نشریه آتلانتیک در تحلیلی به قلم «فیلیپ گوردون»- عضو ارشد شورای روابط خارجی آمریکا و دستیار ویژه رئیسجمهور در دوره باراک اوباما- نوشت:«برخلاف آنچه ترامپ بر آن اصرار دارد، برجام فشار را از روی ایران کم نکرد بلکه با افزایش انتظارات عمومی که امکان برآورده شدن ندارد، اقتصاد ایران را تضعیف کرد. این یک سیاست برد- برد است. چنانچه تغییر حکومت ایران ممکن باشد، برجام نه تنها مانعی در راه آن نیست بلکه زمینهساز وقوع آن نیز هست و این دلیل منطقی برای حفظ آن کافی به نظر میرسد».
گوردون در پایان مقاله خود استراتژی جورج کنان درقبال شوروی سابق را برای مقابله با ایران پیشنهاد میکند.
تعامل و فشار
تصمیمسازان و اندیشکدههای آمریکایی بارها در تحلیلهای خود، دو راهکار تعامل و فشار را به شکل موازی توصیه کردهاند.
«جورج کنان» دیپلمات کارکشته که معاونت سفیر آمریکا در شوروی را در کارنامه خود دارد، معتقد بود که واشنگتن در کنار رقابت، تضعیف و مهار مسکو باید رابطه و گفتوگو با شوروی را نیز پیش ببرد. آنچه در سالهای پایانی عمر اتحاد جماهیر شوروی رخ داد و در نهایت به فروپاشی آن منجر شد، درستی نظریه جرج کنان را اثبات کرد. واشنگتن در آن سالها از در مذاکره و گفتوگوی به اصطلاح سازنده و در جهت کاهش تنشها با رقیب خود درآمد. کنان معتقد بود اگر این سیاست از ابتدا به اجرا گذاشته میشد، جنگ سرد نیم قرن به طول نمیانجامید و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خیلی زودتر از اینها اتفاق میافتاد.
چندی پیش نشریه آتلانتیک در مقالهای به سیاست دولت ترامپ در مقابل جمهوری اسلامی پرداخته و با تایید مواضع خشن کاخ سفید علیه تهران، تاکید کرد که این رویکرد به تنهایی کافی نیست؛ «دو سیاست متضاد در برخی مواقع میتوانند مکمل یکدیگر باشند و هنوز برای ترامپ دیر نشده است تا رویه خود را تغییر دهد. در این راستا ترامپ میتواند از درسهای باقیمانده از سیاست آمریکا در قبال شوروی بهره ببرد که بر پایه آن استراتژی بلندمدت «مهار صبورانه ولی هوشمندانه» پی گرفته شد و در نتیجه آن آمریکا به پیروزی در برابر شوروی دست یافت».
روح برجام،براندازی ایران
واقعیت آن است که آمریکاییها و هم پیمانان اروپاییاش به برجام و پسابرجام بهمثابه ابزاری برای تغییر در ایران مینگرند. این موضوع زمانی بیشتر تأیید میشود که به سخنان و مواضع مقامات آمریکایی و اروپایی پس از اعلام برجام توجه کنیم، به گونهای که آنها از تغییر روش در قبال ایران و نه تغییر راهبرد سخن گفتهاند.
«جان ساورز» رئیس پیشین سرویس جاسوسی انگلیس-شهریور 94- (2 ماه پس از امضای برجام) در مصاحبه با شبکه سی ان ان گفت:«من فکر میکنم ما نیاز به قدری صبر استراتژیک در قبال ایران داریم تا به واسطه آن، زمان برای توسعه و تکامل ظرف 15 سال پیش رو بدهیم.من فکر میکنم این احتمال وجود دارد که ایران طی 10 تا 15 سال آینده (مدت زمان اجرای توافق برجام) به کشوری عادیتر و نرمالتر تبدیل شود و ما باید این احتمال را تقویت کنیم».
«باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا نیز- فروردین 95- در کنفرانس خبری نشست امنیت هستهای در واشنگتن گفته بود:«روح برجام،تغییر رفتار ایران است».
پس از اظهارات اوباما در کنفرانس مذکور، هافینگتون پست در گزارشی نوشت: «از نظر آمریکا، روح برجام یعنی براندازی نظام ایران».
همانگونه که چندینبار باراک اوباما، رئیسجمهور سابق و جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا به صراحت اعلام کردهاند، توافق با ایران به معنای تغییر راهبرد آمریکا در قبال ایران نیست، بلکه آنچه در دوره پساتوافق تغییر خواهد کرد نه دشمنی نظام سلطه با نظام اسلامی است که شیوهها و ابزارهای این دشمنی خواهد بود. از این رو، پروژه و نقشه آمریکا برای نفوذ در ایران در همین راستا قابل تحلیل و ارزیابی است.
