کارنامه‌ سیاه دولت اردوغان در برخورد با خبرنگاران

در حالی که “گزارشگران بدون مرز” از دربند ‌بودن ۱۵۱ روزنامه‌نگار در ترکیه خبر می‌دهد، مقامات این کشور می‌گویند که از تابستان گذشته تا کنون تنها یک خبرنگار به دلیل فعالیت شغلی خود دستگیر شده و در بازداشت به‌سر می‌برد.

فشار بر نمایندگان رسانه‌های خارجی در ترکیه افزایش یافته است. بنا به گفته‌ی نهادهای حقوق‌بشری، این روند که با اخراج حسنین کاظم، خبرنگار “اشپیگل آنلاین” در سال گذشته آغاز شد، اکنون با دستگیری دنیز یوجل، خبرنگار روزنامه آلمانی‌زبان “دی ولت” ابعاد گسترده‌تری به خود گرفته است.

حسنین کاظم، در سال ۲۰۱۵ در استانبول موفق شد با ۳ عضو جوان شبکه‌ی تروریستی “دولت اسلامی” که تونسی، افغان و بلژیکی هستند، تلفنی گفت‌وگو و آن را منتشر کند. پس از آن کاظم از دریافت کارت مجاز ورود به مراسم رسمی که پیش‌شرط تمدید اجازه‌ی اقامت او در ترکیه بود، محروم شد.

بنا به گزارش خبرگزاری‌ها، دنیز یوجل در ۱۴ فوریه ۲۰۱۷ در استانبول دستگیر شد. اتهام‌های او “عضویت در سازمانی تروریستی”، “انتشار تبلیغات به سود تروریست‌ها” و نیز “سوءاستفاده از اطلاعات” عنوان شده است.

یوجل پیش ازدستگیری اطلاعاتی که گروه هکر “رد هک” در اختیار او گذاشته بود، به چاپ رساند. این اطلاعات از هک ایمیل‌های برات البیرک، وزیر انرژی ترکیه، که داماد رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور است، به‌دست آمده‌بودند.

بر اساس اطلاعات هک‌شده، دولت ترکیه پس از کودتای نافرجام در تابستان گذشته تا کنون کوشیده است، رسانه‌های این کشور را تحت کنترل گرفته و با استفاده از حساب‌های تقلبی در شبکه‌ی اجتماعی توئیتر به سود سیاست اردوغان “جوسازی” کند.

رسانه‌ها از گفت‌وگوی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، با بینالی یلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه، خبر می‌دهند که روز ۱۸ فوریه، در حاشیه‌ی کنفرانس امنیتی مونیخ ، صورت گرفته است. مرکل پس از آن در کنفرانسی رسانه‌ای ابراز امیدواری کرد که قوه‌ی قضاییه ترکیه پرونده یوجل را عادلانه بررسی کند.

اوضاع وخیم‌تر برای داخلی‌ها

بنا به گزارش رسانه‌ها، وضعیت روزنامه‌نگاران ترک در این کشور به مراتب وخیم‌تر از همکاران خارجی آنان است. تازه‌ترین آمار “گزارشگران بدون مرز” نشان می‌دهد که پس از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئن ۲۰۱۶، ۱۴۹ روزنامه و فرستنده رادیویی و تلویزیونی ممنوع و کارت خبرنگاری ۷۷۵ روزنامه‌نگار باطل شده است. گفته می‌شود که این خبرنگاران اغلب به گروه‌های طرفدار عبدالله گولن که اردوغان او را به به‌راه‌اندازی کودتا متهم می‌کند، و “حزب کارگر کردستان” (PKK) تعلق دارند. این حزب ممنوع و از سوی رهبران ترکیه به “اشاعه‌ی تبلیغات تروریستی” متهم شده است.

بنا بر آمار “گزارشگران بدون مرز”، در حال حاضر بیش از ۱۵۱ خبرنگار ترک در زندان‌های این کشور به‌سر می‌برند. این رقم حتی از شمار زندانیان روزنامه‌نگار در ایران و چین هم بیشتر است. گفته می‌شود که تعداد دربندان رسانه‌ای پس از کودتای نظامی سال ۱۹۸۰، کمتر از این میزان بوده است.

ترکیه از نظر رعایت موازین دموکراتیک و آزادی بیان و رسانه‌ها در میان ۱۸۰ کشور جهان، در ردیف ۱۵۱ قرار دارد. روزنامه‌نگاران دربند بارها از این که به وکلای خود دسترسی ندارند و موارد اتهام به آنان تفهیم نشده، به مراجع گوناگون شکایت برده‌اند.

دولت ترکیه همه‌ی این اتهام‌ها را رد می‌كند و می‌گوید که در ترکیه تنها یک خبرنگار به دلیل فعالیت‌های شغلی خود دستگیر شده و در بازداشت به‌سر می‌برد.

در حال حاضر تنها رسانه‌ها و روزنامه‌های وفادار به سیاست‌های اردوغان اجازه‌ی فعالیت دارند. اغلب روزنامه‌نگاران تحت فشارند یا از بیم دستگیر شدن، به خودسانسوری تن داده‌اند. برخی نیز از پرداختن به موضوع‌های حساس خودداری می‌کنند.رادیو آلمان