رادیو آمریکا:تصمیم ترامپ به خروج از توافق جامع هستهای ایران در روز سه شنبه، با واکنشهای متفاوت متحدان آمریکا روبرو شد و مورد استقبال رقبای منطقهای ایران در منطقه مانند اسرائیل و عربستان سعودی قرار گرفت، اما قدرتهای اروپایی از آن انتقاد کردند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بعد از ظهر سهشنبه ۸ مه ۲۰۱۸ به وقت محلی در سخنانی در کاخ سفید رسما اعلام کرد واشنگتن از توافقی که آن را معیوب خواند خارج خواهد شد. وی سپس فرمان خروج ایالات متحده از توافق ۲۰۱۵ با ایران را امضا کرد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نخستین رهبر یک کشور خارجی بود که از این تصمیم استقبال کرد و ضمن «جسورانه» خواندن آن گفت، از پرزیدنت ترامپ برای این تصمیم که گامی برای حمایت از صلح جهانی و مقابله با اقدامات مخرب ایران است، تشکر میکنم.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، فدریکا موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا برجام را از ارکان امنیت بین الملل دانست و از امضاکنندگان توافق خواست آن را محترم بشمارند. وی افزود اتحادیه اروپا بر مبنای منافع امنیتی خود عمل خواهد کرد.
دفتر ریاست جمهوری فرانسه نیز ضمن ابراز تأسف از تصمیم واشنگتن، آن را تهدیدی علیه تلاشهای جهانی برای مهار تسلیحات هستهای خواند و گفت امانوئل ماکرون با صدر اعظم آلمان و نخست وزیر بریتانیا در مورد گامهای بعدی در گفتوگوست.
آقای ماکرون همچنین در توئیتی نوشت، «رژیم عدم تکثیر (تسلیحات) هستهای در معرض خطر قرار گرفته است.»
اندکی بعد، سران فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیهای مشترک از ایران خواستند خویشتن داری خود را حفظ کرده و به اجرای تعهدات خود طبق مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از جمله همکاری با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، ادامه دهد.
خبرگزاری رویترز نیز از استقبال ریاض از تصمیم پرزیدنت ترامپ خبر داد و به نقل از وزارت خارجه عربستان سعودی نوشت، «ایران از منافع اقتصادی ناشی از لغو تحریمها برای ادامه فعالیتهای بیثبات ساز خود در منطقه استفاده کرده است، به ویژه برای توسعه برنامه موشکی بالیستیک و حمایت از گروه های تروریستی در منطقه.»
وزارت خارجه امارات متحده عربی هم اعلام کرد از تصمیم پرزیدنت ترامپ برای خروج از برجام و از سیاستهای او در برابر تهران حمایت میکند و خواستار حمایت جامعه بین المللی از موضع دولت آمریکا برای رها ساختن خاور میانه از سلاحهای هستهای شد.
****************
رادیو آلمان: آلمان، فرانسه و بریتانیا: به برجام متعند میمانیم
[ساعت ۲۲:۰۰]: آلمان، فرانسه و بریتانیا در بیانیه مشترکی ایران را فراخواندند که به رغم خروج آمریکا از برجام در این توافق باقی بماند. در این بیانیه که به امضای آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، ترزای می، نخستوزیر بریتانیا و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه رسیده است، سه کشور از تهران خواستهاند که با درنگ و طمانینه نسبت به تصمیم آمریکا واکنش نشان دهد. آنها همچنین ایران را فراخواندهاند که کماکان به تعهداتش پایدار بماند و همزمان به تقاضاهای بازرسی آژانس اتمی موافقت کند.
سه کشور سپس از ادامه تعهد خود به برجام سخن گفتهاند: «ما همچنان خود را موظف میبینیم که برای اجرای برجام تلاش کنیم و با همه طرفهای دیگر این توافق همکاری خواهیم کرد تا این توافق حفظ شود.» سه کشور تعهد دادهاند که امتیازات اقتصادی به سود مردم ایران که در توافق درج است را نیز حفظ کنند.
در بیانیه سر رهبر اشارهای به این که تعهد سه کشور چه معنایی برای شرکتهای آنها خواهد داشت نشده است.
اندکی پیشتر ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، از شرکتهای این کشور خواست که فعالیتهای خود در ایران را کاهش دهند.
دولت بریتانیا اعلام کرده است که رهبران سه کشور قبل از صدور بیانیه تلفنی با یکدیگر صحبت کردهاند.
در توافق برجام که سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) به امضا رسید ایران به محدودسازی برنامه هستهای خود و امتناع از ساخت بمب اتمی متعهد شد. در برابر کشورهای غربی تعهد کردند که به تحریمها علیه این کشور پایان دهند و به عادیسازی روابط اقتصادی با آن رو بیاورند.
