملل متحد در مورد دفاع از خود موجه میداند. وی افزوده است که “ایالات متحده آمادگی کامل دارد تا به منظور ادامه حراست از شهروندان و منافع خود در منطقه به هرگونه اقدام دیگری که لازم باشد دست بزند.”
اصل ٥١ منشور ملل متحد از کشورهای عضو میخواهد تا در مورد هرگونه اقدامی در راستای “دفاع از خود” این موضوع را فورا به شورای امنیت گزارش دهند.
به گفته رویترز، ایالات متحده عملیات علیه نیروهای داعش در سوریه در سال ٢٠١٤ را با استناد به همین اصل به اجرا گذاشت.
همچنین، مجید تخت روانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامهای که شامگاه گذشته به دبیرکل سازمان و رئیس دورهای شورای امنیت ارسال داشت، حمله موشکی به پایگاههای نظامی آمریکا در عراق را مطابق اصل حق دفاع از خود دانست.
به گزارش ایرنا، وی روز گذشته و پیش از حمله موشکی ایران به پایگاههای نظامی آمریکا هم در نامهای انتقام از خون فرمانده سپاه قدس را “حق ذاتی دفاع از خود” خوانده و همچنین گفته بود ایران برای گفتگو و همکاری با کشورهای منطقه جهت کاهش تنش آمادگی دارد.
هفته گذشته، قاسم سلیمانی و یکی از رهبران گروههای حشد الشعبی عراق پس از ورود از سوریه به عراق هدف حمله پهپادهای آمریکایی قرار گرفتند و همراه چند نفر دیگر کشته شدند. این اقدام باعث تشدید تنش بین ایالات متحده و ایران شد.
روز گذشته و ساعاتی پس از حمله موشکی ایران، آیتالله علی خامنهای در سخنانی در تهران این حمله را “سیلی” به آمریکا توصیف کرد و گفت که ایالات متحده باید از منطقه برود. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز در این مورد اظهاراتی مشابه کرده بود.