به عبارت دیگر، تلاش آمریکا برای نفوذ در ایران، بخشی از پروژه جهانیسازی آمریکا، به منظور هضم و ادغام جمهوری اسلامی در نظام جهانی است که میتواند سبب استحاله هویت جمهوری اسلامی ایران شود.
فشار اقتصادی
براساس مشاهدات میدانی در روز گذشته علیرغم اینکه قیمت دلار بر روی تابلوی صرافیهای خیابان فردوسی ۴۲۰۰ قیمت گذاری شده است اما به قیمت ۷۲۰۰ تومان به فروش میرسد. این افزایش ناگهانی قیمت دلار در حالی است که در روزهای گذشته در بازار آزاد تهران هر دلار حدود ۶۲۰۰ تومان به فروش میرسید.
اکنون از شبی که عدهای با اسکناس یک دلاری آمریکا و هزار تومانی و پانصد تومانی ایران در خیابانهای تهران میرقصیدند رسیدهایم به معامله یک دلار آمریکا در برابر ۷۲۰۰ تومان! این در حالی است که در روز اجرای برجام-دی ماه ۹۴- قیمت دلار حدود ۳۵۰۰ تومان بود.
در روزهای گذشته نشریه فارین پالیسی به یکی از ابعاد توطئه تازه واشنگتن پرداخته است که در جای خود بسیار قابل تامل است. در این مقاله از دولت آمریکا خواسته شده است فرصت مشکلات و اختلالات ارزی در ایران را غنیمت بشمارد و از آن برای رسیدن به هدف نهایی خود یعنی براندازی جمهوری اسلامی استفاده کند.
نویسندگان این مقاله که عضو «بنیاد دفاع از دموکراسی» بوده و سابقهای مشخص در ارائه بستههای تحریمی و راهکارهای ضدایرانی دارند، در این مطلب به صراحت بیان میکنند که آمریکا باید کاری کند تا طبقات محروم و ثروتمند ایران با یکدیگر علیه نظام جمهوری اسلامی متحد شوند و آمریکا را به رویای 40 سالهاش برسانند!
در این مقاله با اشاره به افزایش قیمت دلار در ایران، این موضوع به عنوان یک فرصت برای دولت آمریکا به منظور ضربه زدن به اقتصاد و انسجام سیاسی کشور معرفی شده است. در پایان به اصلیترین محور مطلب پرداخته شده و آمده است آمریکا باید به شکلی بیرحمانه میان مردم و حکومت ایران فاصله ایجاد کند و از این طریق راه را برای نیروهای برانداز باز کند.
اصلیترین راهکار این فاصلهاندازی نیز فشار اقتصادی عنوان شده است و هرگونه تصمیم ترامپ درباره برجام نیز -اعم از خروج یا حفظ جنازه توافق- باید در همین راستا باشد و در نهایت تحریم و فشار به بانک مرکزی پیشنهاد شده است که حتی در صورت عدم خروج از برجام نیز باید به بهانههای دیگر تحت تحریم قرار گیرد.
جنازه متعفن!
در حال حاضر قريب به 3 سال از امضاي برجام سپري شده است، اما جز جنازهاي بيمصرف، هيچ چيز ديگري از اين توافق به جاي نمانده است. برجام اکنون جنازه اي روي کاغذ است که جز سرخوردگي براي يک ملت و گستاخي دشمن، هيچ عايدي ديگري براي ما نداشت.
عراقچی چندی پیش اذعان کرد که برجام هیچ دستاوردی برای مردم کشورمان نداشت و نتوانست تحریمها را لغو کند؛ برجامی که به اذعان ظریف حتی نتوانست یک حساب بانکی در انگلیس باز کند و حتی نتوانست باک هواپیمای وزیر خارجه دولت تدبیر و امید! را پر کند.
التهاب بازار ارز و دلار ۷۲۰۰ تومانی یکی از نتایج برجام برای مردم کشورمان است. واقعیت آن است که برجام در ادراک و تصور غرب، از دولت روحانی اعتبارزدایی کرده است. آمریکا و اروپا به اعتبار برجام زدگی حادّ آقای روحانی، تهدیدها و هشدارهای تیم او به تلافی را معتبر نمیدانند. برای نمونه عراقچی پس از نقض فاحش برجام توسط آمریکا با توجیه این گستاخی مدعی میشود که برجام نقض شده است اما ما هنوز با نقض فاحش برجام فاصله داریم! این رویکرد بزرگترین خسارت برجام است. در واقع، برجام ضمانت ندارد و قریب به 3 سال است که زیر پا مانده، چون غرب اینگونه میفهمد که هر معاملهای با برجام بکند، روحانی و دولتش باز هم پای آن میمانند.