بیانیه اوباما: آمریکا در برابر دو تصمیم خطرناک
[ساعت ۲۱:۴۵]: باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام به شدت انتقاد کرد. اوباما گفت، من بر این نظرم که به خطر انداختن برجام بدون آنکه هیچگونه دلیلی بر نقض آن از سوی ایران وجود داشته، اشتباه بزرگی است.
اواما افزود بدون توافق هستهای ایالات متحده آمریکا در برابر این تصمیم خطرناک قرار خواهد کرد که یا ایران مجهز به سلاح هستهای را بپذیرد و یا اینکه جنگ دیگری را در خاورمیانه آغاز کند.
استقبال عربستان از تصمیم ترامپ
[ساعت ۲۱:۴۰]: عربستان سعودی از خروج آمریکا از توافق هستهای ایران (برجام) استقبال کرد.
به گزارش شبکه العربیه، وابسته به عربستان، دولت ریاض در بیانیهای نوشته است: «پادشاهی عربی سعودی از گامهایی که دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا درباره خروج ایالات متحده از توافق هستهای اعلام کرد و اقدامش در از سرگیری تحریمهای اقتصادی علیه ایران که پیشتر برپایه توافق تعلیق شده بود، استقبال میکند».
در بیانیه دولت عربستان همچنین ادعا شده است: «ایران از درآمدهای اقتصادی ناشی از لغو تحریمها برای ادامه فعالیتهای برهمزننده ثبات در منطقه استفاده کرد. به ویژه اینکه موشکهای بالستیک خود را توسعه داد و از این درآمدها برای حمایت از گروههای تروریستی همچون حزبالله و شبهنظامیان حوثی بهره برد، گروههایی که با استفاده از تجهیزاتی که ایران در اختیارشان قرار داد، با هدف قرار دادن غیرنظامیان در سعودی و یمن و تعرض پی در پی به گذرگاههای دریانوردی استفاده کردند که نقض صریح قطعنامههای شورای امنیت است».
ابراز تاسف آنتونی گوترش
[ساعت ۲۱:۳۵]: آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل از سایر کشورهای عضو برجام خواست که به این توافق پایبند بمانند. او عمیقا از تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق ابراز تاسف کرد.
حمایت امارات از ترامپ
[ساعت ۲۱:۳۰]: امارات متحده عربی اعلام کرد که از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام حمایت میکند
انتقاد ترکیه
[ساعت ۲۱:۳۰]: سخنگوی اردوغان: تصمیم آمریکا به خروج از برجام به بیثباتی و تنش بیشتر منجر میشود. نیهات زیپکچی، وزیر اقتصاد ترکیه هم گفته است که تا حد ممکن به مناسبات اقتصادی با ایران پایبند میمانیم و در این زمینه به کسی پاسخگو نیستیم.
واکنش مدیر بخش اروپای مرکزی دوستان اروپا به تصمیم ترامپ
[ساعت ۲۱:۳۰]: شادا اسلام، مدیر بخش اروپای مرکزی دوستان اروپا در بروکسل، در واکنش به تصمیم ترامپ برای خروج از برجام گفت: اقدام ترامپ ضربه دیگری به روابط آمریکا و اروپا است. تصمیمات او در باره تغییرات آب و هوایی، افزایش تعرفه بر واردات فولاد و شناسایی اورشلیم به عنوان پایتخت اسراییل، به خوبی تفاوت دیدگاه اروپا و آمریکا به جهان را به نمایش می گذارد. اقدام ترامپ همچنین بیحرمتی شخصی به سه سیاستمدار اروپایی است که اخیرا در واشنگتن بودند: امانویل ماکرون رییس جمهوری فرانسه، انگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و بوریس جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیا، بازسازی روابط ایران و امریکا به زمان، تلاش و انرژی بسیاری نیاز دارد و به نظر می رسد که اشتیاق چندانی در طرف اروپایی دیده شود.
انتقاد برنده نوبل صلح ۲۰۱۷ از تصمیم ترامپ
[ساعت ۲۱:۲۵]: “آیکان” (ICAN)، کمپین بینالمللی برای ممنوعیت سلاح هستهای، که برنده سال ۲۰۱۷ نوبل صلح بود، تصمیم ترامپ برای خروج از برجام را “غیرمسئولانه” خواند. این نهاد صلحدوست در انتقاد از ترامپ گفت: «ترامپ یک قرارداد عملکننده را نابود کرد و با این اقدام ضربه شدیدی اعتبار آمریکا به عنوان طرف قرارداد و شریک دیپلماتیک وارد آورد.»
نظر سفیر جدید آمریکا در آلمان
[ساعت ۲۱:۲۰]: ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان در توئیتری نوشت که شرکتهای آلمانی باید هر چه سریعتر فعالیتهای خود در ایران را کاهش دهند.