قربانیان خاموش آلودگی هوا- حمید دائمی

کارگر کمونیست ۸۶۹

کارگر کارگاهی- حمید دائمی

آلودگی محیط زیست پدیده ای است که با ظهور صنایع و توسعه آن در نظام سرمایه داری هر روز پیچیده تر و گسترده تر می شود و دامنه آن از طبیعت و حیات کل موجودات در زمین به محیط زیست انسانی و به شهرها و خانه ها نفوذ کرده است. این مقوله امروزه مسئله همه فعالان زیست محیطی و معضل زیستی آحاد مردم در جهان شده است. گرچه قدرت های بزرگ صنعتی مسئولیت این تخریب محیط زیست را گردن نگرفته اند اما این گزاره که انسان عامل تخریب محیط زیست است تغییر کرده و امروزه همگان می دانند که عامل اصلی همه این تخریب ها و کلا، مانع حیات انسان و همه موجودات در کره زمین؛ سرمایه داری حاکم و دولت ها بعنوان کاربدستان این سیستم است.

نکته قابل توجه اینجاست که آلودگی هوا در ایران  به یک فاجعه تکان دهنده تبدیل شده است. بحث بر سر مازوت سوزی و این ماده خطرناک برای جان و زندگی مردم است. بویژه در این چند ماهه آلودگی و مسمومیت هوا به حدی رسیده است که بطور متوالی از سوی خود دولت مدارس و ادارات و فعالیت شهرها در سطح سراسری  تعطیل و وضعیت خطری و قرمز اعلام گردیده است.  به  این لحاظ شهرهایی چون تهران و اراک و  شهرهای مختلف در خوزستان بحرانی ترین وضعیت را داشته است. از جمله پژمان‌ بختیاری‌نیا معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور در نشستی خبری طی اظهاراتی  از اینکه  از هر پنج مرگ‌ در کلانشهر اهواز یک مورد منتسب به آلودگی هوا است و در سه تا چهار سال اخیر به طور متوسط یکهزار در اثر آلودگی هوا جانباخته اند خبر داد.  ظفرقندی وزیر بهداشت نیز طی سخنانی به مرگ ۵۰ هزار تن از هموطنانمان در سال ۱۴۰۲ در اثر آلودگی هوا اشاره کرد. این آمار و اخبار گوشه ای از ابعاد این جنایت را نشان میدهد و مسبب آن خود حکومت است.   در اعتراض به همین موضوع است که امروز شهر اراک بخاطر مازوت سوزی در نیروگاهها با فریاد مازوت سوزی جنایت است به یک کانون داغ اعتراضات تبدیل شده است.

 آلودگی ها و بویژه آلودگی هوا بر تنفس و زندگی همه موجودات و انسان ها در کره زمین اثر دارد. اما بخش هایی از آحاد بیشتر از آن اثر گرفته و آسیب می بینند. از جمله اثرات آلودگی بر اقتصاد و زندگی شهری بسیاری از اقشار جامعه مقوله بسیار گسترده ای است و برای پرداختن به آن می بایست وقت و انرژی بیشتری صرف کرد. در این نوشته میکوشم به یکی از آسیب ترین بخش این جماعت در حد کلی اشاراتی داشته باشم.

 کودکان کار قربانیان خاموش  آلودگی هوا

قبل از هر چیز می داینم که آلودگی هوا علاوه ‌بر سیستم تنفسی، اثرات قابل‌ توجهی بر سیستم قلبی‌عروقی دارد. مواجهه طولانی‌مدت با آلاینده‌ها می‌تواند با ایجاد التهاب در رگ‌ها و افزایش استرس اکسیداتیو، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی از جمله سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. وجود آلاینده هایی نظیر ازن- بیش از حد مجاز- و سرب و دی اکسید کربن و نانو ذرات در هوا، عامل بیماری- سرطان ها و از جمله سرطان خون- و مرگ و میر بسیاری از انسان ها می شود. در این میان آمار کشتار کودکان بدلیل آلودگی از همه وحشتناک تر و غم انگیز تر است.

براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت آلودگی هوای آزاد و هوای داخل سالیانه منجر به بیش از ۷ میلیون مرگ زودرس در جهان می‌شود. در واقع از هر ۹ مرگ در جهان، یک مرگ منتسب به آلودگی هوا است. طبق آمار و اطلاعات سازمان بهداشت جهانی حدود ۹۹ درصد از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آن‌ها سطح آلودگی هوا (غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵) بالاتر از رهنمود سازمان جهانی بهداشت (۵ میکروگرم در متر مکعب) است. (خبرگزاری ایمنا)

در ادامه گزارش ایمنا آمده است: ” آلودگی هوا سالانه سبب بیش از ۷۰۰ هزار مرگ منتسب در کودکان زیر پنج سال در جهان می‌شود …” “… در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۵ درصد از کل مرگ و میرها در کودکان زیر پنج سال مربوط به آلودگی هوا است …”

“… همچنین در کشورهای افغانستان، بنگلادش و هند بیش از ۴۰ درصد از تمام مرگ و میر ناشی از عفونت تحتانی دستگاه تنفسی در کودکان زیر پنج سال به آلودگی هوا نسبت داده می‌شود و به طور میانگین در جهان نرخ مرگ به علت عفونت دستگاه تحتانی تنفس منتسب به آلودگی هوا از سال ۲۰۰۰ به طور تقریبی ۵۳ درصد افزایش داشته است …”.

