روزنه rowzane خبری – تحلیلی
روزنامه شهروند:بدرقه «تنگدستی»
معاون رفاه اجتماعی وزیر کار در گفت‌وگو با «شهروند»، از افزایش ١٦ تا ٥٠درصدی مستمری مددجویان سازمان بهزیستی و کمیته امداد خبر می‌دهد امسال بیش از ٢٠درصد حقوق افراد کم‌درآمد افزایش می‌یابد
چشم‌شان به آخر ماه است و پیامکی که برایشان فرستاده می‌شود. مددجویان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) سال‌هاست که تنها دلخوشی‌شان همان مستمری است که ماه به ماه به حساب‌شان واریز می‌شود و گره کوچکی از زندگیشان باز می‌کند. حالا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی امسال برایشان برنامه‌ای دارد. می‌خواهد تنگدستی‌شان را، رنج‌شان را کم کند. قرار است مستمری دو‌میلیون و ١٥٠هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی از همین امروز، بالا برود. مددجویان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره)، سالمندان و معلولان و بازنشسته‌ها، امسال منتظر تغییرند. وزارت رفاه وعده داده تا قدرت خریدشان را بالا ببرد، حقوق‌شان را زیاد کند و کاری کند تا آنها تنگدستی را بدرقه کنند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با «شهروند» جزییات بیشتری از میزان افزایش مستمری‌ها می‌دهد. او می‌گوید که امسال بیش از ٢٠درصد به حقوق افراد کم‌درآمد اضافه می‌شود و از همین امروز مستمری مددجویان بهزیستی و کمیته امداد، ١٦ تا ٥٠درصد بالا رود.
مددجویان و مستمری‌بگیران همواره چشم‌شان به تصمیم‌های وزارت رفاه است تا شاید تغییری در وضع اقتصادی‌شان ايجاد شود. شنیده‌ها حکایت از این دارد که وزارت رفاه، امسال برنامه ویژه‌ای برای گروه‌های کم‌درآمد دارد. این برنامه شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
بله، امسال یکی از مهمترین برنامه‌های ما افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی است؛ افزایش مستمری که در قانون برنامه ششم توسعه هم آمده است. این را ما دو سال پیش برای کمیسیون اجتماعی دولت فرستاده بودیم که با آن موافقت شد.
شما اشاره کردید که افزایش مستمری‌ها از سال ٩٦ اتفاق افتاده، یعنی این افراد از چه زمانی با این افزایش مواجه می‌شوند.
میزان مستمری مددجویان سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) از امروز، ٢٦ فروردین ماه اجرا می‌شود و بین ١٦ تا ٥٠درصد افزایش می‌یابد.
این مستمری‌ها برای هر خانواده
متفاوت است؟
بله؛ میزان مستمری برای خانوارهای یک نفره ١٦ درصد، خانوارهای دو نفره ٢٧ درصد، سه نفره ٣٥ درصد، چهار نفره ٤٥درصد و پنج نفره و بالاتر ٥٠درصد افزایش می‌یابد. این افزایش همراه دریافت قبلی مستمری‌بگیران و همچنین یارانه‌ای است که به خانوارهای تحت پوشش تعلق می‌گیرد. بنابراین برای خانوار یک نفره حداقل دریافتی از ٥٣٠هزار ریال (٥٣ هزار تومان) به یک‌میلیون و ٤٨٠هزار ریال
( ١٤٨هزار تومان) و برای خانوار پنج نفره از یک‌میلیون ریال (١٠٠هزارتومان) همراه یارانه به چهار‌میلیون و ٦٥٠هزار ریال (٤٦٥هزار تومان) افزایش می‌یابد. خانوارهای دو نفره مددجویان از محل اعتبار دستگاه اجرایی ٦١٠ هزار ریال و از محل هدفمندی یارانه‌ها یک‌میلیون و ٨٩٠هزار ریال، خانوارهای سه نفره از محل دستگاه اجرایی ٧٢٠هزار ریال و از محل هدفمندی یارانه‌ها ٢میلیون و ٥٣٠هزار ریال و خانوارهای چهار نفره از محل اعتبار دستگاه اجرایی ٨١٠هزار ریال و از محل هدفمندی یارانه‌ها سه‌میلیون و ٣٧٠هزار ریال دریافت خواهند کرد.
