کشف تازه در سیستم ایمنی بدن که ‘شاید همه سرطان‌ها را معالجه کند’

BBC

پژوهشگران اعلام کرده‌اند که بخشی از سیستم ایمنی بدن که بتازگی کشف شده می‌تواند طوری تغییر یابد که انواع سرطان‌ها را معالجه کند.

این گروه از پژوهشگران دانشگاه کاردیف در ولز، شیوه‌ای برای از بین بردن سرطان پروستات، سینه، ریه و سایر سرطان‌ها در آزمایشگاه یافته‌اند.

این یافته‌ها که در نشریه “نیچر ایمونولوژی” به چاپ رسیده، هنوز روی بیماران آزمایش نشده است ولی محققان می گویند که “ظرفیت بالایی” برای این کار وجود دارد.

کارشناسان می‌گویند که هر چند این کار پژوهشی در مرحله ابتدایی است ولی بسیار مهیج است.

یافته‌ها دقیقا چیست؟

سیستم ایمنی ما سد دفاعی طبیعی بدن در مقابل عفونت است که به سلول‌های سرطانی نیز حمله می‌کند.

دانشمندان به دنبال راه‌های “غیرمعمولی” بوده‌اند که سیستم ایمنی بدن از طریق آن به طور طبیعی به تومورها حمله می‌کند.

آنچه که یافته‌اند، سلولی به نام “تی” (لنفوسیت تی) در خون است؛ یک سلول سیستم ایمنی که می‌تواند خطر را در بدن شناسایی و برای حذف آن اقدام کند.

فرق این سلول با بقیه سلول‌ها این است که سلول تی می‌تواند به طیف گسترده‌ای از سرطان‌ها حمله کند.

پروفسور “اندرو سِوِل” به بی‌بی‌سی می‌گوید “احتمال دارد که بتوانیم همه بیماران (سرطانی) را (با این شیوه) معالجه کنیم.”

به گفته او “قبلا هیچکس باور نداشت که این موضوع امکانپذیر باشد.”

این یافته “دورنمای دستیابی به شیوه‌ای را که برای همه سرطان‌ها کاربرد داشته باشد، محتمل‌تر کرده‌است؛ یعنی یک نوع از سلول تی که قادر به از بین بردن بسیاری از انواع سرطان‌ها در میان مردم باشد.”

این شیوه چگونه کار می کند؟

سلول های تی (لنفوسیت تی)، “گیرنده‌هایی” بر سطح خود دارد که می‌تواند ترکیب شیمیایی را تشخیص دهد.

گروه پژوهشگران دانشگاه کاردیف در آزمایشگاه نوعی سلول تی را کشف کرد که گیرنده‌اش می‌تواند طیف گسترده‌ای از سلول‌های سرطانی را پیدا کند و از بین ببرد، از جمله سلول‌های سرطانی ریه، پوست، خون، روده بزرگ، سینه، استخوان، پروستات، تخمدان، کلیه و دهانه رحم.

مساله مهم این است که در این شیوه، بافت‌های سالم دست نخورده می‌مانند.

این موضوع که سلول دقیقا چرا به این صورت عمل می‌کند، در حال بررسی است.

گیرنده این سلولِ بخصوص با یک مولکول به نام “ام آر یک” که بر سطح هر سلول بدن وجود دارد، تعامل می‌کند.

به نظر می‌رسد که مولکول ام آر یک متابولیسم غیرطبیعی سلول سرطانی را به سیستم ایمنی بدن گزارش می‌کند.

“گری دولتون” یکی از پژوهشگران به بی‌بی‌سی می‌گوید “ما اولین گروهی بودیم که سلول تی را که ام آر یک را در سلول های سرطانی پیدا می‌کند توضیح دادیم؛ کاری که قبلا انجام نشده و در نوع خود اولین بار است.”

اهمیت این موضوع چیست؟

شیوهای درمانی سرطان با سلول تی، هم اکنون هم وجود دارد و توسعه ایمنی درمانی در معالجه سرطان یکی از جالب ترین پیشرفت ها در این حوزه بوده است.

شناحته شده ترین مثال “CAR-T” یک داروی حاوی سلول زنده است که طی فرایند مهندسی ژنتیک بر سلول های تی بیمار تهیه می شود تا سلول های سرطانی را جست وجو و نابود کند.

این شیوه نتایج جالبی به همراه دارد که می تواند بعضی از بیماران را از حالت لاعلاج درآورده در مسیر بهبود قرار دهد.

ولی این روش درمان بسیار خاص و تنها برای معدودی از سرطان ها کارساز است. همچنین موفقت چندانی در زمینه سرطان های که همراه با تومور هستند، در مقایسه با سرطان خون، نداشته است.

پژوهشگران می گویند یافته اخیر آنها می تواند برای معالجه همه سرطان ها به کار رود.

در عمل این روش چگونه عمل می کند؟

در این شیوه ابتدا باید نمونه خون بیمار گرفته شود. سپس سلول های تی از آن مشتق و تغییرات ژنتیکی در آن ها اعمال می شود تا بتوانند گیرنده های یابنده سرطان را بسازند.

سلول های ارتقاء یافته می توانند در مقادیر زیاد در آزمایشگاه تکثیر شوند و دوباره به بیمار تزریق شوند. به همان صورتی که در شیوه CAR-T انجام می شود.

نظر کارشناسان

“لوچیا موری” و “جنارو دیلیبرو” از دانشگاه بازل سوئیس میی گویند که این پژوهش “ظرفیت بالایی” دارد ولی هنوز بسیار زود است که بگوییم در معالجه همه سرطان ها موفق خواهد بود.

“دانیل دیویس”، پروفسور ایمنی‌شناسی در دانشگاه منچستر، می گوید که هم اکنون این تحقیق در مرحله پایه‌ای است و هنوز تا اینکه دارویی به دست بیمار برسد، کار زیادی لازم است.

به گفته او “در این مورد شکی نیست که این یافته بسیار جالب است، هم برای پیشبرد دانش ما درباره سیستم ایمنی بدن و هم درباره احتمال تولید داروهای تازه در آینده.”