هلاکت رئیسی و تأثیرات روانی و سیاسی – دیلا روژمان

مندرج در ژورنال شماره ۷۳۶ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

مرگ ابراهیم رئیسی واکنش‌های احساسی متفاوتی در بین مردم ایجاد کرده است. عده‌ای قلیل از حکومتی‌ها غرق در اندوه‌اند، درحالی‌که بخش وسیعی از جامعه با نوعی از آسودگی، خوشحالی و امید مواجه شده‌اند.

کسانی که در سوگ مرگ رئیسی نشسته‌اند، افرادی هم‌هویت و همسو با سیاست‌های او هستند، این افراد باتجربه بحران هویت وجودی، با احساسی عمیق از سردرگمی و آسیب‌پذیری روبرو شدند. در مقابل، اکثریت جامعه، با مرگ رئیسی احساسی از خوشحالی، آسودگی و امید را تجربه می‌کنند. حتی اگر مرگ یک نفر از هزاران جنایت‌کار جمهوری اسلامی را کافی ندانند!

حاکمیت استبدادی اغلب احساسات درماندگی، استرس و اضطراب مزمن را تشدید می‌کند. جنایت‌کارانی مانند رئیسی که بر مسند قدرت نشسته‌اند، تداعی‌گر این احساسات منفی‌اند. مرگ آنان، به معنای آسودگی از این احساسات است و به عبارتی “پیروزی نمادین” محسوب می‌شود. پیروزی‌های نمادین علیه دیکتاتورها، پیروزی‌هایی است که ممکن است بلافاصله ساختار قدرت را تغییر ندهند، اما نقش حیاتی در مبارزه گسترده‌تر برای آزادی و عدالت دارند و به‌عنوان نمادهای قدرتمند مقاومت، امید و روح تسلیم‌ناپذیر انسانی، عمل می‌کنند. پیروزی‌های نمادین به طرق مختلف بر جنبش‌های عدالت‌خواهی تأثیر می‌گذارند.

این پیروزی‌ها اغلب توجه بین‌المللی را به رژیم‌های سرکوبگر جلب می‌کنند، نقض حقوق بشر را برجسته می‌کنند و همبستگی جهانی را با جوامع تحت ستم، تقویت می‌کنند. همه جهان این روزها شاهد شادی و جشن ایرانیان دادخواه هستند و رئیسی را با لقب “جلاد تهران” نام می‌برند و از جنایت “هیئت مرگ” آگاه می‌شوند. افزایش توجه و آگاهی، به افزایش پوشش رسانه‌ای و فشار بر دولت‌های استبدادی و تقویت صدای فعالان می‌انجامد.

پیروزی‌های نمادین می‌توانند شجاعت و انگیزه را در جمعیت تحت ستم توسعه دهند. این انگیزه برای ادامه مقاومت و گسترش اعتراض پایدارتر برای دادخواهان، ضروری است. افراد با انگیزه و انرژی حاصل از پیروزی‌های نمادین می‌توانند در ساخت جنبش‌های مقاومتی مقتدرانه‌تر و سازمان‌یافته‌تر همراه شوند و گروه‌های مخالف متنوع را در اطراف اهداف مشترک متحد کنند چرا که در چنین شرایطی هیجانات مشابهی را فارغ از اختلافات تجربه می‌کنند.

این پیروزی‌ها در حافظه فرهنگی و تاریخی جوامع باقی می‌مانند و به نسل‌های آینده به‌منظور ادامه مبارزه برای آزادی الهام می‌بخشند و در نهایت، پیروزی‌های کوچک یا حتی نمادین، قدرت مردمی را بالا خواهد برد و به تغییر اساسی، سقوط دیکتاتوری، شکل‌گیری عدالت و تحقق آزادی خواهد انجامید.