با توجه به کمبود اعتبارات، دولت توانایی این پرداخت‌ها را دارد؟
بله؛ بودجه افزایش مستمری ٤٠هزار میلیارد ریال است که در بودجه سال ٩٦ در نظر گرفته شده است. همچنین سال گذشته ١٥هزار‌میلیارد ریال برای اشتغال اقشار تحت پوشش سازمان‌های حمایتی اختصاص یافت که ١٢هزار میلیارد ریال برای خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و سه هزار میلیارد ریال برای نهاد بهزیستی بوده است.
در کنار همه اینها سال گذشته، بحثی در کمیسیون اجتماعی دولت مطرح شد که در آن به تدوین ساختار نظام چند لایه تأمین اجتماعی اشاره شد. ساختار نظام چند لایه تأمین اجتماعی به چه معنی است؟
یعنی جامعه به گروه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود و برای هر لایه در سندی که تهیه‌شده نیازهای اساسی هر گروه مشخص شده و ما اولویت‌های سیاستگذاری‌مان را بر اساس این نظام، برنامه‌ریزی می‌کنیم. لایه نخست لایه مساعدت اجتماعی است که دولت باید صد درصد هزینه‌ها را تأمین کند که خودش به دو قسمت تقسیم می‌شود، گروهی که به هیچ وجه توانمند نیستند و شامل سالمندان و معلولان شدید می‌شوند و گروه دیگر، افرادی هستند که در حال حاضر نیازمندند اما از طریق آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و تسهیلات مالی می‌توانند از شرایطی که دارند، خارج شوند. در همین ارتباط هم ما کتاب اسناد سیاستی نظام تأمین اجتماعی چند لایه کشور را تدوین کردیم و در قالب آن پیشنهاداتی به دولت دادیم که کلیات آن تصویب شد اما بخش‌هایی هم هستند که هنوز دولت با آنها موافقت نکرده، دلیلش هم کمبود بودجه است.
اینهایی که دولت هنوز با آنها موافقت نکرده، مربوط به چه بخش‌هایی است؟
مهمترین آن بیمه اجتماعی فراگیر است. ما تا جاهای خوبی هم این برنامه را جلو بردیم اما به دلیل مشکلات مالی دولت نتوانستیم آن را اجرا کنیم.
اگر بیمه اجتماعی فراگیر اجرا شود، چه مزایایی برای اقشار کم‌درآمد خواهد داشت؟
ببینید در حال حاضر از ٢٣میلیون شاغل بازار کار، ٦میلیون نفر بیمه بازنشستگی ندارند. اگر برای این افراد حادثه‌ای رخ دهد یا به سن سالمندی برسند با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند، این افراد در حال حاضر به‌عنوان قشر آسیب‌پذیر شناخته می‌شوند. ما پیشنهاد دادیم که این افراد با کمتر از حداقل دستمزد بیمه شوند و ماهانه ٣٠هزار تومان حق بیمه پرداخت کنند و ٣٠هزار تومان هم دولت برای آنها پرداخت کند تا بیمه شوند و از مزایای بازنشستگی بهره‌مند شوند.
این طرح در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
با کلیات آن موافقت‌شده اما هنوز به دلیل کمبود بودجه تصویب نشده است. امیدواریم در دولت دوازدهم این برنامه اجرا شود.
همه اینها در قالب همان برنامه حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد قرار می‌گیرد؟
بله؛ ما در کنار آن هم پیشنهاد داده‌ایم تا حقوق بازنشستگان کشوری و لشگری هم افزایش پیدا کند.
این افزایش برای بازنشستگان چقدر در نظر گرفته شده است؟
حداقل حقوق بازنشستگان در سال جدید، برای افراد باسابقه ٣٠ سال کار حدود یک‌میلیون و ١٥٠هزار تومان خواهد بود. البته برنامه‌های ما تنها به این موضوع محدود نمی‌شود. سیاست ما در حوزه رفاه و حمایت‌های اجتماعی این است که قدرت خرید اقشار کم‌درآمد و مردم را افزایش داده یا ثابت نگه‌داریم و اجازه ندهیم تورم به این اقشار آسیب وارد کند. همچنین در دولت یازدهم در حوزه بازنشستگان کشوری همواره حقوق بازنشستگان بالاتر از نرخ تورم بوده است هر چند که برای دستیابی به آن چیزی که جامعه به آن نیاز دارد و با نیازهای آنها سازگار است، فاصله داریم.
