مشکلات رفاهی دانش آموزان که حل میشود مشکلات دیگر خود را نشان میدهد گویی نگرانی خانوادهها بابت فرزندانشان تمامی ندارد. یک بار جان دانش آموز از دست میرود، یک بار عضوی از بدن دانش آموز، زمانی هم سلامت روانی وی و وقتی هم امنیت و آرامش او. بودجههای عمومی هم که نوشته می شود، در همهمه زیاده خواهی برخی از مسئولان، به فراموشی سپرده می شود و تنها در حد یک نوشته باقی می ماند.
خراب شدن سقف کلاس بر سر دانش آموزان
طبق مشاهدات موجود هر سال یک سوژه خبری تاسف بار از مدارس در فضای عمومی منتشر میشود و هیچ گوش شنوایی برای رسیدگی به آن وجود ندارد. حوادث دردناک و تلخ از گذشتهٔ مدارس و دانش آموزان که نمونه بارز آن آتش سوزی مدرسه درود زن و آسیب جسمی آن به دانش آموزان بود، خبر از این دارد که گذشتهٔ بد فضای آموزشی و خاطرات خطرناک آن نمیخواهد برای دولت و مسئولان درس عبرت باشد.
امسال نیز دیوار یکی از مدارس روی دانش آموزان آوار شد و گرچه تلفات جانی نداشت اما دانش اموزان را راهی بیمارستان کرد که این هم البته نه به لطف همت کسی از مسئولان بلکه به لطف تقدیر و شانس دانش آموزان بود.
۲۰ درصد مدارس تخریبی و ۲۰ درصد هم نیاز به مقاوم سازی دارد
وجود مدرسههای ناامن که تعداد آن فقط در یک استان به ۲۰۰ و در برخی از استانها به ۴۰۰ مورد میرسید باعث شده مسئولان در سالهای اخیر در تدارک برنامهٔ جدی تری برای مقاوم سازی و ایمنی مدارس برآیند که یکی از مهمترین آن تصویب بودجهٔ ۳میلیارد دلاری برای مقاومسازی مدارس در کمیسیون تلفیق مجلس است.
در حال حاضر طبق آمارها ۲۰ درصد مدارس تخریبی است و ۲۰ درصد هم نیاز به مقاوم سازی دارد. اما مشکل دانش آموزان تنها به کهنگی و ایمنی مدارس ختم نمیشود از سرویسهای ناامن گرفته و تا وسایل گرمایشی و خوراک و تغذیهٔ دانش آموزان و مهمتر از همه رفتار بهینه با دانش آموز جای دغدغه دارد.
این مسائل به خصوص در مناطق محروم و روستاهای دورافتاده بیشتر خود را نشان میدهد چرا که در اینجا خطر نه فقط دانش آموز بلکه معلم و تمامی کارکنان مدارس را تهدید میکند. بیش از ۳۰ درصد مدارس در این مناطق خشتی، گلی و کپری هستند و ۸۴ هزار کلاس درس که تعداد دو میلیون دانش آموز را پوشش میدهد با بخاری نفتی گرم میشوند.
طبق گفتهٔ برخی معلمان در برخی از مناطق محروم دانش آموزان حتی از اساسیترین نیاز خود برای رفتن مدرسه محروماند. مشکلات فرهنگی مانند والدین بیسواد و عدم توجه به امر سوادآموزی هم که به این مسائل اضافه میشود موضوع مدرسه را در این مناطق بغرنجتر میکند. به همین دلیل یکی از رایجترین مسائل در مدارس مناطق محروم افت آموزشی دانش آموزان است.
مشکلات مدارس در مناطق محروم بیشتر است
مهدی تقوی استاد بازنشسته دانشگاه در این رابطه به خبرنگار «فردا» میگوید: «مدارس خطر آفرین نشان از بیتوجهی مسئولان بخش آموزش دارد. دانش اموزان در سنی قرار دارند که شاید توان بازخواست و یا گلایه نداشته باشند، بیشتر مواقع نسبت به وضعیت و شرایطی که دارند سکوت میکنند. این مسئولان و افراد ناظر در بخش آموزش و پرورش هستند که نباید نسبت به مشکلات دانش آموزان غافل باشند. البته ناگفته نماند که چنین مشکلاتی معمولا در مناطق محروم وجود دارد و یا در این مناطق است که بیشتر است. با این وجود همین امر برای سیستم علمی و آموزشی بسیار تاسف بار است.»
برنامه ریزان نظام آموزشی بابت کم کاریها بازخواست نمیشوند
وی توضیح میدهد: «البته فضای آموزشی خود درگیر یک سری مسائل مانند سودجویی و دلالی است. آموزش بیش از آنکه به دنبال افزایش سطح علمی و سواد مردم باشد درگیر یک سری مسائل مادی شده است که گاهی هم همین مسائل حقوق معلمها و دانش اموزان را زیر پا میگذارد. کمترین مورد ضایع شدن حقوق معلمها تاخیر در حقوقهای پرداختی آنها و عدم هماهنگی میزان دستمزدشان با نیازهای ضروری زندگی است. از سوی دیگر برنامه ریزان نظام آموزشی نسبت به برخی از مسائل بیتوجه هستند و یا اینکه هیچ گونه بازخواستی از آنها بابت کم کاریهای موجود نیست.»
نظام آموزشی به اساسیترین نیازها پاسخ نداد
این استاد دانشگاه ادامه میدهد: «مسئله مهمتر اینکه حوادثی که برای دانش آموزان اتفاق میافتد علی رغم اینکه به گوش همه هم میرسد باز هر سال به شکلهای مختلف تکرار میشود و نتوانسته درس عبرت باشد. نظام آموزشیای که نمیتواند پاسخ گوی اساسیترین نیاز دانش آموزان باشد، نمیتواند برای حل مشکلات بعدی چارهای داشته باشد. اول از همه باید دید این مشکلات به چه خاطر به وجود میآید و پس از آن به دنبال چاره بود. طبیعی است که دانش اموزان باید اولویت مسئولان و نظام آموزشی باشند. نسل آینده به وجود آنها مدیون است و اشتغال، اقتصاد و آینده متعلق به آنها است.»
بسیاری از دانش آموزان، امنیت جسمی و روانی ندارند
در حال حاضر طبق آنچه مسئولان ذکر کردهاند دانش آموزان تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند از جمله موارد بیمه دانش آموزان به این صورت است: هزینه درمان سرپایی و بیمارستانی ناشی از هر حادثه تا سقف یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، جبران غرامت نقص عضو دائم و جزیی ناشی از حادثه تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان، جبران هزینه کاشت حلزون برای ۵۰ نفر در کل کشور تا سقف ۱۰ میلیون تومان، هزینه درمان اعمال جراحی. ناشی از بیماریها تا سقف ۶۰۰ هزار تومان، هزینه خرید و پیوند کلیه تا سقف ۲ میلیون تومان، جبران غرامت فوت ناشی از حادثه تا سقف ۷ میلیون تومان. با این حال به گفته برخی از کارشناسان حل مشکلات بیمهای دانش آموزان درحالی است که هنوز اقدامی عملی برای ایمن سازی مدارس، امنیت جسمی و روانی دانش آموزان انجام نشده است.