رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند همکاری‌های نظامی ایران و چین در حوزه موشکی پررنگ‌تر شده است؛ پکن این موضوع را تأیید نکرده، اما منابع اطلاعاتی غربی از رصد “نشانه‌های افزایش همکاری” خبر می‌دهند.

گزارش‌ها حاکی است جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای بازسازی زرادخانه موشکی خود به چین روی آورده است. مقام‌های اسرائیلی می‌گویند «نیات چین کاملاً روشن نیست» و تل‌آویو پیام‌هایی به پکن منتقل کرده است؛ با این حال، چین تأیید نکرده که ذخایر موشکی ایران را تکمیل خواهد کرد.

به نوشته “وای نت” تهران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل در حال بازسازی قابلیت‌های دفاعی خود است و احتمالاً بر سیستم‌های دفاع هوایی جدید تمرکز دارد. هم‌زمان، گرچه ایران به سامانه‌های پیشرفته روسی چشم دوخته اما نشانه‌هایی نیز از بی‌میلی مسکو برای پاسخ مثبت دیده می‌شود.

“وای‌نت” در گزارش خود افزوده است: «ایرانی‌ها می‌دانند که باید یک نیروی موشکی قابل توجه را به عنوان یک تهدید استراتژیک علیه اسرائیل حفظ کنند. برخلاف توسعه سلاح‌های هسته‌ای، ایران ملزم به معاهدات بین‌المللی که آن را از ساخت زرادخانه موشک‌های بالستیک منع می‌کند، نیست.»

سازمان‌های اطلاعاتی غربی، عمدتاً آن‌هایی که در اروپا هستند، همکاری ایران و چین را در زمینه موشکی مشاهده کرده‌اند. چین پس از درگیری اکتبر ۲۰۲۴ ایران با اسرائیل، برخی تجهیزات را در اختیار ایران قرار داد، اما اکنون در واقع در حال بازسازی قابلیت‌های ایران است.

رد پای چین در مواد پیشران موشکی

در گزارش‌های پیشین اشاره شده که پس از رخدادهای پاییز ۲۰۲۴، اقلام و موادی با کاربرد در پیشران موشک‌های سوخت جامد از چین به ایران رسیده است؛ از جمله ترکیباتی مانند آمونیوم پرکلرات. برخی برآوردها می‌گوید چنین محموله‌هایی می‌تواند سوخت ” تا حدود ۸۰۰” موشک را تأمین کند. مقام‌های آمریکایی نیز طی ماه‌های گذشته شبکه‌هایی را به‌اتهام تأمین این مواد برای ایران تحریم کرده‌اند.

نشریه آمریکایی وال‌استریت ژورنال روز ۵ ژوئن (۱۵ خرداد) با انتشار گزارشی به نقل از منابع آگاه که نام آن‌ها اعلام نشده نوشت که جمهوری اسلامی در بحبوحه مذاکرات اتمی با آمریکا و به منظور “تقویت متحدان منطقه‌ای” و “بازسازی زرادخانه موشکی خود”، هزاران تُن از مواد لازم برای ساخت موشک‌ بالستیک را به چین سفارش داده است. بر اساس این گزارش، این محوله‌‌ها قرار است در ماه‌های آینده به ایران برسند.

وال‌استریت ژورنال در گزارش خود با بیان این که این محموله‌هاشامل “آمونیوم پرکلرات” یعنی ماده اصلی برای تولید سوخت جامد موشک‌های بالستیک است،‌ اضافه کرده که بخشی از این مواد، “احتمالا برای ارسال به گروه‌های شبه‌نظامی متحد جمهوری اسلامی در منطقه از جمله حوثی‌ها در یمن” خریداری شده است.

پیامدهای راهبردی

منابع امنیتی غربی افزایش همکاری تهران–پکن در حوزه موشکی را دارای “پیامدهای بالقوه مهم” برای توازن بازدارندگی در منطقه می‌دانند و در اسرائیل نگرانی از تبعات این روند بالاست. در عین حال، پکن معمولاً بر پایبندی به قوانین صادرات اقلام با کاربرد دوگانه تأکید می‌کند و تأیید مستقیم چنین همکاری‌هایی را ارائه نداده است.

ارزیابی‌های مستقل در حوزه کنترل تسلیحات حاکی است حملات اسرائیل و آمریکا به برخی زیرساخت‌های هسته‌ای ایران “قابل‌توجه” بوده اما برنامه را “کاملاً از میان نبرده” و احتمالاً برای مدتی محدود عقب انداخته است. گزارش‌ها همچنین از اقدامات امنیتی و پیامدهای داخلی پس از این حملات خبر می‌دهند.دویچه وله