آمارها از میزان دریافت مستمری بازنشستگی در سال‌های گذشته، چقدر
متغیر بوده؟
بررسی‌های ما نشان می‌دهد، در سال ٨٨ حقوق متوسط بازنشستگان ٢٩٠هزار تومان بود، در سال ٨٩ این مبلغ به ٣١٠هزار تومان افزایش پیدا کرده است؛ یعنی ٦درصد حقوق افزایش داشته در حالی‌که تورم ٢١,٤درصد بوده است و قدرت خرید بازنشستگان ٦درصد کاهش داشته است. در سال ٩٠ حداقل حقوق به ٣٤١هزار تومان افزایش پیدا کرد و ١٠درصد افزایش داشتیم در حالی‌که تورم ٢١.٥درصد بود و همچنان ١١.٥درصد قدرت خرید بازنشستگان پایین بود. در سال ٩١ حقوق بازنشستگان ٣٩١هزار تومان بود و ١٥درصد افزایش داشت در حالی که تورم ٣٠.٥درصد بود، در سال ٩٢ با ٢٥درصد افزایش به ٤٩٠هزار تومان رسید اما تورم ٣٤.٧درصد بود و در سال ٩٣ با ٢٠درصد افزایش به ٦٠٠هزار تومان رسید در حالی که تورم ١٥.٦درصد و ٥درصد کمتر بود. در سال ٩٤ حقوق به ٧٥٠هزار تومان رسید و ١٤درصد افزایش داشت و در مقابل تورم ١١.٣درصد بود و حقوق ٢.٧درصد بیشتر از تورم بود. در سال ٩٥ حقوق بازنشستگان به صورت پلکانی افزایش داشت و در حالی که گروه‌های کمتر بیشتر افزایش داشتند حقوق به ٩٠٠هزار تومان رسید و این در حالی بود که تورم ٩.٢درصد بود و سال ٩٦ که از هفته آینده اعلام می‌شود.
براساس این آمارها، در سال ٩٦ میزان مستمری بازنشسته‌ها چقدر افزایش
خواهد داشت؟
این افزایش تنها برای بازنشستگان نیست. به طور کلی حدود بیش از ٢٠درصد حقوق افراد کم‌درآمد افزایش خواهد داشت. آنچه که در دولت یازدهم محقق‌شده به طور واقعی حدود ٢٣درصد حقوق بازنشستگان افزایش داشته است؛ در حالی‌که در دولت دهم به‌طور واقعی ٢٤درصد کاهش داشته است. به‌طور کلی، در دولت یازدهم حقوق بازنشسته‌ها به‌طور واقعی ٢٧درصد افزایش یافت، اما در سال‌های ١٣٨٨ تا ١٣٩٢ حقوق‌ها با توجه به افزایش نرخ تورم درواقع ٥٠درصد کاهش هم یافته بود. این در حالی است که اگر به طور میانگین دولت سالانه ٤درصد حقوق بازنشستگان را افزایش دهد، پس از ١٥سال حقوق یک‌میلیون ریالی (١٠٠هزار تومان) ١٨٠واحد بهبود می‌یابد که این به معنای سه برابر شدن رفاه اجتماعی است.
در این طرح‌ها، چه حمایتی از معلولان می‌شود؟ با توجه به اینکه این افراد از مشکلات فراوانی هم در بعد اقتصادی و هم اجتماعی رنج می‌برند.