در همین گزارش آمده است: “بسیاری از اثرات مضر آلودگی هوا در کودکانی که در مناطقی زندگی می‌کنند که از نظر اجتماعی یا اقتصادی ضعیف هستند، شدیدتر است. در برخی از کشورهای آفریقایی و آسیایی نظیر هند، بنگلادش، اتیوپی و نیجریه از هر سه مرگ و میر ناشی از عفونت دستگاه تحتانی تنفس در کودکان زیر پنج سال، به طور تقریبی یک نفر با آلودگی هوا مرتبط است”.

این آمار نمونه ای مختصر از آمار بزرگتری است – که به عمد توسط دولت ها پنهان شده و یا بدلیل محدودیت های تکنولوژیکی و انسانی محدود شده است- که در مناطق محروم و در حال توسعه بدست آمده و هنوز اجزاء مهمی از آن ناپیداست. یکی از این موارد که عمدتا مسکوت گذاشته می شود؛ وضعیت کودکانی است که در مراکز کار و تولید از آنان بهره می کشند. کودکان کار در سراسر جهان از عمده اقشاری هستند که به علت آلودگی هوا در محیط های کاری آسیب های بسیار جدی می بینند و جالب آنکه در هیچ معادله و آماری از میزان و شدت این آسیب ها و همچنین سیاست و برنامه ای برای رفع آن نه در حال اجرا و نه اساسا در دستور کار دولت ها و سرمایه جهانی است. نگاهی به ابعاد این جنایت داشته باشیم.

مسائل و مشکلاتی که کودکان تنها از ناحیه آسیب های تنفسی می بینند، معادل مشکلاتی است که از بابت سوء تغذیه، حوادث حین کار و حوادث طبیعی بر آنان عارض می شود. عوارض آلودگی هوا برای کودکان مشکلات گوارشی مثل تهوع، دل درد، استفراغ و اسهال را به همراه دارد.

آلودگی هوا حتی جنین را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است آلودگی هوا برای کودکان در مقایسه با بسیاری از بیماری‌های ویروسی و عفونی به‌مراتب خطرناک‌تر است و هرچه کودک در سنین پایین‌تری باشد، این خطر تهدید جدی‌تری به حساب می‌آید. مجموع آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا برای کودکان می‌تواند باعث به‌خطر‌افتادن سلامتی آن‌ها هم در سنین کم هم در دوران بزرگ‌سالی شود.

کودکان کار که در خیابان ها و محیط های کاری با مواد شیمیایی و آلاینده هوا وجود دارد، سر و کار پیدا میکنند، بیشتر در معرض خطرات و بیماری های تنفسی و مغزی هستند. از مرگ و میر این کودکان آماری – حتی در سطح جهانی- وجود ندارد. اما معمولا ابتلا به بیماری های تنفسی و مشکلات ناشی از آن که ضعف سیستم تنفسی، آسم، سرطان خون و دیگر موارد نتیجه محتوم شرایطی است که کودکان به واسطه حضور در محیط های آلوده کار و بخصوص خیابان ها به آن دچار می شوند.

چاره چیست؟ با توجه به مواردی که برشمردیم و آسیب پذیری حتمی کودکان از آلودگی هوا و محیط زیست، دور کردن کودکان از کار و پایان دادن به بهره کشی از کودکان به همان درجه مهم است که پایان دادن به آلودگی هوا و محیط زیست مهم است. وظیفه حمایت و ایمن سازی محیط زیست کودکان به عهده بزرگترها و جامعه است. حال آنکه در مقابل ما سیستمی حاکم است که کمترین اهمیتی نه تنها به کودکان که به هیچ موجود زنده ای قائل نیست.

در نتیجه ما چاره ای جز پایان دادن به عمر ننگین سرمایه دزدسالار حاکم نداریم که آلوده کردن هوا و بی توجهی به حیات انسان و طبیعت بخشی از ماهیت کثیف و آسیب زای آن است.

خوشبختانه در ماه های اخیر اعتراضات و تجمعات مردمی زیادی در برخی از شهرها در مقابل آلوده سازی عمدی هوا توسط  حاکمان جنایت کار برگزار شده است. همانطور که اشاره کردم در شهر اراک  مردم با صدای رسا فریاد می زنند ” وزیر نفت و نیرو، استعفاء، استعفاء” پیشتاز چنین اعتراضاتی هستند. این تحرکات را باید ادامه داد تا زمانی که این جنایتکاران را بزیر کشید. ما برای دست یابی به هوای سالم و محیط زیست مناسب کودکان مان و همه انسان های اسیر در چنگال این قاتلان کودک کش؛ چاره ای جز سرنگونی کل بساط جمهوری دزدان سرمایه اسلامی نداریم.

کارگران و همه مزدبگیران! بخاطر کودکان مان هم که شده و برای تحقق خواست ها و مطالبات انسانی مندرج در منشورهای انقلاب زن زندگی آزادی، با ایجاد شوراها و جمع های همکاری و همراهی با دیگر مبارزان و مطالبه گران؛ معلمان، بازنشستگان و کارگران نفت که هم اکنون در میدان هستند، با اعتراضات و اعتصابات سراسری به عمر ننگین رژیم پایان دهیم.

هوای پاک و زندگی انسانی، حق مسلم ماست

مرگ بر رژیم جنایتکاران سرمایه

زنده باد انقلاب زن زندگی آزادی