کدام شرکت‌های غربی هنوز در روسیه فعال هستند؟

بی بی سی،از زمان حمله به اوکراین بسیاری از شرکت‌های چند‌ملیتی مانند اپل، دیزنی و نت‌فلیکس کسب‌و‌کار خود را در روسیه متوقف کرده‌اند.شل، غول نفتی هم اعلام کرد خروج از روسیه را در چند مرحله انجام خواهد داد و گفت در تلاش برای “تفکیک کردن” فعالیت‌هایش از اقتصاد روسیه است.

مک‌دونالد و کوکا‌کولا و استارباکس هم که با درخواست‌های روزافزون برای خروج و قطع رابطه با روسیه پس از حملهٔ ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به کشور همسایه‌اش اوکراین مواجه بودند اعلام کرده‌اند فعالیت‌هایشان را متوقف می‌کنند.

اما کدام شرکت‌ها از روسیه خارج شده‌اند و کدام شرکت‌ها مانده‌اند؟هنوز ده‌ها شرکت غربی در روسیه فعال هستند. این شرکت‌ها میلیون‌ها دلار در روسیه سرمایه‌گذاری کرده و به همین خاطر خروج از این بازار چندان راحت نیست.

در میان شرکت‌هایی که هنوز در روسیه مانده‌اند نام‌ شرکت‌های شناخته‌شدهٔ غربی به چشم می‌خورد اما با افزایش فشارها شمار بیشتری از شرکت‌ها به تحریم روسیه می‌پیوندند.در تازه‌ترین موارد، کی‌اف‌سی و پیتزا هات و پپسی هم فعالیت‌های خود را به طور موقت در روسیه تعلیق مردند.

برگر کینگ، هنوز در روسیه فعال است.شرکت نفت و گاز توتال فرانسه هم تمایلی ندارد که به رقبای خود بریتیش پترولیوم و شِل بپیوندند و از سرمایه‌گذاری‌های کلان خود در روسیه دست بکشد.در این میان صاحب شرکت یونیکلو، طراح لباس و تولید کننده ژاپنی از تصمیم خود برای بازنگه داشتن شعبه‌های این شرکت در روسیه دفاع کرده است و گفته است پوشاک “ضرورت زندگی” است.

تاداشی یانائی، بنیان‌گذار شرکت فست‌ریتیلینگ که صاحب یونیکلو هم هست به روزنامهٔ نیکی ژاپن گفت روس‌ها “به اندازهٔ هر کدام از ما حق زندگی دارند”.

او در ادامه می‌گوید:”نباید جنگ باشد، هر کشوری باید با جنگ مخالفت کند اما پوشاک ضرورت زندگی است. مردم روسیه به اندازهٔ هر کدام از ما حق زندگی دارند”.

استار‌باکس، که امتیاز آن در روسیه در اختیار شرکت کویتی الشایع است، تحت فشارها به شرکت‌های تحریم کننده روسیه پیوست.شرکت‌ها در معرض فشار روزافزون برای تحریم روسیه پس از حمله به اوکراین هستند.

رویارویی با تحریم

تا پیش از پیوستن مک دونالد و کوکا کولا به روند تحریم، هشتگ‌های #BoycottMcDonalds و BoycottCocaCola# در توییتر پر‌طرفدار شدند.دبورا میدن، سرمایه‌گذار کارآفرین در شبکه‌های اجتماعی مخاطبان را به تحریم کوکاکولا تشویق می‌کرد و می‌گفت”بیایید به آنها قدرت مردم را نشان بدهیم”.

مک‌دونالد، کوکا‌کولا، کی‌اف‌سی، پپسی، استار‌باکس و برگر‌کینگ شعبه‌های متعددی در روسیه دارند و بخشی از درآمد سالانه این شرکت‌ها از شعبه‌های آنها در روسیه به دست می‌آید.فروشگاه زنجیره‌ای کی‌اف‌سی سال گذشته به رکورد ۱۰۰۰ رستوران در روسیه رسید.مک‌دونالد در آخرین آمار منتشر‌شده در وبسایتش اعلام کرده است که ۸۴۷ رستوران در روسیه دارد. مک دونالد با اعلام تعطیلی فروشگاه‌هایش گفته است حقوق ۶۲ هزار کارمندش را کماکان پرداخت خواهد کرد.

“کسب‌و‌کار‌های پیچیده”

کاتلین بروکس، از شرکت مینروا آنالیز می‌گوید مک‌دونالد و کوکا‌کولا “کسب‌و‌کارهای پیچیده‌” هستند و ترک سریع روسیه برای آنها کار آسانی نیست.او به بی‌بی‌سی گفت کوکا‌کولا با “ساختاری بسیار پیچیده” کارخانه‌هایی هم در روسیه دارد. “من فکر نمی‌کنم خروج کسب‌و‌کار از روسیه به سادگی گفتن آن باشد”.

“کسب‌و‌کارهای پیچیده‌ای وجود دارد و مسائل گوناگونی را باید در نظر بگیرند اما در این شرایط تهدید شهرت‌شان هم می‌تواند بر قیمت سهام آنها اثر بگذارد به همین دلیل هیچ راهی برای ادامهٔ کار ندارند”.

هرچند دولت فرانسه شرکت‌ها را برای خروج از روسیه تحت فشار نگذاشته است اما بنا به گزارش روزنامهٔ بریتانیایی فایننشیال‌تایمز امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به صاحبان کسب‌و‌کارها گفته است که ماندن در روسیه با ادامهٔ جنگ روز‌به‌روز سخت‌تر می‌شود.