متاسفانه دولت روحانی چنان برجام را بزرگ و مقدس ساختند که آن را از یک رفتار تاکتیکی در حوزه دیپلماسی، به یک راهبرد مقدس ارتقا دادند. مذاکره و توافق، برای هر کشوری طریقیت دارد؛ یک ابزار مشروط و طرفینی است. اما روحانی و تیم مذاکرهکننده به ریاست ظریف، به خود توافق، اصالت و موضوعیت بخشیدند. بنابراین مشتاقانه سراغش رفتند و به نحوی رفتار کردند که گویا حاضر به توافق به هر قیمت و ماندن و اجرای -یکطرفه آن- به هر قیمت هستند!
تا این رویکرد صددرصد غلط دگرگون نشود، برجام از سوی غرب، به ابتذال بیشتری کشیده خواهد شد و بیشتر زیر دست و پا خواهد ماند.
آتش زدن برجام
گران شدن لحظه به لحظه دلار و کاهش ارزش پول ملی این روزها کام بسیاری از مردم را تلخ و عموم فعالان اقتصادی را سردرگم کرده است.
این در حالی است که «رقیب هراسی» و دادن «وعدههای بلندپروازانه» محور مشترک تبلیغات حامیان روحانی در انتخابات سال گذشته بود. افکار عمومی هنوز اسم رمز پرتکرار «ونزوئلاهراسی» در آن ایام را فراموش نکرده است.
اکنون در شرایطی که از اعلام این مواضع کمتر از یکسال میگذرد، نرخ دلار سر به فلک گذاشته و اوضاع اقتصادی کشور نیز به مرحلهای رسیده که روزانه شاهد اعلام برائت حامیان دولت از انتخاب سال گذشتهشان هستیم.
اکنون و پس رقیبهراسی حامیان روحانی و وعده میوه دادن برجام در سال 96 و 97 از سوی این جریان، مردم هم شبح تحریمها را بالای سر خود میبینند، هم بیثباتی در بازار غوغا میکند و هم فروشندگان به دنبال قیمت لحظهای دلار در بازار هستند!
متاسفانه تیم مذاکرهکننده هستهای در دولت آقای روحانی پذیرفت که آمریکا سالی 3 بار(تمدید 120 روزه تعلیق تحریمها) به برجام شوک و سکته بدهد! بنابراین هیچ سرمایهگذار خارجی این ریسک را نمیکند که همکاری میان مدت و بلندمدت با ایران داشته باشد. ظرف 4 ماه کدام، همکاری اقتصادی جدی را میتوان انجام داد؟!
آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که مرجع رسمی آمار جذب سرمایه خارجی در دنیا است در اوایل سال 96 در گزارشی اعلام کرد که ایران از سال ۹۲ تاکنون در جذب منابع نزولی عمل کرده و در سال ۹۵ نسبت به ۹۴ به منفی ۵۱ درصد رسیده است. درحالیکه رئیسجمهور وعده جذب ۳۰ میلیارد دلاری سرمایهگذاری خارجی در پسابرجام را داده بود و برای سال ۹۵ نیز حدود ۱۱ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی مصوب شده بود، آمارهای رسمی نشان میدهد تنها ۲ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در سال 95 جذب شده است!
رهبر معظم انقلاب- 26 مرداد 94- بااشاره به توافق برجام فرمودند: «نیت آنها ]آمریکاییها[ این بود که از این مذاکرات و از این توافق، وسیلهای پیدا کنند برای نفوذ در داخل کشور. ما این راه را بستیم و این راه را بهطور قاطع خواهیم بست؛ نه نفوذ اقتصادی آمریکاییها را در کشورمان اجازه خواهیم داد، نه نفوذ سیاسی آنها را، نه حضور سیاسی آنها را، نه نفوذ فرهنگی آنها را».
ایشان همچنین – 18 شهریور 94 – فرمودند: «بعضیها اصرار دارند این شیطان بزرگ را با این خصوصیات که از ابلیس بدتر است، بزک کنند و به شکل فرشته وانمود کنند. چرا؟ دین به کنار، انقلابیگری به کنار، اما وفاداری به مصالح کشور چه میشود؟ عقل چه میشود؟ کدام عقل و کدام وجدانی به انسان اجازه میدهد که کشوری مثل آمریکا را به عنوان دوست و مورد اعتماد یا همچون فرشته نجات انتخاب کند؟ملت بزرگ ایران این شیطان بزرگ را از کشور بیرون کرد. نباید بگذاریم دوباره برگردد. نباید بگذاریم از در که بیرون رفت، از پنجره بازگردد. نباید اجازه بدهیم نفوذ پیدا کند. دشمنیِ آنها تمام نمیشود.»
