نگاهی به اعتراضات کارگری در ۱۴۰۳- گفت‌وگو با شهلا دانشفر

مندرج در ژورنال شماره ۹۹۰ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

سوسن صابری: در سال ۱۴۰۳ هر روز شاهد اعتصاب و تجمع و راهپیمایی کارگران معترض در نقاط مختلف ایران بوده‌ایم. در یک نگاه کوتاه نقاط مثبت و پیشروی‌ها و همچنین ضعف‌های این اعتراضات و کلاً جنبش کارگری در این سال را چطور ارزیابی می‌کنید؟

شهلا دانشفر: سال ۱۴۰۳ به لحاظ معیشتی سالی سخت و دشوار برای کارگران و مردم در ایران بود. سال تشدید سرکوبگری‌های حکومت و اعدام‌های گسترده در هراس از سر بلند کردن قدرتمندتر انقلاب زن زندگی آزادی بود. و در مقابل سال ۱۴۰۳ یکی از پُرتحرک‌ترین اعتراضات کارگری در متن فضای انقلابی جامعه بود.

حکومت بدنبال شکستهای سختش در منطقه و فلج شدن اقتصادی اش بشدت در هم ریخته است. در نزاع‌هایشان از شکست‌هایشان در منطقه و در مقابل مردم سخن می‌گویند. در مقابل، مردم خود را در موقعیت قوی‌تری می‌بینند و اعتراضات کارگری و مردمی ابعادی گسترده‌تر، عمیق‌تر و رادیکال‌تر بخود می‌گیرد.

سال ۱۴۰۳ سال سربلند کردن جنبشی قدرتمند و اجتماعی بر سر معیشت و رفاه بود که جنبش کارگری یک ستون مهمش است. با آماری تقریبی سال گذشته شاهد بیش از سه هزار حرکت اعتراضی کارگری علیه فقر، بی تامینی، اختلاس‌ها و سرکوبگری‌های حاکم بودیم. کانون‌های داغ آن کارگران نفت، بازنشستگان، پرستاران، معلمان، کارگران معادن و بسیاری از مراکز دیگر کارگری بود. اعتراضات در نفت بخش‌های مختلف آن و بازنشستگان نفتی را فرا گرفته و بسوی سراسری شدن می‌رود. نقش هزاران کارگر ارکان ثالث برجسته است و تجمعات بزرگ آنان همراه با راهپیمایی و حضور خانواده‌ها فضای اعتراض در نفت را به لحاظ کیفی متحول کرده و بر جنبش کارگری تاثیر گذاشته است.

کارگران نفت و نیز پرستاران در اعتراض به مصوبه مزدی حقارت بار شورایعالی کار مبنی بر تعیین حداقل مزد ده میلیونی اولتیماتوم به اعتراضات گسترده‌تر داده‌اند. بازنشستگان با تجمعات پرشور هفتگی و سراسری بر فضای اعتراضی در بسیاری از شهرها تاثیر گذاشته، در دفاع از دستاوردهای انقلاب نقش آفرین بوده و با فریاد “اتحاد اتحاد علیه فقر و فساد ” پرچم اتحاد مبارزاتی را برافراشته‌اند و خود با تجمعات مشترک و بزرگ الگو بوده‌اند.

گسترش اتحاد اکتیویستهای بخش‌های مختلف کارگری و اجتماعی بر سر معیشت و علیه سرکوبگری‌های حکومت نقطه امید خوبی برای گسترش اعتراضات کارگری و کل جامعه است. بیانیه‌های مشترک کارگری و اجتماعی و گردهمایی بخش‌های مختلف آنها در روز جهانی زن نمادهای بارز آنست. اما کافی نیست و سراسری نبودن این اتحاد، یک کمبود در قدرتمندتر شدن جنبش کارگری و حرکت سریع‌تر آن به‌سوی اعتصابات سراسری و تأثیرگذاری کیفی بر فضای جامعه است.

سوسن صابری: باتوجه‌به ارزیابی‌تان از جنبش کارگری در اوضاع سیاسی کنونی، فعالین و رهبران مبارزات کارگری چه اقداماتی را باید برای تقویت نقاط مثبت و برطرف‌کردن نقاط ضعف جنبش در دستور خود بگذارند؟

شهلا دانشفر: ما همواره بر اتحاد فعالین و اکتیویستهای کارگری و اجتماعی برای پیشروی بیشتر انقلاب و شکل‌دهی شبکه‌های سراسری مبارزاتی آنها در عرصه‌های مختلف تأکید کرده‌ایم. امروز هم زمینه‌های اجتماعی و توازن قوا برای آن فراهم است و هم ضروری و حیاتی است. در سطح بیانیه‌ها و بعضاً فراخوان‌های اعتراض مشترک در سطح محلی شاهد شکل‌گیری چنین اتحادی هستیم. می‌شود و باید این را گسترش داد و دراین‌رابطه فعالین و رهبران کارگری نقش مهمی دارند. بیانیه‌های مشترک، منشوری چون خواست‌های حداقلی بیست تشکل مضمون چنین اتحاد و اجماع نظری را فراهم کرده و همین توافقات می‌تواند محورهای شکل‌گیری اتحادی گسترده‌تر باشد. می‌شود الگوی تجمعات مشترک بازنشستگان در کرمانشاه را در همه شهرها تکثیر کرد. می‌شود الگوی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان را در تمام بخش‌های مبارزتی بکار گرفت و شبکه‌های سراسری اعتراضی را شکل داد. می‌شود شوراهای اعتراضی ای که هم اکنون در نفت شکل‌گرفته‌اند را در همه بخش‌های دیگرش تکثیر کرد و شورای هماهنگی سراسری مبارزاتی را به‌عنوان چتری برای متحد کردن همه این تشکل‌ها شکل داد. انجام هرکدام از آنها گامی در جهت تقویت و گسترش اعتراضات کارگری و جنبش بر سر معیشت و فراهم‌شدن بستر برای اعتصابات سراسری خواهد بود و بدون شک بر اعتراضات مردمی در کف خیابان قدرت می‌بخشد.