“شهرت یا منفعت”

روز سه‌شنبه (۸ مارس) شرکت غول نفتی شِل اعلام کرد که فوراً خرید نفت روسیه را متوقف خواهد کرد و به تدریج فعالیت‌های خود را از این کشور خارج خواهد کرد.

در این بیانیه گروه نفتی شِل اعلام کرده است که فعالیت پمپ‌بنزین‌ها، تحویل سوخت هواپیما و کلیه خدمات و تسهیلات خود را در روسیه متوقف خواهد کرد.این شرکت از خرید نفت روسیه در هفتهٔ گذشته عذر‌خواهی و اعلام کردکه نباید چنین کاری می‌کرد.شِل همچنین اعلام کرده است که تصمیم دارد همهٔ پیوند‌های سرمایه‌گذاری با شرکت نفت‌و‌گاز و انرژی روسی گاز‌پروم را پس از حملهٔ روسیه به اوکراین قطع کند.

سوزانا استریتر، مشاور سرمایه‌گذاری و تحلیلٰگر بازار در شرکت خدمات مالی بریتانیایی هارگریوز لندس‌داون می‌گوید این شرکت تصمیم گرفته است ” شهرت را فدای منافع آنی” نکند.او به دشواری عملیات قطع رابطهٔ بازرگانی و تجاری از بازار تجاری روسیه اذعان دارد.

مهاجرت دسته‌جمعی

شرکت‌های گوناگون غربی اعلام کرده‌اند که فعالیت‌های خود را در روسیه متوقف خواهند کرد.

بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار خارجی روسیه، بریتیش پترولیوم، اعلام کرده است که ٪۲۰ سهام خود را در شرکت نفت و گاز دولتی روس‌نفت می‌فروشد و ۳۰ سال مشارکت خود را به پایان می‌رساند.این تصمیم برای بریتیش‌پترولیوم ۲۵ میلیارد هزینه دارد اما این شرکت می‌گوید این “عملیات نظامی” باعث دگرگونی اساسی در روابط آنها با روسیه شده است.

اکسان‌موبیل، شرکت نفت و گاز چند‌ملیتی آمریکایی همین روش را در پیش گرفته است و از نفت و گاز روسیه به ارزش ۴ میلیارد صرف‌نظر کرده است اما این خروج بر بخش‌های مختلفی اثر خواهد گذاشت.اوایل همین ماه شرکت اپل فروش همهٔ محصولات خود در روسیه را متوقف کرد و اعلام کرد “همراه همهٔ کسانی است که از جنگ و خشونت رنج می‌برند”.

مایکرو‌سافت هم فروش محصولات خود را متوقف کرد و گوگل هم خبرگزاری‌های دولتی روسیه مانند آر‌تی را از شبکه‌های خود حذف کرد.

شرکت‌های پوشاک ورزشی نایک و پوما و شرکت عظیم لوازم آرایشی استه‌لودر هم شعبه‌های خود را در روسیه تعطیل کردند.فروشندگان لوکس مانند بربری و شنل هم همراه با فروشگاه‌های مشهور اچ اند ‌ام و زارا هم فروش خود را در این کشور تعلیق کردند.

وارنر برادرز، دیزنی و سونی هم از عرضهٔ محصولات و فیلم‌های خود در سینما‌های روسیه دست کشیدند.

بزرگ‌ترین شرکت‌های ترابری و کشتیرانی جهان، مانند شرکت مرسک دانمارکی و ام‌اس‌سی، شرکت کشتیرانی مدیترانه نقل و انتقال کانتینر‌ها را به روسیه متوقف کردند.کارت‌های بانکی و اعتباری ویزا، مستر‌کارت و فولکس‌واگن هم مبادلات اقتصادی و تجاری خود را با روسیه تعطیل کردند.

“قطب‌نمای اخلاقی”

دکتر یان پترز، مدیر مؤسسهٔ اخلاق تجارت به بی‌بی‌سی می‌گوید:”اکنون زمانی نیست که بتوان برکنار ماند. جهان شرکت‌ها را با رفتارشان در چنین شرایطی داوری خواهد کرد”.او می‌گوید بیشتر شرکت‌ها برای چنین تصمیم‌های دشواری به طور تمثیلی از “قطب‌نمای اخلاقی” استفاده می‌کنند.

او به پیچیدگی‌های اخلاقی اساسی که برای شرکت‌ها هنگام بررسی تعلیق فعالیت در روسیه پیش می‌آید هم اشاره کرد: وظیفهٔ شرکت در قبال کارکنان خود در این کشور‌ها چیست؟ آیا درست است که شهروندان عادی روسیه را از حقوق اولیهٔ خود محروم کنیم؟

کلیو آکریوو، استاد اخلاق بازرگانی در مدرسهٔ بازرگانی هنلی معتقد است چنین تصمیماتی برای شرکت‌های مواد‌غذایی به مراتب سخت‌تر از شرکت‌ها خدماتی و مشاوره است.”وقتی پای تحریمی به میان می‌آید که باعث می‌شود مردم روسیه از ابتدایی‌ترین محصولات و موقعیت محروم شوند شرکت‌ها باید با ژرف‌اندیشی بیشتری شرایط را بررسی کنند و جوانب منطقی و عملی موضوع را بسنجند”.