مادر در طوفان آمد, از مادر ماکسیم گورکی تا مادر زمانه ی ما

ح. ا. ن. (گردباد سر به هوا)
مادری بی سواد فرزندی را می زاید و تربیت می کند از جنس زمانه. وبلاگ نویسی اجتماعی که نوشته های اعتراضیش باعث مرگش می شود و از مرگ او مادری زاده می شود که به شمایل چرخان و ستاره ی رخشان رسانه های نو و شبکه های اجتماعی مبدل می شود.
چرخه ی روایی عجیبی ست که اگر آن را لمس نمی کردیم و به عینیت نمی دیدیم باورناپذیر و اعراق آمیز می نمود. به همان باورناپذیری روایت، کنش و سرنوشت ِ شخصیت های رمان مادر اثر ماکسیم گورکی که علی رغم شاهکار رئالیسم سوسیالیستی بودنش به شدت غیر رئال می نمود.

گوهر عشقی شمایل شکسته ی دوران ماست. دورانی واپاشیده که شیرازه ی آن دررفته است و عنقریب از هم می گسلد و فرومی ریزد.
گوهر عشقی تناقض عجیب دوران ماست. شخصی بی سواد که به آیکون رسانه ای شبکه های اجتماعی به مثابه محل تولید و گردش اطلاعات غیر رسمی مردم و جامعه مبدل شده است. این رسانه ها آخرین دستاورد تکنولوژی ها و دانش نو پدید هستند. دانشی که معنای سواد را تغییر داده است. و تعریف سواد و بی سوادی را متحول کرده است تا نوع دیگری از سواد را براورد که صرفا سواد خواندن و نوشتن و مبتنی بر مدارج و مدارک رسمی و آکادمیک نیست. از انواع مهم این سواد جدید سواد اجتماعی و عاطفی است.

“عشقی، گوهر ِ سواد ِ اجتماعی و عاطفی دوران ماست.” طلیعه ی ظهور این نوع سواد، گویی معادل غروب و افول سواد رسمی و علمی و جایگاه و ضرورت آن در جهان آینده است. امروز نه روشنفکران و دانشگاه رفتگان و تحصیل کردگان بلکه “مادری بی سواد” شمایل دوران ماست. و این طلیعه ی طلوع روزی دیگر و دواران دیگری ست که در حال برامدن و ساخته شدن است.

گوهر عشقی با قامتی شکسته امروز مظهر اصرار بر مطالبه، سماجت در حق خواهی و عدالت جویی یک ملت مظلوم است و از این منظر نماد سواد اجتماعی دوران ما ست.
گوهر عشقی با روحی رنجور مطالبه گر و خونخواه جگرگوشه ی خود و “سیاوش زمانه” ی ما ست و از این نظر هم نماد سواد عاطفی است.
“گوهر مادر دوران است” که روایت گورکی را عینیت رئال بخشیده است. کاش گورکی زنده بود، به ملاقات گوهر می آمد و دست گوهر را می بوسید!
گوهر مادر دوران است که ققنوس وار زمانه ی دیگری را خواهد زاد.
افتخار ی ست برای همه ی ما که در “زمانه ی گوهر” زندگی می کنیم.

*
به افتخار گوهر منتشر کنید.