رهبر معظم انقلاب همچنین در روزهای گذشته در دیدار هزاران نفر از کارگران و کارآفرینان فرمودند: «آنها اکنون تمرکز خود را بر جنگ اقتصادی و جنگ فرهنگی گذاشتهاند و اتاق جنگ اقتصادی با نظام جمهوری اسلامی، وزارت خزانهداری آمریکا است».
حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای با تاکید بر اینکه راه مقابله با جنگ اقتصادی، تکیه بر تواناییها و ظرفیتهای داخلی است، تاکید کردند:«من معتقد به قطع ارتباط با دنیا نیستم اما تکیه به بیرون مرزها نیز غلط اندر غلط است.»
آمریکا از اولین روز اجرای توافق هستهای دی ماه 94 در دولت اوباما- برجام را به صورت فاحش نقض کرد و این عهدشکنی تا به امروز نیز ادامه داشته است. به اذعان کارشناسان – منتقد و حامی- دولت و حتی به اعتراف مقامات ارشد دولت، برجام هیچ دستاورد اقتصادی برای مردم کشورمان نداشته است.
برجام اکنون تبدیل به شمشیر داموکلس تهدید و القای بیثباتی نسبت به محیط اقتصادی پر سود و جذاب ایران شده است. دولت باید یکبار برای همیشه، شجاعانه پا در میدان گذاشته و برجامی که آمریکا آن را پاره کرده است را آتش بزند. اگر برجام را آتش میزدیم، دلار ۷۲۰۰ تومان نمیشد.
تغییر حکومت
«رودی جولیانی» شهردار سابق نیویورک و وکیل فعلی «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا، بامداد یکشنبه خواستار خروج واشنگتن از توافق هستهای ایران شد.
جولیانی طی سخنرانی در همایش گروهک تروریستی منافقین در واشنگتن بر لزوم تغییر حکومت در ایران تاکید کرده و گفت: «ما رئیسجمهوری داریم که به تغییر رژیم (ایران) متعهد است. اما چه اتفاقی برای آن توافق خواهد افتاد؟».
او سپس ادای پاره کردن یک کاغذ را به مثابه توافق هستهای ایران درآورد.
به گزارش فارس، «بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس با بیان اینکه برای گفتوگو درباره موضوعات ایران، سوریه و شبهجزیره کره با معاون رئیسجمهور آمریکا دیدار خواهد کرد، گفت اروپا و آمریکا در برابر رفتارهای ثباتزدای ایران متحد است.
غنیسازی 20 درصد
روزنامه «دیلی تلگراف» در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشت: در صورت خروج آمریکا از برجام ممکن است ایران غنیسازی ۲۰٪ را از سر گرفته و دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را محدود کند.
کیهان: اگر برجام را آتش میزدیم دلار ۷۲۰۰ تومان نمیشد
کیهان شریعتمداری:اگر برجام را آتش میزدیم دلار ۷۲۰۰ تومان نمیشد
برجام اکنون تبدیل به شمشیر داموکلس تهدید و القای بیثباتی نسبت به محیط اقتصادی پر سود و جذاب ایران شده است. دولت باید یکبار برای همیشه، شجاعانه پا در میدان گذاشته و برجامی که آمریکا آن را پاره کرده است، آتش بزند. اگر در واکنش به نقض عهدهای مکرر واشنگتن برجام را آتش میزدیم، بیشک امروز دلار ۷۲۰۰ تومان نبود و کاخ سفید چنین رجز نمیخواند.
سرویس سیاسی-
میثم رادپور تحلیلگر مسائل بازار ارز درباره نقش برجام در بازار به فرارو گفت: «ما نمیتوانیم به راحتی یک عامل را از عوامل دیگر جدا کنیم و بگوییم همه مشکل از این عامل بر میآید. نه تنها در بازار ارز بلکه در هیچ بازاری نمیتوان اینگونه تحلیل کرد.»
او افزود: «یک مجموعه عوامل برای بحران ارز وجود دارد که تعدادی از آنها پر اهمیتتر و موثرترند و تعدادی دیگر کم اهمیتتر و قابل چشم پوشیاند. اینکه همه »