امسال یارانه تخصیصی نگهداری معلولان به ٦میلیون و ٧٠٠هزار ریال افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که یارانه نگهداری معلولان در سال ١٣٨٨ برابر با یک‌میلیون و ٨٠هزار ریال (١٠٨هزار تومان) بود که در سال ١٣٩٢ به ٢میلیون و ٨٠٠هزار ریال (٢٨٠هزار تومان) افزایش یافت. از ابتدای دولت یازدهم بویژه از دو سال قبل هم نهادهای حمایتی و هم معاونت رفاهی وزارت تعاون در جلساتی به این نتیجه رسیدند که با مستمری‌های فعلی معلولان و سالمندان نمی‌توانند حداقل هزینه‌های زندگی خود را تأمین کنند؛ همچنین تحلیلی که از فقر در جامعه وجود دارد، نشان می‌دهد که در سال ٨٩ با پرداخت یارانه‌ها فقر کاهش پیدا کرد؛ اما در سال‌های بعد بویژه در سال ٩١ و ٩٢ که تورم بالا بود، فقر افزایش پیدا کرد و سالمندان و معلولان جزو فقیرترین گروه‌های جامعه هستند.
شما در صحبت‌هایتان اشاره‌ای به پرداخت یارانه کردید؛ به اعتقاد شما، همین پرداخت یارانه، چقدر توانست از میزان فقر مردم کم کند؟
در سال ١٣٨٩ که یارانه نقدی به مردم پرداخت شد، فقر تا حدودی کاهش یافت؛ اما در سال‌های ١٣٩١ و ١٣٩٢ که نرخ تورم به شکل فزاینده‌ای افزایش یافت، به‌تبع آن فقر هم در جامعه افزایش پیدا کرد.
حالا با همه این توضیح‌ها، به طور کلی ارزیابی شما از وضع اقشار آسیب‌پذیر چگونه است؟ در سال‌های گذشته چقدر این افراد توانسته‌اند با حمایت‌های دولت توانمند شوند؟
آمارهایی که از کمیته امداد و بهزیستی به دست ما رسیده، نشان می‌دهد که کمیته امداد در سال گذشته ٢٠٠ مددجو را توانمند کرده، به طوری که آنها از چتر حمایتی خارج شده و قدرت خریدشان افزایش پیدا کرده است؛ از آن طرف هم سازمان بهزیستی در همان سال حدود ١٠٠هزار نفر را به چنین شرایطی رسانده است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که با کنترل تورم در کشور، اقشار کم‌درآمد قدرت خرید کمتری را از دست داده‌اند و با افزایش مستمری توانمند شده‌اند.
قدرت خرید چند‌درصد افزایش پیدا کرد؟
در دولت یازدهم هم گروه بازنشستگان و هم تأمین اجتماعی و هم حقوق‌بگیران تحت پوشش تأمین اجتماعی که کارفرما دارند، قدرت خریدشان سالانه ٢ تا ٤درصد افزایش پیدا کرده است. بررسی‌ها مشخص کرده که اگر این روند ادامه داشته باشد، در مدت ١٥ سال، تفاوت مهمی در این زمینه ایجاد می‌شود.
افزایش قدرت خرید به چه صورت
محاسبه می‌شود؟
ببینید برای نمونه در دولت قبل، ١٥درصد حقوق افراد افزایش پیدا کرد، در حالی‌که نرخ تورم ٣٠درصد بالا رفت. اما در‌سال ٩٥، تورم کمتر از ١٠درصد افزایش داشت و حقوق مردم ١٢درصد بالا رفت. این نشان می‌دهد که قدرت خرید مردم در سال ٩٥، ٢درصد افزایش داشته است.
در حال حاضر چه تعداد در گروه اقشار کم‌درآمد قرار می‌گیرند؟
در حال حاضر حدود ٢میلیون و ١٥٠هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند و از این میان حدود ٥٢٨هزار خانوار تحت پوشش بهزیستی و مابقی تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند. براساس مصوبه جدید برای یک خانواده تک نفره مبلغ ٥٣هزار تومان نهاد حمایتی (کمیته امداد یا سازمان بهزیستی) پرداخت می‌کند و ٩٥هزار تومان به اضافه یارانه نقدی به آنها پرداخت می‌شود و درنهایت دریافتی یک خانوار تک نفره ١٩٣هزار تومان همراه با یارانه است. حداکثر این طرح برای خانوارهای بالای ٥ نفر است که مبلغ ١٠٠هزار تومان در گذشته از نهادهای حمایتی دریافت می‌کرده و ٣٦٥هزار تومان براساس مصوب جدید دریافت می‌کند همچنین مبلغ یارانه به تعداد افراد خانوار
پرداخت می‌شود.
